دانشمندان اخیرا به نتایج تازهای درباره احتمال برخورد سیارک ها با زمین رسیدهاند. آیا باید از برخوردهای سیارکی بترسیم یا نه؟
سیارکها همواره تهدیدی جدی علیه بشریت بوده و هستند. طی دهههای اخیر دانشمندان تحقیقات بسیاری روی این اجرام انجام داده و به نتایج جالب توجهی رسیده و اعلام کردهاند که قرار نیست سیارکها به این زودیها نسل بشر را منقرض کنند. حالا اما پژوهشها و بررسیهای جدید آنها در این باره ثابت میکند که باید مراقب سیارکها باشیم؛ چرا که از رگ گردن به ما نزدیکتر هستند.
احتمال برخورد سیارک ها با زمین چقدر جدی است؟
میلیونها سال پیش چه چیزی دایناسورها را نابود کرد؟ بله پاسخ برخورد یک سنگ فضایی بزرگ و چگال است. با این اوصاف به نظر میرسد احتمال برخورد جرم غول پیکر دیگری به زمین غیرقابل تصور نیست. شاید روزی فرا برسد که سیارکی سرگردان به حیات آدمی روی کره خاکی پایان دهد!
پژوهشگران برای رسیدن به اطمینان خاطر اقدام به بررسی دقیق دهانههای برخوردی کردهاند که پیش تر روی برخی از نقاط سیاره ما شکل گرفته است. به اعتقاد یکی از دانشمندان موسسه علمی ناسا، پژوهشهای جدید نشان میدهند که سیارکها بزرگتر از آن چیزی هستند که قبلا فکر میکردیم و این یعنی باید تهدید برخورد سیارکی جدی گرفته شود.
طی تحقیقاتی که جیمز گاروین و همکارانش انجام دادهاند مشخص شده حلقههای بزرگی در اطراف سه دهانه برخوردی وجود دارد. این نتایج به کمک تصاویر ماهوارهای و با کیفیت بسیار بالا به دست آمده است. گفته شده سن یکی از این دهانهها به یک میلیون سال پیش میرسد. گاروین معتقد است این دهانهها نشان میدهند اتفاقات خشونت باری در گذشته رخ داده و تمام تصورات آنها را به هم ریخته است.
برای مثال فرض کنید هر برخورد سیارکی چیزی حدود ده برابر بیشتر از انفجار هستهای هیروشیما خسارت به بار آورده است. شاید گفته شود که این ضربههای انفجاری باعث از بین رفتن دایناسورها نشده، چرا که قدرت لازم را نداشتهاند؛ ولی باید توجه داشت چنین انفجاری میتواند تغییرات اقلیمی بسیاری به وجود آورد!
نتایج گاروین و همکاران وی همچنان به طور قطعی ثابت نشده و اعترافی است که به نظر باید جدی گرفته شود. پیرو ادعاهای گاروین پژوهشگران به نوبه خود اعلام کردهاند باید بررسیهای میدانی بیشتری انجام شود تا صحت و سقم این ادعا مشخص گردد. متاسفانه دو عامل باد و آب باعث میشوند آثار دهانههای برخوردی از بین بروند و به همین دلیل دانشمندان سعی میکنند اندازه و سن دهانههای برخوردی روی کره ماه را معیار قرار دهند.
روش دیگر برای بررسی میدانی بیشتر، توجه به سیارکهایی است که اطراف سیاره ما در گردش هستند. بنا بر تخمین پژوهشگران، احتمال دارد یک سیارک یا دنباله دار هر 600 تا 700 هزار سال به کره خاکی ما برخورد کند. به گفته بیل بوتکه از موسسه تحقیقات جنوب غربی، در پژوهشهای جدید ثابت شده که در میلیونها سال گذشته اجرامی به اندازه چهار کیلومتر به قارهها برخورد کرده و در کل زمین با ده برخورد سیارکی تهدید شده است.
پژوهشگر دیگری به نام آنا لوسیاک از آکادمی علوم لهستان به یافتههای گاروین و گروه وی شک دارد. به گفته ایشان اگر نتایج او صحت داشته باشد، شرایط بسیار ترسناک خواهد شد چرا که معنایش این است ما در واقع اصلا متوجه نمیشویم که چه اتفاقی میافتد و سنگها و اجرام فضایی زیادی ممکن است به زمین برخورد کنند.
همانطور که گفتیم، تصاویر ماهواره با وضوح بالا به گاروین و همکارانش کمک کرد تا نقشههای سه بعدی از چهار دهانه ثبت کنند. پس از آن الگوریتم گاروین که ابداعی خود اوست به کمکشان آمد و الگوهای دایرهای را در توپوگرافی به نمایش گذاشت. دانشمندان دیگر نسبت به این نتایج شک و تردید دارند، چرا که به عقیده آنها این لبهها برای دهانهها نیستند.
گوردون اوسینسکی از دانشگاه وسترن بیان داشته که ویژگیهای لبه دهانهها به قدری ظریف هستند که نمیتوان آنها را لبه ساختاری بزرگ نامید. همچنین به عقیده براندون جانسون از دانشگاه پردو، حلقههای مذکور احتمالا زبالههای فضاییاند که با برخوردها به بیرون پرتاب شدهاند.
اگرچه گاروین روی ادعای خود تمرکز دارد و تسلیم نمیشود، اما جانسون به دنبال جمع آوری شواهد و مدارک بیشتر است. به اعتقاد وی اگر گاروین ادعا دارد ضربههای بزرگی به زمین وارد آمده باید ابتدا تأثیرات این انفجارهای عظیم مورد بررسی قرار بگیرد. جانسون گفته است:
با توجه به خطرهای احتمالی، این یک فرضیه است که نمیتوان آن را آزمایش نکرد. باید به محل برخورد برویم و زمین شناسی آنجا را بررسی کنیم و به جزئیات بیشتری دست یابیم.