در هشتمین نمایشگاه تراکنش ایران بر ضرورت وجود رگولاتور مشخص و مستقل برای حوزه اعتباری و استفاده از ظرفیتهای اپراتورهای تلفن همراه تاکید شد.
سومین و آخرین روز هشتمین نمایشگاه تراکنش ایران در روز گذشته، چهارشنبه 28 دی 1401 برگزار شد. دیروز، پنل تخصصی «مکانیزمهای اعتباردهی در BNPL» با حضور تعدادی از بازیگران اصلی این حوزه از جمله مصطفی درجزی، مدیرعامل شرکت همراه کسبوکارهای هوشمند، در نمایشگاه تراکنش ایران برگزار شد. امین هاشمی، معاون محصول شرکت همراه کسبوکارهای هوشمند، میزبانی این پنل را بر عهده داشت و علاوه بر مصطفی درجزی، فعالان دیگر این حوزه مانند محمدمهدی تقیپور (مدیرعامل شرکت یاس ارغوانی)، هومن امینی (مدیرعامل دیجی پی) و محمدحسین کاشی (مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سداد) در آن حضور داشتند.
این افراد بهتشریح تفاوتهای اعتبار با سایر تسهیلات رایج مثل انواع وامهای ارائه شده توسط بانکها و موسسههای مالی پرداختند و مدلهای اعتباری رایج در دنیای امروزی را واکاوی کردند. همچنین راهحلهایی برای مواجهه با موانع پیش روی کسبوکار اعتباردهی ارائه شد.
خرید اعتباری یا BNPL، مخفف عبارت «الان بخر، بعدا پرداخت کن» است و به تامین مالی کوتاهمدت اشاره میکند. مشتریان با این سرویس میتوانند بر مبنای اعتبار مالی خود اقدام به خرید کنند و هزینه آن را در آینده بپردازند. در واقع، پلتفرم ارائهدهنده BNPL فرایند تسویهحساب را از طرف خریدار انجام میدهد و خریدار در آینده برای بازپرداخت هزینه خرید با اعتباردهنده روبهرو خواهد بود.
وجود رگولاتور برای حوزه اعتباری ضروری است
این مدل فناورانه، علاوه بر بانکها، پای بازیگران بسیاری را به حوزه اعتباردهی باز میکند که میتوانند مثل الگوی سنتی «پرداخت قسطی یا نسیه»، این طرح را بهشکل دیجیتال پیادهسازی کنند. مصطفی درجزی، مدیرعامل شرکت همراه کسبوکارهای هوشمند یکی از پنلیستهایی بود که بر ضرورت وجود رگولاتور برای حوزه اعتباری، بهخصوص در شرایطی که رفتار دیجیتال کاربران ایرانی هنوز به بلوغ نرسیده و نمیتوان به دیتاهای آن بسنده کرد، تاکید نمود. وی در ادامه افزود:
در این حوزه و برای اعتبارسنجی، به دو موتور «توسعه» و «اعتبار» نیاز داریم و همزمان باید به فکر فرهنگسازی و تولید محتوا بهمنظور آگاهی جامعه نسبت به این مقولهی نسبتا جدید باشیم. آموزشهای مردمی در کنار ایجاد این دو موتور، منجر به تحقق آینده اعتباری خواهد شد. طبیعتا نباید در کوتاهمدت توقع سودآوری از BNPL داشته باشیم و این میتواند سم مهلکی باشد. هماکنون بیشتر از هر چیز دیگری به ابزارها و هماهنگی بازیگران این بخش جهت پایدارسازی نیازمند هستیم.
مصطفی درجزی به اهمیت پیادهسازی مدل BNPL اشاره کرد و گفت بانکهای کشور سالها وام بانکی دادند، اما به جز حوزه B2B که اعتبارسنجی انجام میشد، در مواجهه با حوزه B2C رویه چندان موفقی در پیش گرفته نشد. حالا قرار است مدل اعتبارسنجی در دنیای دیجیتال بر اساس رفتار مشترکان در این محیط به اجرا برسد و طبق نمره اعتباری که کاربران دریافت میکنند، آنها بتوانند تا سقف مشخصی اعتبار خرید کسب کنند.
مدیرعامل شرکت همراه کسبوکارهای هوشمند اضافه کرد همراه اول بیشترین تعداد مشترکان دائمی را در کشور در اختیار دارد که این میتواند منبع خوبی برای اعتباردهی محسوب شود. قطعا اعتباردهی بدون دیتای حوزه دیجیتال ممکن نیست. همراه اول با این تعداد از مشترکان دائمی خود، میتواند مکانیزم اعتباردهی را بهآسانی پیادهسازی کند و علاوه بر آن قادر است در صورت سوءاستفاده مشترک از این امکان، با ابزارهایی مثل یکطرفه کردن خطوط، مانع شکلگیری مطالبات اعتباری شود.
در ادامه این انتقاد مطرح شد که «اکنون کشور سامانهها هستیم و دیتای بسیاری از سمت مشترکان در سامانههای مختلف داریم؛ اما پلان تجمیع دیتا نداریم. در این شرایط که نمیتوانیم سرویسهای خوبی را تعریف کنیم، نگاهمان به مقوله اعتباری نباید کاریکاتوری باشد.» مصطفی درجزی در پاسخ به این انتقاد اظهار کرد:
برای شفاف شدن بحث باید نگاهی به دوره بروز و ظهور چک صیادی بیندازیم که اعتبار آن در سیستم بانکی بسیار تاثیرگذار بود. حتی چکهای صیادی را طبق مدل نظارتی که بانکها چیدهاند، میتوان بهعنوان تضمین قبول کرد و همین رویه را میتوان در بخش اعتباری نیز پیادهسازی کرد. نگاه ما در شرکت کسبوکارهای هوشمند به سمت سیستم Open Loop است تا بتوانیم تجربه استفاده از اعتبار داده شده به مشتریان را در نزدیکترین محلهای فروشگاهی به محل زندگی آنها بهوجود بیاوریم. تعامل با دیگر بازیگران اکوسیستم در حوزه دادههای رفتار اعتباری، موجب تسهیل فرایند تغییر رفتار دیجیتال کاربران ایرانی خواهد شد.
همچنین این سوال مطرح شد که «چرا تاکید بر شکل نگرفتن رفتار دیجیتال کاربران است؟» مدیرعامل شرکت همراه کسبوکارهای هوشمند در این خصوص بیان کرد طبق آمارهای منتشر شده، رفتار دیجیتالی در کشور ما مطابق با میانگین جهانی شکل نگرفته است. شاید یکی از دلایل این امر، وجود نداشتن سرویس خوبی بوده که منجر به تحریک رفتار مصرفکنندگان نشده است.
مباحث مهم پنل تخصصی مکانیزمهای اعتباردهی در BNPL
از جمله مباحث مهمی که در پنل تخصصی مکانیزمهای اعتباردهی در BNPL مطرح شد میتوان به «گذر از مفاهیم اولیه BNPL و آمادگی برای ورود به مراحل بعدی»، «امکان افزایش تولید و رشد اقتصادی با مدیریت صحیح اعتبار»، «تقویت اکوسیستم اعتبار توسط بازیگران آن»، «نیاز به ورود شرکتهای حاکمیتی برای اعتباردهی»، «بردن کالاهای ضروری روی مدل BNPL»، «بازار 150 میلیارد دلاری BNPL در جهان»، «ضرورت اشتراک امتیازهای اعتباری بین بازیگران»، «نادیده نگرفتن شبکه آفلاین»، «نقش دیتا بهعنوان قلب اعتبارسنجی»، «استفاده از هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ برای کشف رفتار اعتباری کاربران» و «ضرورت قبول توثیق سیمکارتهای دائمی بهعنوان یکی از مهمترین و کاراتری وثایق» اشاره کرد.
هشتمین نمایشگاه تراکنش ایران از روز دوشنبه 26 دی 1401 با مشارکت و حمایت همراه اول کسبوکار و با محوریت اقتصاد دیجیتالی – کسبوکار دانشبنیان در مرکز آفرینشهای کانون و هتل لاله شروع به کار کرد و در روز گذشته، چهارشنبه 28 دی 1401 به پایان رسید. همراه اول بهعنوان اولین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه کشورمان، در سالهای گذشته فعالیتها و نوآوریهای ویژهای در حوزه تلکوبانک و خدمات پرداخت داشت. این شرکت برای بهاشتراکگذاری تجربههای بهدست آمده از توسعه محصولات و خدمات مالی و پرداختی خود با اهالی و بازیگران این حوزه، در بزرگترین رویداد فناوریهای مالی کشور حاضر شد.
کیف پول فراگیر همراه اول و اوانو که در آینده نزدیک خدمات مالی خود را بر بستر بلاکچین عرضه میکند، از جمله سرویسهایی بودند که در این رویداد بزرگ فناوریهای مالی در برابر جوانان و نوآوران، فعالان بخش خصوصی، مدیران سازمانها و دستگاهها، ارائهدهندگان محصولات و خدمات در حوزه فناوریهای مالی که اضلاع و ابعاد این اکوسیستم را تشکیل میدهند، ارائه شدند.
نمایشگاه تراکنش ایران، یک نمایشگاه تخصصی در حوزههای مالی B2B و B2G است. در این رویداد، کارگروههای دوازدهگانه تحول دیجیتال در صنایع مالی، آینده صنعت پرداخت، تلکوبانکها و فینتکها، تامین مالی زنجیره تامین، بیمهگری دیجیتال و تلکوبیمهها، نئوبانکها و خدمات اعتباری، بلاکچین و رمزارزها، آینده کسبوکارهای اینترنتی در ایران، پیامرسانها و چالشهای کسبوکاری، متاورس و شهر هوشمند، امنیت سایبری و روندهای صنعت بورس و بازار سرمایه فعالیت کردند.