در اینجا به تعداد شگفتانگیزی از ایدهها و تکنولوژی های پیش بینی شده در فیلم پیشتازان فضا که اکنون بهواقعیت پیوستند، نگاهی خواهیم انداخت.
مجموعه پیشتازان فضا از زمان پخش نخستین فصل آن در سال 1966، مخاطبان را در سراسر جهان، از جمله ایران، با چشماندازی از آینده مجذوب خود کرده است. مفاهیم نوآورانه و آیندهنگر این مجموعه نه تنها باعث سرگرمی، بلکه الهامبخش بسیاری از مردم برای پیگیری علایق خود در علم و فناوری شده است.
تأثیر مجموعه پیشتازان فضا بر فناوری مدرن منجر به پیشرفتهای تکنولوژیکی متعددی شده که زندگی ما را به سمت بهتر شدن تغییر داده است. بهطور کلی، تأثیر این مجموعه بر فرهنگ و فناوری عامه پسند تا بهامروز محسوس است.
دستگاهها و فناوریهای بهنمایش درآمده در این اثر منبع الهام برای دانشمندان و مهندسان بیشماری بوده است که برنامههای کاربردی دنیای واقعی را بر اساس ایدههای تخیلی این فیلم توسعه دادند.
بهعنوان مثال، فناوری پرینتر سهبعدی تا حدی از فناوری شبیهساز بهنمایش درآمده در این فیلم الهام گرفته شده است. فناوریهای پزشکی ارائهشده در پیشتازان فضا نیز تأثیر قابلتوجهی بر مراقبتهای بهداشتی در دنیای واقعی داشتهاند و محققان را ترغیب کرده تا فناوریهای مشابهی را برای استفاده در محیطهای پزشکی توسعه دهند.
در این مقاله 10 مورد از تکنولوژی های پیش بینی شده در فیلم پیشتازان فضا که اکنون بهواقعیت پیوستند را در فهرستی برای شما آوردهایم. با ما همراه باشید.
1. کامپیوترهای مجهز به دستیار صوتی
سیستم LCARS که سالها قبل در فیلم پیشتازان فضا پیش بینی شده بود، بهکاربران اجازه میداد با استفاده از دستورات زبان طبیعی با رایانه تعامل داشته باشند.
این یک مفهوم انقلابی در آن زمان بود، زیرا اکثر سیستمهای کامپیوتری از کاربران میخواستند دستورات را با استفاده از صفحه کلید یا موس وارد کنند. LCARS دسترسی سریع و کارآمد به اطلاعات و کنترل سیستمهای سفینه را بهسادگی از طریق صحبت کردن امکانپذیر میکرد.
امروزه دستیارهای مجازی مانند سیری، الکسا و دستیار گوگل را شاهد هستیم که براساس اصول مشابه LCARS عمل میکنند. این دستیاران مجازی میتوانند دستورات زبان طبیعی را درک کرده و به درخواستهای کاربر بهصورت مکالمه پاسخ دهند.
اکنون میتوان از آنها برای دسترسی به اطلاعات، کنترل دستگاههای خانه هوشمند و حتی برقراری تماس تلفنی یا ارسال پیام استفاده کرد. این ابزارها نیاز به تایپ یا کلیک را از بین برده و در سهولت استفاده میدرخشند.
این ابزار بهویژه میتواند برای افراد دارای معلولیت یا کسانی که در استفاده از رابطهای سنتی رایانه مشکل دارند، مفید باشد.
همانطور که تکنولوژی بهصورت روزافزون در حال تکامل است، فکر کردن در مورد امکاناتی که دستیاران مجازی ممکن است در آینده برای ما بهارمغان بیاورند، خون را با شدت بیشتری در رگها جاری میکند.
2. ترایکوردهای پزشکی
دستگاه سهکاره (Tricorder) یکی از وسایل تخیلی و نمادین در مجموعه تلویزیونی پیشتازان فضا بود که در سه نوع استاندارد، پزشکی و مهندسی برای اسکن محیط، تحلیل دادهها و ثبت اطلاعات استفاده میشد.
این دستگاه در مجموعه Star Trek از نوع پزشکی بود و میتوانست با اسکن بدن افراد و تجزیه و تحلیل دادههای سلامتی، آسیبها و بیماریها را تشخیص داده و درمان کند. این دستگاه میتواند اطلاعات دقیقی در مورد علائم حیاتی، آزمایشهای خون و حتی تجزیه و تحلیل DNA فرد ارائه دهد که این مزیت آن را به ابزاری ضروری برای پرسنل پزشکی در جهان پیشتازان فضا تبدیل میکرد.
امروزه فناوری پزشکی پیشرفتهای چشمگیری داشته است و ما دستگاههایی داریم که مشابه ترایکوردر عمل میکنند. دستگاههای امآرآی و سیتیاسکنرها برای اسکن و تشخیص شرایط پزشکی استفاده میشوند و تصاویر دقیقی از داخل بدن ارائه میدهند.
این دستگاهها ابزار ارزشمندی برای تشخیص طیف وسیعی از بیماریهای پزشکی از جمله سرطان، بیماریهای قلبی عروقی و اختلالات عصبی هستند. ما همچنین دستگاههای دستی داریم که میتوانند علائم حیاتی مانند فشار خون، ضربان قلب و اشباع اکسیژن را کنترل کنند.
این دستگاهها قابل حمل هستند و میتوانند در محیطهای مختلف، از بیمارستان گرفته تا منازل، مورد استفاده قرار گیرند. آنها میتوانند یک تشخیص اولیه برای شرایط خاص ارائه دهند. همین موضوع آنها را به ابزاری مفید برای متخصصان پزشکی و بیماران تبدیل میکند.
با اینکه هنوز دستگاه سهکارهای همانند تکنولوژی پیش بینی شده در فیلم پیشتازان فضا نداریم که بتواند تنها با یک اسکن تجزیه و تحلیل پزشکی کاملی را ارائه دهد، اما پیشرفتهای فناوری پزشکی امکان دستیابی سریع و دقیق اطلاعات حیاتی سلامت را فراهم کرده است. همین پیشرفت نوید آیندهای روشن را برای ابزار پزشکی میدهد.
3. تلفنهای همراه
ایده دستگاههای ارتباطی دستی برای اولین بار در مجموعه Star Trek معرفی شد که در آن زمان یک مفهوم انقلابی بود. قبل از آن، ارتباطات از راه دور به تجهیزات حجیم و گران قیمتی نیاز داشت که فقط در اختیار ارتش یا سازمانهای دولتی بود.
با این حال، پیشتازان فضا آیندهای را بهتصویر کشید که در آن همه میتوانستند یک دستگاه کوچک و قابل حمل داشته باشند که قادر بود آنها را به هر کسی، در هر مکانی و در هر زمانی متصل کند.
امروزه با حضور گسترده گوشیهای هوشمند، شاهد آن هستیم که چشمانداز به واقعیت تبدیل شده است. آنها اساساً نسخههای پیشرفته ارتباطدهندههایی هستند که در Star Trek نشان داده شده بود، با این تفاوت که دستگاههای کنونی مزیتهایی همچون دسترسی به اینترنت، گرفتن عکس و استفاده از GPS را نیز برای کاربران بهارمغان میآورند.
تطبیقپذیری تلفنهای هوشمند آنها را به ابزاری ضروری در زندگی روزمره ما تبدیل کرده است؛ زیرا ما برای ارتباط با خانواده و دوستان، انجام امور اداری و حتی سرگرمی، به آنها متکی هستیم.
شاید مهمترین تأثیر تلفنهای هوشمند، توانایی آنها در دموکراتیک کردن ارتباطات بوده است، بهاین صورت که فقط ثروتمندان یا قدرتمندان نیستند که میتوانند از فناوری ارتباط بهره ببرند.
اکنون تلفنهای هوشمند برای افراد با هر پیشینه اجتماعی-اقتصادی، مقرون بهصرفه و در دسترس هستند و این امکان را برای هر کسی فراهم میکنند تا با عزیزان خود ارتباط برقرار کند، به اطلاعات مهم دسترسی داشته باشد یا حتی یک کسب و کار راهاندازی کند.
بهطور کلی، مفهوم دستگاههای ارتباطی دستی که برای اولین بار در مجموعه پیشتازان فضا معرفی شد، تأثیر عمیقی بر جامعه ما داشته است و تکامل مداوم فناوری نوید میدهد که مرزهای ممکن را ادامه خواهد داد.
4. پرینتر سه بعدی
در فصل Star Trek: Voyager، شبیهساز یک فناوری جذاب بود که به خدمه اجازه میداد غذا، لباس و سایر اشیاء را بنا به تقاضا بسازند. با یک فرمان ساده، Replicator از طرحهای دیجیتالی برای ایجاد اشیاء فیزیکی استفاده کرده و آن را به ابزاری ضروری برای خدمه تبدیل میکرد.
بهترین مثال استفاده از این ابزار در جایی مشاهده شد که ستوان پاریس و مهندس ارشد تورس از سیستم تکثیرکننده برای ایجاد قطعاتی برای هواپیمای شاتل دلتا فلایر استفاده کردند.
امروزه ما فناوری پرینتر سهبعدی را داریم که با استفاده از طرحهای دیجیتالی برای ایجاد اشیاء فیزیکی، مشابه شبیهساز در مجموعه پیشتازان فضا عمل میکند. این فناوری کاربردهای گستردهای دارد، از ایجاد نمونههای اولیه و قطعات جایگزین گرفته تا تولید محصولات مصرفی و حتی مواد غذایی.
با توانایی ایجاد طرحهای سفارشی سریع و ارزان، فناوری پرینتر سهبعدی این پتانسیل را دارد که صنایع مختلف را متحول کند و شیوه زندگی ما را بهبود بخشد. این به تولیدکنندگان، مهندسان و حتی متخصصان پزشکی اجازه میدهد تا اشکال و ساختارهای پیچیدهای را تولید کنند که قبلاً ساخت آنها با روشهای سنتی غیرممکن بود.
درحال حاضر یکی از مهیجترین کاربردهای فناوری پرینتر سهبعدی در حوزه پزشکی است. متخصصان پزشکی میتوانند از چاپگرهای سهبعدی برای ایجاد قطعات جایگزین مانند استخوان یا مفاصل، یا حتی برای تولید اعضای بدن انسان استفاده کنند.
با اینکه ما درحال حاضر نمیتوانیم یک وعده غذایی کامل را با دستگاه شبیهساز ایجاد کنیم، اما فناوری پرینتر سه بعدی در دنیای امروز یک دستاورد قابلتوجه محسوب میشود که قابلیت تغییر جهان اطراف ما را دارد.
5. تبلتها
معرفی PADD ها در Star Trek: The Next Generation یک مفهوم آیندهنگرانه بود که توسعه تبلتهای امروزی را پیشبینی میکرد. ابزار نمایش داده شده در این فیلم اساساً رایانههای دستی بودند که به خدمه اجازه میدادند به اطلاعات دسترسی داشته باشند، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و وظایف مختلفی را از یک دستگاه واحد انجام دهند.
کوچک و سبک بودن این ابزار موضوع حمل و استفاده از آنها را در هر شرایطی آسان میکرد. بسیاری از تبلتهای امروزی از نظر طراحی و عملکرد شبیه به PADD ها هستند، با این تفاوت که آنها میتوانند گرافیک و ویدیو را نیز به نمایش بگذارند، برای خواندن کتاب، مرور اینترنت و تماشای فیلم یا برنامههای تلویزیونی نیز ایدهآل هستند.
تبلتها در عصر حاضر دارای طیف وسیعی از برنامهها و ویژگیها هستند که به کاربران اجازه میدهند کارهای مختلفی را انجام دهند، از یادداشتبرداری گرفته تا بازی و حتی ایجاد هنر دیجیتال.
مهمترین مزیت تبلتها قابل حمل بودن آنهاست. این ابزار کوچکتر و سبکتر از لپتاپها هستند و حمل آنها در کیف یا حتی جیب آسان است. این ویژگی آنها را برای افرادی که دائما نیاز به دسترسی به اطلاعت خود دارند، بهگزینهای عالی تبدیل میکند.
بهطور کلی، به تصویر کشیدن مفهوم PADD بهعنوان یکی از تکنولوژی های پیش بینی شده در فیلم پیشتازان فضا، یک فناوری رویایی بود که توسعه تبلتهای امروزی را پیشبینی میکرد. با پیشرفتهای مداوم در زمینه تکنولوژی، تصور اینکه آینده این ابزار چگونه خواهد بود، هیجانانگیز است.
پیش بینی هوش مصنوعی ChatGPT از آینده تکنولوژی، جذاب و ترسناک است
6. ماشین وارپ یا Warp drive
تابپیمایی (Warp drive) یک سامانه پیشرانشی در بسیاری از فیلمها و کتابهای علمی-تخیلی از جمله فیلم پیشتازان فضا است. در این داستانها، فضاپیماها میتوانند با استفاده از این فناوری به سرعتهای بالاتر از سرعت نور برسند.
این فناوری بر اساس «تاب برداشتن» و تغییر شکل پیوستار فضازمان عمل میکند. در سریال پیشتازان فضا گفته میشود که تابپیمایی بر نظریه نسبیت اینشتین بنا شدهاست؛ یعنی تغییر شکل فضا.
از زمان بهتصویر درآمدن این مفهوم، ایده سفر سریعتر از نور دانشمندان و محققان را مجذوب خود کرده است، و در حالی که هنوز یک درایو Warp ایجاد نشده است، این مفهوم منجر به تحقیقات و تئوریهای جدیدی در مورد سیستمهای رانش شده است.
درایو Alcubierre یکی از این نظریههاست که نامش برگرفته از فیزیکدان مکزیکی میگوئل آکوبیِر است که پیشرانه را بر اساس اصل تاب برداشتن فضا-زمان پیشنهاد کرد.
در سال ۱۹۹۴ میگوئل آکوبیِر سامانهای را در تئوری مطرح کرد که با استفاده از واکنش ماده و پادماده میتواند فضای جلوی فضاپیما را منقبض و فضای پشت آن را منبسط کرده و نتیجهای مشابه ماشینهای تابپیمایی به دست آورد.
همچنین مشخصشده یک میدان گرانشی قدرتمند چون زمین، توان چنین کاری را دارد. دانشجویان دانشگاه لستر با استفاده از فرضیه نسبیت خاص اینشتین، حرکت سریعتر از نور (FTL) را شبیهسازی و تصویر تازهای از سفر مافوق نور ارائه کردهاند.
علاوهبراین، ناسا یک ماموریت آزمایشی را برای بررسی امکان سنجی درایو پیشنهاد کرده است که پتانسیل به واقعیت پیوستن این نظریه را نشان میدهد. سایر محققان نیز در حال بررسی سیستمهای پیشران جایگزین، مانند موتورهای پادماده، کرمچالهها و رانش سیاهچاله هستند.
در سری پیشتازان فضا، فضاپیماها مجهز به سامانه تاب و همچنین سامانه کنترل اینرسی هستند تا از حرکت سرنشینان به علت شتاب فضاپیما جلوگیری شود. بر اساس تاریخنگاری پیشتازان فضا، تابپیمایی توسط زفران کاکرن در سال ۲۰۶۳ اختراع شد.
7. احراز هویت بیومتریک
احراز هویت بیومتریک از ویژگیهای بیولوژیکی افراد و کاربران کسب و کارها، بانکها و موسسات برای شناسایی و احراز هویت استفاده میکند. این فناوری بهعنوان یکیاز تکنولوژی های پیش بینی شده در فیلم پیشتازان فضا، یک جنبه حیاتی از فناوری آیندهنگر را بهنمایش گذاشته است.
استفاده از اسکن شبکیه چشم، تشخیص صدا و سایر فناوریهای بیومتریک در این سری، بهعنوان یک کاتالیزور برای توسعه سیستمهای شناسایی بیومتریک در دنیای واقعی عمل کرده است.
سیستمهای احراز هویت بیومتریک به ویژگیهای فیزیکی یا رفتاری منحصربهفرد برای احراز هویت خود متکی هستند. آنها نسبت به روشهای شناسایی سنتی مانند رمز عبور یا کارت شناسایی، سطح امنیت بالاتری را ارائه میدهند.
نمونههایی از سیستمهای شناسایی بیومتریک شامل اسکنر اثر انگشت، فناوری تشخیص چهره و اسکنر عنبیه چشم است.
مهمترین مزیت سیستمهای احراز هویت بیومتریک دقت آنهاست؛ ویژگیهای بیومتریک مانند اثر انگشت و الگوهای عنبیه برای هر فرد منحصربهفرد است و نمیتوان آن را بهراحتی تکرار یا جعل کرد. این مزیت آنها را بهابزاری موثر برای جلوگیری از سرقت هویت و سایر انواع کلاهبرداری تبدیل میکند.
اکنون چنین سیستمهایی در مراقبتهای بهداشتی، بانکداری و سایر صنایع برای تأیید هویت و ارائه خدمات شخصیسازی شده استفاده میشوند. برخی از بیمارستانها از این نوع احراز هویت برای اطمینان از دریافت درمانها و داروهای صحیح توسط بیماران استفاده میکنند.
8. نمایشگرهای هدآپ (HUD)
هداپ دیسپلی یا بهاختصار HUD نوعی فناوری است که با استفاده از دستگاهی روی داشبورد خودرو، اطلاعات را روی شیشه جلو نمایش میدهد. این فناوری با اینکه اختراع جدیدی نیست، اما امروزه بسیار محبوب شده و احتمالاً در آینده نزدیک طرفداران بیشتری هم پیدا خواهد کرد.
این نمایشگرها که در سرتاسر Star Trek دیده میشوند، چند دهه گذشته در دنیای واقعی پیشرفتهای چشمگیری داشتهاند. در هوانوردی، HUD ها بهبخش مهمی از فناوری کابین خلبان تبدیل شدهاند و خلبانان را قادر میسازند تا با نمایش برجسته دادههای حیاتی، آگاهی از موقعیت را حفظ کرده و هواپیما را کنترل کنند.
این مورد از تکنولوژی های پیش بینی شده در فیلم پیشتازان فضا، اولین بار در طول جنگ جهانی اول برای کمک به خلبانان جنگنده ابداع شد. نمایش اطلاعات اولیه پرواز شامل ارتفاع، قطبنما و نشانگرهای افق مصنوعی نیز بعداً به این دستگاهها اضافه شد.
نمایشگرهای هدآپ همچنین در بخش خودرو رایجتر شدهاند و راههای ایمنتر و کاربردیتر را برای دریافت اطلاعات به رانندگان ارائه میدهند. HUD ها با نمایش سرعت، دستورالعملهای ناوبری و سایر اطلاعات ضروری بهطور مستقیم بر شیشه جلو، رانندگان را قادر میسازند تا چشم خود را به جاده بدوزند و از حواسپرتی جلوگیری کنند.
هدآپهای کنونی سرعت به کیلومتر، دور موتور، مصرف سوخت خودرو، دمای آب موتور، میزان ولتاژ باطری خودرو و شتاب لحظهای خودرو را بهنمایش میگذارند.
استفاده از HUD نحوه تعامل ما با فناوری را متحول کرده و دسترسی به دادههای حیاتی را آسانتر و ایمنتر میکند. همانطور که تکنولوژی به پیشرفت خود ادامه میدهد، امید است که آینده فناوری HUD روشن خواهد بود.
9. واقعیت مجازی
مفهوم واقعیت مجازی از زمانی که برای اولین بار در فصل Star Trek: The Animated Series بهنمایش درآمد، مسیر طولانی را تا تبدیل شدن بهواقعیت طی کرده است. واقعیت مجازی (Virtual Reality) نوعی تجربه شبیهسازی شده است که کاربردهای زیادی همچون سرگرمی (بازیهای ویدیویی)، آموزش (آموزش پزشکی یا نظامی) و تجارت (جلسات مجازی) دارد.
محبوبترین کاربرد فناوری واقعیت مجازی در بازی است. هدستهای واقعیت مجازی مانند Oculus Rift و HTC Vive به گیمرها این امکان را میدهند تا وارد دنیای مجازی شده و به روشهایی با آن تعامل کنند که قبلا غیرممکن بود.
با پیشرفتهای فناوری، اکنون به نمایشگرهای روی سر، کنترلکنندههای دستی و حتی سیستمهای ردیابی تمام بدن دسترسی داریم که به ما امکان میدهد کاملاً در محیطهای مجازی غوطهور شویم. این فناوریها با هم کار میکنند تا تجربهای فراگیر ایجاد کنند که تمام حواس ما را درگیر کند.
علاوهبر بازی، واقعیت مجازی در آموزش نیز برای ایجاد تجربیات یادگیری همه جانبه استفاده میشود. دانشآموزان میتوانند از فناوری واقعیت مجازی برای کشف مکانهای تاریخی، انجام آزمایشهای علمی و حتی یادگیری زبانهای جدید استفاده کنند.
ارتش نیز میتواند از واقعیت مجازی بهمنظور آموزش سربازان برای موقعیتهای جنگی استفاده کند. بهطور مشابه، متخصصان پزشکی میتوانند از فناوری واقعیت مجازی برای انجام روشهای جراحی در یک محیط شبیهسازیشده بدون خطر آسیب رساندن به بیماران استفاده کنند.
اگرچه ما هنوز به آنچه در پیشتازان فضا بهنمایش درآمده دسترسی نداریم، اما فناوری کنونی قطعاً ما را به این واقعیت نزدیکتر میکند.
10. مترجم جهانی
مفهوم یک مترجم جهانی همانطور که در این مجموعه به تصویر کشیده شده است، منبع الهام برای توسعه فناوریهای ترجمه در دنیای واقعی مانند گوگل ترنسلیت بوده است.
مترجم جهانی در این فیلم دستگاهی انقلابی بود که به شخصیتهای پیشتازان فضا اجازه میداد با ترجمه فوری هر زبانی، با گونههای بیگانه که در سفرهای بینستارهای خود با آنها مواجه شدهاند، ارتباط برقرار کنند.
آنچه زمانی ایدهای دست نیافتنی بهنظر میرسید، اکنون به واقعیت تبدیل شده و امروزه چندین اپلیکیشن و دستگاه ترجمه وجود دارد که امکان برقراری ارتباط با مردم از سراسر جهان را بدون نیاز به مترجم انسانی فراهم کرده است.
گوگل ترنسلیت یکیاز محبوبترین ابزارهای ترجمه موجود امروزی است و وجود آن را میتوان مدیون مترجم جهانی در Star Trek دانست. این برنامه از یادگیری ماشینی برای تجزیه و تحلیل متن استفاده کرده و ترجمه بلادرنگ را به بیشاز 100 زبان ارائه میدهد.
مترجم اسکایپ نمونه دیگری از فناوری ترجمه در دنیای واقعی است که به افراد امکان میدهد مکالمات صوتی را در هر لحظه به زبانهای مختلف داشته باشند.
با پیشرفت تکنولوژی، میتوان انتظار داشت ابزارهای ترجمه پیچیدهتری ظهور کرده و ما را به جهانی بدون موانع زبانی نزدیکتر کنند.