قدیمی‌ ترین هواپیماهای ساخت بشر که همچنان در حال خدمت رسانی هستند

امروز به برخی از قدیمی ترین هواپیماهای مسافربری و جنگنده ها می‌پردازیم که بسیار بیشتر از عمر عادی خود خدمت کرده‌اند و بنا به‌دلایلی با نمونه‌های جدید جایگزین نشده‌اند. ایران چه نقشی در این لیست دارد؟

وقتی ماشین می‌خرید، آن را تا چند سال نگه می‌دارید؟ اگرچه به‌لطف قیمت سرسام‌آور خودرو در کشور بسیاری از مردم آرزوی خرید آن را دارند یا حتی مجبورند از خودروهای با عمر بیش از ۱۰ سال استفاده کنند، اما در کشورهای پیشرفته این عدد حدودا ۳ تا ۵ سال است. هرچند این اعداد برای صنعت هوانوردی کمی متفاوت است.

حضور درخشان ایران در میان دارندگان قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان

هواپیماهای جنگنده باید بالاترین آمادگی عملیاتی و هماهنگی میان تجهیزات را داشته باشند تا بتوانند هر لحظه آماده دفاع از مرزهای کشور باشند و در برابر انواع تهدیدات واکنش نشان دهند. هواپیماهای مسافربری نیز می‌بایست تعداد قابل توجهی انسان را از محلی به محلی دیگر ببرند. در این حالت هرگونه نقص جدی می‌تواند به قیمت جان این افراد تمام شود.

همین‌ها باعث‌شده است که شرکت‌های سازنده هواپیما مجبور به رعایت قوانین بسیار سختگیرانه‌ای برای تولید محصولات خود باشند. در نتیجه قطعات هواپیما عمر بالایی دارند و می‌توانند در شرایط پرفشار دوام بیاورند. از طرفی قیمت هواپیما طوری نیست که هر شخصی بتواند به‌آن نزدیک شود و عمدتا دولت‌ها و شرکت‌های هواپیمایی بزرگ خریدار هواپیماهای جدید هستند.

پس از خرید هواپیما نیز افراد زیادی باید برای تعمیر و نگهداری از آن آموزش ببینند. هرچند با همه اینها نیز هواپیما عمر مشخصی دارد و هر ساعت بیشتر از آن می‌تواند خطرساز شود. در ادامه می‌خواهیم نگاهی به قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت در کشورهای جهان بیندازیم.

ایرباس A300-B2

برای اولین‌بار در دهه ۱۹۷۰ بود که تلاش‌ها برای طراحی یک هواپیمای مسافربری پهن‌پیکر دو‌موتوره توسطه شرکت فرانسوی Aerospatiale (که الان ایرباس نامیده می‌شود) آغاز شد. در نتیجه این تلاش‌ها A300 در سال ۱۹۷۴ پا به آسمان گذاشت. شرکت‌های مختلف هواپیمایی هم برای چندین دهه از آن به‌منظور انجام پروازهای متوسط (بین ۳ تا ۶ ساعت) و طولانی (۸ تا ۱۶ ساعت) استفاده کردند.

ایرباس A300 توانست یک خلاء مهم را پر کند. شرکت‌ها به هواپیمایی نیاز داشتند که بتواند بیشتر از هواپیماهای رایج آن‌زمان مسافر جابه‌جا کند و بتواند در مسیرهایی که حتی بوئینگ 747 یا ایرباس A380 پشتیبانی نمي‌کردند، استفاده شود. هرچند وقتی عمر یک هواپیما به ۵۰ سال نزدیک می‌شود، قطعا گزینه‌های جذاب‌تری به‌جای آن ارائه شده‌اند.

حتی خود شرکت ایرباس نیز مدل A340 را پیشنهاد می‌کند که از نظر مصرف‌ سوخت و هزینه‌های پروازی بهینه‌تر است و از اویونیک پیشرفته‌تری بهره می‌برد. البته اکثر شرکت‌های هواپیمایی جهان نیز ایرباس A300 را بازنشست کرده‌اند و تمایلی به پرواز مجدد یکی از قدیمی ترین هواپیمای های در حال خدمت جهان را ندارند. هرچند برخی به‌دلایلی هنوز از آن دل نمی‌کنند.

یکی از آنها شرکت هواپیمایی باری آمریکایی UPS Airlines است که از این هواپیما برای جابه‌جایی بسته‌های پستی استفاده می‌کند. البته نمونه‌های مورد استفاده توسط این شرکت به‌روزرسانی شده‌اند. مورد دوم بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی ایرانی هستند که به‌دلیل تحریم‌ها امکان خرید هواپیمای جدید را ندارند و مجبورند با ناوگان فرسوده خود بسازند.

در واقع برخی از بهترین شرکت‌های هواپیمایی ایران قدیمی ترین هواپیماهای جهان را در خدمت خود دارند و البته ظاهرا به همین هم افتخار می‌کنند. چندی پیش بود که رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی در اظهاراتی سخیف خواسته بود که بلیط هواپیما گران شود؛ زیرا در غیر این‌صورت مردم اتوبوس و قطارسوار سوار هواپیما خواهند شد.

مکدانل داگلاس اف-4 فانتوم 2

یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان یک مدل افسانه‌ای است. در سال ۱۹۵۳ کار روی طراحی یک هواپیمای جدید توسط مکدانل شروع شد. هواپیمایی که بسیاری از مقامات نظامی آمریکا علاقه‌ای به آن نداشتند؛ اما پس از عملکرد حیرت‌انگیزش مشتاق استفاده از آن شدند. در واقع بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۹ بیش از ۵۰۰۰ فروند اف 4 تولید شد و ۱۰۰۰ فروند از آنها نیز به کشورهای متحد آمریکا از جمله ایران صادر شدند.

این هواپیما در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ ستون فقرات نیروی هوایی آمریکا را تشکیل می‌داد. هرچند بعدها F15 و F16 جای آن را گرفتند. بسیاری از کارشناسان F-4 را یکی از بهترین جنگنده‌های قرن بیستم می‌دانند. اما ما در قرن بیست‌و‌یکم هستیم و F-4 دیگر نمی‌تواند با هیچکدام از هواپیماهای جدید رقابت کند. همین نیز باعث شد که آمریکا در سال ۱۹۹۶ جنگنده F-4 را بازنشست کند.

هرچند که ماجرا برای ایران فرق دارد. جنگنده F-4 در طول جنگ ایران و عراق نسبتا موفق ظاهر شد و توانست آسیب زیادی به نیروهای عراقی وارد کند. اما آسیب‌هایی که به‌یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان وارد می‌شدند، قابل جبران نبودند. پرنسل بخش تعمیر و نگهداری نیروی هوایی ارتش و وزارت دفاع تمام تلاش خود را برای ساخت قطعات مورد نیاز این هواپیما به‌کار گرفتند و در برخی موارد نیز موفقیت‌های ارزشمندی به‌دست آوردند.

اما در موارد زیادی نیز مجبور شدند مرتب قطعات را از یک جنگنده به جنگنده‌ای دیگر منتقل کنند. بدین‌ترتیب با گذشت چندین دهه نه‌تنها نیروی هوایی ایران یکی از قدیمی ترین هواپیماهای جهان را در خدمت دارد، بلکه تعداد آنها نیز مرتب رو به کاهش هست. طبیعتا F-4 نمی‌تواند برای جنگنده‌هایی همچون رافال، یوروفایتر و F-22 چیزی بیش از یک هدف تفریحی باشد. بدین‌ترتیب در یک درگیری احتمالی، نیروی هوایی ارتش نمی‌تواند نقشی که در جنگ ایران و عراق ایفا کرد را تکرار کند.

بوئینگ B-52 Stratofortress

در دوران جنگ سرد، مقامات نظامی آمریکا به یک بمب‌افکن غول‌پیکر احساس نیاز می‌کردند. همین نیز باعث شد که در سال ۱۹۵۳ و کمی پیش از آغاز ریاست‌جمهوری آیزنهاور، تست‌های اولیه B-52 استراتوفورترس آغاز شود. ارتش آمریکا در مجموع 744 فروند از این هواپیما را به شرکت بوئینگ سفارش داد که آخرین فروند از آن در سال ۱۹۶۲ تحویل داده شدند.

از همان ابتدا مشخص بود که بی 52 یک هواپیمای استراتژیک و فوق‌العاده توانمند است؛ اما قطعا طراحان بوئینگ نیز گمان نمی‌کردند که در صدر قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان قرار گیرد. ارتش آمریکا تاکنون بارها سیستم‌های مختلف این هواپیما را به‌روزرسانی کرده است تا متناسب با نیازهای روز باشد. همچنین اخیرا آنها میزبان موتورهای جدید و سیستم‌های اویونیک پیشرفته شده‌اند تا اینکه بتوانند تا سال ۲۰۴۰ عملیاتی باقی بمانند.

در این صورت B-52 استراتوفورترس رکورد یک قرن پرواز در آسمان را از آن خود خواهد کرد. اما چرا این هواپیما تا این حد برای ارتش آمریکا مهم باشد؟ این هواپیما می‌تواند حداکثر ۳۲ تن سلاح و مهمات را با خود حمل کند و با یکبار سوخت‌گیری نیز قادر به طی کردن ۱۴ هزار کیلومتر است. هرچند که با سوخت‌گیری هوایی می‌توان شعاع عملیاتی را تا زمان هوشیاری خدمه افزایش داد.

به‌عنوان مثال در سال ۱۹۹۶ یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان توانست مسافت ۲۲ هزار کیلومتر را در طول ۲۴ ساعت پرواز کند. ماموریت این پرواز هدف‌ قرار دادن نیروگاه‌های برق و مراکز مخابراتی بغداد بود. حتی در جنگ اول خلیج فارس نیز ۴۰ درصد از کل بمب‌هایی که نیروهای ائتلاف بر سر ارتش عراق ریختند، توسط این هواپیما شلیک شده بود.

آنتونوف An-2

تا پیش از جنگ جهانی دوم شوروی از نظر تکنولوژی بسیار از رقبای غربی خود عقب بود. هرچند پس از پایان جنگ، بسیاری از دانشمندان آلمان شکست‌خورده بین شوروی و آمریکا تقسیم شدند. همین نیز باعث شد که شوروی به دستاوردهای بزرگی در زمینه ساخت هواپیما دست یابد. طبیعتا هواپیماهایی که در شوروی طراحی می‌شدند، یا متناسب با نیازهای جنگ سرد بودند یا نیازهای داخلی سرزمین گسترده بلوک کومونیستی را مدنظر قرار می‌دادند.

شوروی سابق و میراث‌دار واقعی آن روسیه مدرن مملو از مناطقی است که امکان دسترسی به آنها از طریق آزادراه یا قطار وجود ندارد. همین نیز باعث شده است که نیازهای ساکنین توسط هواپیمای آنتونوف An-2 تامین شود. کارشناسان بر این باورند که هنوز هم نیاز ۹۰ درصد از ساکنین مناطق دور دست در روسیه توسط این هواپیما ارسال می‌گردد.

آنتونوف An-2 اولین پرواز آزمایشی خود را در سال ۱۹۴۷ انجام داد و تولید انبوه آن نیز در سال ۱۹۴۷ در کی‌یف آغاز شد. موفقیت یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان به‌حدی بود که زمانی در چندین کشور مختلف از لهستان گرفته تا چین تولید می‌شد. توانایی آنتونوف An-2 در پرواز در مناطق مختلف باعث شده است که برای اهداف نظامی و غیرنظامی مورد استفاده قرار گیرد. چین حتی هنوز به‌تولید این هواپیما ادامه می‌دهد.

تاکنون تلاش‌های متعددی به‌منظور آماده کردن جایگزینی مدرن برای آنتونوف An-2 انجام شده است. هرچند که مشکلات اقتصادی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی جلوی به‌ ثمر رسیدن این پروژه‌ها را گرفته‌اند. پیش از آن نیز هرچه به پایان شوروی نزدیک می‌شدیم، نوآوری و صنعت وضعیت وخیم‌تری می‌یافت و امکان جایگزین‌کردن یک هواپیمای جدید نبود.

قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت – لاکهید U2

در جنگ جهانی دوم ژاپن توانست با حمله به پرل هاربر حسابی آمریکا را غافل‌گیر کند. آمریکایی‌ها که نمی‌خواستند چنین اتفاقی تکرار شود، تمام تلاش خود را به‌کار بستند تا از دشمن جدید یعنی شوروی اطلاعات کسب کنند. هرچند شوروی نیز از این موضوع آگاه بود و با بهترین هواپیمای رهگیری خود یعنی میگ 17 اجازه ورود هیچ هواپیمایی را به حریم هوایی خود نمی‌داد. آنها حتی گاهی اوقات هواپیماها را در حریم هوایی ژاپن رهگیری می‌کردند.

در این زمان بود که نیروی هوایی آمریکا پیشنهاد ساخت هواپیمایی با توانایی پرواز در ارتفاع بالا را ارائه کرد. میگ 17 نمی‌توانست در ارتفاع بیش از ۴۵ هزار پا (۱۳۷۰۰ متر) پرواز کند و رادارهای شوروی نیز قادر به شناسایی هواپیما در ارتفاع بالاتر از ۶۵ هزار پا (۱۹۸۰۰ متر) نبودند. در پاسخ به این نیاز هواپیمای شناسایی لاکهید یو 2 با توانایی پرواز در ارتفاع ۷۰ هزار پایی (۲۱۳۰۰ متر) و تمامی شرایط آب‌و‌هوایی ساخته شد.

شرکت لاکهید همچنین این هواپیما را به سیستم‌های تصویر‌برداری پیشرفته‌ای مجهز کرده بود تا بتواند وظیفه جاسوسی از دشمن را به‌خوبی انجام دهد. اولین پرواز U2 در سال ۱۹۵۵ انجام شد و پس از آن نیز پروازهای زیادی را در آسمان شوروی انجام داد. این پروازهای حجم زیادی از اطلاعات ارزشمند را در اختیار وزارت دفاع آمریکا قرار دادند.

شوروی تا چند سال پاسخی در برابر این هواپیما نداشت. تا اینکه در سال ۱۹۶۰ توانست با یک موشک زمین به هوا یک فروند U2 را سرنگون کرده و خلبان آن را به اسارت بگیرد. اگرچه در نتیجه این اتفاق پروازها بر فراز شوروی متوقف شدند؛ اما Lockheed U2 به مسیر تکامل خود ادامه داد تا یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان لقب گیرد.

ارتش آمریکا تاکنون بارها این هواپیما را ارتقا داده و تجهیزات پیشرفته شناسایی را روی آن نصب کرده است. اگرچه امروزه ماهواره‌ها با سیستم‌های تصویر‌برداری پیشرفته خود می‌توانند اطلاعات زیادی را ارائه دهند؛ اما هنوز هم هواپیماهای شناسایی جایگاه خاص خود را دارند.

بوئینگ 200-737

یکی دیگر از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان به شرکت بوئینگ تعلق دارد. بوئینگ ‌‌‌737 یک هواپیمای باریک‌پیکر است که از سال ۱۹۶۷ در خط تولید حضور دارد. بوئینگ تاکنون مدل‌های مختلفی از این هواپیما را در چهار نسل مختلف ارائه کرده است و جدیدترین مدل نیز 737 MAX نام دارد.

بوئینگ سعی می‌کند با تاکید روی فناوری موتور و اویونیک مدل جدید، شرکت‌های هواپیمایی را به خرید آن ترغیب کند. هرچند که پرداخت حداقل ۱۲۰ میلیون دلار برای خرید یک فروند هواپیما مبلغ چندان پایینی نیست و همین باعث شده که برخی شرکت‌ها هنوز از مدل‌های قدیمی خود استفاده کنند.

یکی از این شرکت‌ها Nolinor Aviation در کانادا است. حتی بیشتر مردم کانادا نام این شرکت را نشنیده‌اند و از خدماتش استفاده نمی‌کنند. Nolinor Aviation بیشتر در پروازهای چارتر حضور دارد و به بسیاری از نقاط آمریکا و اروپا (مسافر و محموله) خدمت‌رسانی می‌کند. بخش زیادی از فعالیت این شرکت ارسال سوخت به نقاط دوردست در شمال کانادا است. مناطقی که به‌خاطر شرایط آب‌و‌هوایی چندان محبوب سایر شرکت‌ها نیست.

امکان تعویض سریع محموله و پرواز در مناطق سرد و یخی باعث شده است که Nolinor هنوز یکی از قدیمی ترین هواپیماهای جهان را در خدمت خود نگه دارد. این شرکت دو فروند بوئینگ 200-737 دارد که یکی از آنها در سال ۱۹۷۴ و دیگری در ۱۹۷۵ تولید شده است. جالب اینجاست که شرکت کانادایی فعلا هیچ قصدی برای بازنشست کردن این هواپیماها و استفاده از مدل‌های جدیدتر ندارد.

لاکهید C-130 هرکولس

بسیاری گمان می‌کنند که نقش اصلی را در میدان نبرد هواپیماهای رادارگریز همچون جنگنده F-35 یا بمب‌افکن‌های غول‌پیکر همچون B-52 ایفا می‌کنند. اما در کنار آنها نمی‌توان از نقش بسیار پررنگ و مهم هواپیماهای ترابری نظامی غافل شد. این هواپیماها انتقال‌دهنده نفرات و انواع تجهیزات مختلف به میدان نبرد هستند و جایگاهی کاملا تثبیت‌شده دارند.

اما داستان لاکهید C-130 هرکولس به‌عنوان یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان چگونه شروع شد؟ شرایط سخت آمریکا در جنگ کره باعث شد که مقامات نظامی این کشور به‌فکر ساخت یک هواپیمای ترابری قدرتمند با توانایی عملیات در شرایط تاکتیکی مختلف بیفتند. در سال ۱۹۵۴ نمونه ارائه شده توسط شرکت لاکهید اولین پرواز خود را انجام داد.

این هواپیما می‌توانست با سرعت ۵۴۰ کیلومتر بر ساعت در ارتفاع ۲۰ هزار پایی پرواز کند. هرچند که در مدل جدید که با نام سوپر هرکولس شناخته می‌شود سرعت به ۶۶۰ کیلومتر بر ساعت و ارتفاع به ۲۶ هزار پا افزایش پیدا کرده است. این هواپیمای افسانه‌ای توانایی حمل ۲۰ تن بار را دارد و می‌تواند ۱۲۸ سرباز یا ۹۲ چترباز را در خود جا دهد. تاکنون مدل‌های مختلفی از C-130 عرضه شده‌اند که برخی از آنها مناسب سوخت‌رسانی هوایی و برخی دیگر حتی برای جنگ الکترونیک و عملیات‌های تهاجمی مناسب هستند.

یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان در ارتش ایران نیز حضور دارد. پیش از انقلاب ۶۶ فروند از این هواپیما خریداری شد؛ اما اطلاعات موثقی در رابطه با تعداد هرکولس‌های فعال ایرانی در دست نیست.

قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت – میگ 19

رقابت بین آمریکا و شوروی در جنگ سرد فقط محدود به سلاح‌های هسته‌ای نمي‌شد. آنها در تسخیر فضا و ساخت بهترین جنگنده نیز رقابت سنگینی را اغاز کرده بودند. شرکت میکویان-گورویچ اولین جت عملیاتی خود را با نام میگ 15 در سال ۱۹۴۶ عرضه کرد و بعد در سال ۱۹۵۳ از نسخه پیشرفته‌تر آن را با نام میگ 19 رونمایی کرد.

میگ 19 اولین هواپیمای ابرصورت شوروی به‌حساب می‌آمد و برای فروش به کشورهای بلوک شرق پیشنهاد شد. شوروی در مجمع ۲۰۰۰ فروند از این هواپیما را ساخت و چین نیز ۴۵۰۰ فروند از نسخه تحت لیسانس آن با نام شن‌یانگ جی-۶ را به تولید رساند. چینی‌ها تولید یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان را حتی تا دهه ۹۰ میلادی ادامه دادند.

این هواپیما هنوز در نیروی هوایی برخی از کشورها حضور دارد. اما این موضوع به‌خاطر توانمندی‌های میگ 19 نیست. از آنجایی که بسیاری از کشورهای متحد شوروی اکنون یا بسیار فقیر هستند یا تازه در مسیر توسعه گام نهاده‌اند، توانایی خرید جنگنده جدید را ندارند. همین نیز باعث شده که تعدادی از هواپیماهای قدیمی و نسبتا فرسوده خود را حفظ کنند. از جمله این کشورها می‌توان به کره‌شمالی و ویتنام اشاره کرد.

جالب اینجاست که سال گذشته چین تصویر مربوط به تعدادی میگ 19 را منتشر کرد که کاکپیت نداشتند. این هواپیماها قرار است به‌عنوان پهپادهای تهاجمی ابرصوت ایفای نقش کنند.

قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت – بوئینگ 121-747

بوئینگ 747 به نمادی در دنیای هواپیماهای مسافربری تبدیل شده است و لقب ملکه آسمان‌ها را لقب می‌کشد. در اواخر دهه ۱۹۶۰ تیمی از مهندسان بوئینگ کار روی این پروژه را آغاز کردند و توانستند در تنها ۱۶ ماه بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان را بسازند. بوئینگ حساب ویژه‌ای روی این هواپیما باز کرده بود. به‌همین خاطر از فناوری موتور توربوفن که پیشتر برای ارتش امریکا آماده کرده بود، در آن بهره گرفت. وقتی بوئینگ 747 برای اولین بار در سال ۱۹۶۸ به‌پرواز درآمد، جهانیان شوکه شدند.

این هواپیما توانست سفرهای هوایی را در اختیار افراد بیشتری قرار دهد. جالب است بدانید که بوئینگ برای ساخت این هواپیما به یک سالن مونتاژ بزرگ نیاز داشت و برای اینکار مجبور شد سالنی به‌وسعت ۵ میلیون متر مکعب را آماده کند. یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان برای پرواز به یک تن هوا نیز دارد. این هواپیما علاوه بر خدمه، می‌توانست بین ۳۷۴ تا ۴۹۰ مسافر را جابه‌جا کند.

یکی از ویژگی‌های جذاب این هواپیمای پهن‌پیکر وجود طبقه دوم بود که پیشتر در هیچکدام از هواپیماهای مسافری دیده نشده بود. این قسمت به وسیله پلکان جدا می‌شد و همیشه متقاضیان زیادی داشت. بوئینگ 747 در نسخه‌های متعددی تولید شد و حتی یکی از آنها توسط ناسا به‌کار گرفته شد. نسخه اشاره‌‌شده رصدخانه استراتوسفری اخترشناسی فروسرخ (تلسکوپ پروازی ناسا) را روی خود حمل می‌کرد.

بوئینگ 747 برای چندین دهه آسمان اکثر کشورهای جهان را در اختیار خود داشت تا اینکه هواپیماهای کوچکتر از راه رسیدند. این هواپیماها می‌توانستند همان تعداد مسافر را با سوخت بسیار کمتری جابه‌جا کنند. آخرین فروند از بوئینگ 747 در سال ۲۰۲۲ تولید شد و در سال 2023 در اختیار Atlas Airways قرار گرفت.

اگرچه بوئینگ 747 به‌عنوان یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان به‌حساب می‌آید، اما اکثر شرکت‌های هواپیمایی آن را با بوئینگ 777 و 787 جایگزین کرده‌اند. در این میان تنها نیروی هوایی ارتش ایران است که به‌خاطر تحریم‌ها امکان خرید هواپیمای جدید را ندارد و از مدل باری این هواپیما بهره می‌برد.

آخرین بار در سال ۲۰۲۰ بود که یک فروند بوئینگ ۲۰۰-۷۴۷ نیروی هوایی ایران در بلگراد دیده شد. این هواپیما در سال ۱۹۷۶ ساخته شده بود و عمر چندانی از آن باقی نمانده است. با توجه به اینکه امکان ارتقا یا تامین قطعات مورد نیاز این هواپیما وجود ندارد، بعید به‌نظر می‌رسد که مدل ایرانی بتواند برای مدت طولانی عملیاتی باقی بماند.

دی هاویلند کانادا DHC-2 بیور

کانادا به‌خاطر طبیعت بکر و زیبایش شهرت دارد. هرچند این طبیعت بکر جنبه‌های منفی هم دارد و دسترسی به آن چندان آسان نیست. اینجاست که بیور به‌عنوان یکی از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان به‌کمک کانادایی‌ها می‌آید. این هواپیما از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۶۷ در خط تولید بود و در مجموع ۱۶۵۷ فروند از آن به‌جهانیان عرضه گشت.

DHC-2 بیور به‌زیرساخت چندانی برای بلند شدن یا نشتن نیاز ندارد و می‌تواند حتی روی آب، در برف یا زمین فرود آید. نگاهی به تاریخچه خدمت این هواپیما نشان می‌دهد که در جنگ کره برای اهداف نظامی مورد استفاده قرار گرفته و سفرهایی علمی نیز به قطب جنوب و بیابان‌های آفریقا داشته است.

اگرچه بیش از ۵۰ سال از آخرین بیور تولیدی می‌گذرد، اما مردم کانادا همچنان از آن استفاده می‌کنند. به‌بیانی دیگر تا زمانی که بتوان بیور را در آسمان نگه داشت، مردم کانادا از این هواپیما استفاده خواهند کرد.

همانطور که در لیست بالا دیدید، بسیاری از قدیمی ترین هواپیماهای در حال خدمت جهان در خطوط مسافربری یا نیروی هوایی ارتش ایران حضور دارند. این موضوع چندان خوشایند نیست و امیدواریم روزی فرا رسد که در اینگونه مقالات هیچگونه اسمی از ایران دیده نشود.