فاجعه در قطب جنوب: میزان یخ‌های آب شده، فراتر از حد تصور است

دانشمندان تخمین می‌زنند که در 25 سال گذشته نزدیک به 67 تریلیون تن از یخ‌های قطبی جنوب ذوب و در اقیانوس‌ها ادغام شده است.

از آنجایی که زمین با پیامدهای تغییرات آب و هوایی از امواج گرما گرفته تا آتش‌سوزی‌های جنگلی مبارزه می‌کند، انتظار می‌رود این سیاره با چالش‌های دیگری مانند سیل در مناطق ساحلی به دلیل ذوب سریع یخ‌ها مواجه شود. دانشمندان مدعی هستند که حجم 71 قفسه از 162 قفسه یخی اطراف قطب جنوب طی 25 سال از سال 1997 تا 2021 کاهش یافته و یعنی خالص آن حدود 7.5 تریلیون تن آب از یخ‌های ذوب شده در اقیانوس‌ها آزاد گشته است.

بیشتر بخوانید:

لایه ازون روی قطب جنوب منفجر شد!

تیمی از محققان به سرپرستی دکتر بنجامین دیویسون محقق دانشگاه لیدز، اخیراً مطالعه‌ای را بر روی قفسه‌های یخی قطب جنوب انجام داده‌اند. ماهواره‌ی GOCE، آژانس فضایی اروپا و انیمیشن ماموریت گریس ناسا ژرمن، یخ گم شده از غرب قطب جنوب را نمایش داد که باعث کاهش گرانش زمین شده‌ است.

قفسه‌های یخی غربی

تحقیقات آن‌ها نشان داد که تقریباً اندازه‌ی تمام قفسه‌های یخی در سمت غربی قطب جنوب کاهش یافته است. اما در عوض بیشتر قفسه‌های یخی در سمت شرقی یا ثابت هستند یا حجم روبه افزایشی دارند.

دانشمندان تخمین زده‌اند که در 25 سال گذشته نزدیک به 67 تریلیون تن یخ آب شده و در آب‌ اقیانوس‌ها ادغام می‌شوند. دیویسون اظهار داشت: «تصویر متفاوتی از فروپاشی قفسه یخ وجود دارد و این کاملا به دمای اقیانوس و جریان‌های اطراف قطب جنوب ارتباط دارد».

نیمه غربی در معرض آب گرم است که می‌تواند به سرعت قفسه‌های یخی را در قسمت پایین فرسایش دهد. درواقع بخش اعظم قطب جنوب شرقی، درحال حاضر توسط یک نوار آب سرد در ناحیه‌ی ساحلی از آب گرم اطراف کاملا محافظت می‌شود.

اقیانو‌های اطراف قطب جنوب، 50 برابر بزرگتر از بریتانیا جریان‌های مختلفی را تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، سمت غربی آب در جهت متفاوتی نسبت به قسمت شرقی به حرکت خود ادامه می‌دهد. پس در نتیجه این حرکت‌ها، آب گرم‌تری به زیر قفسه‌های یخی در قسمت غربی می‌رسد که باعث ذوب شدن یخ در قسمت پایینی می‌شود.

ما انتظار داشتیم که بیشتر قفسه‌های یخ، چرخه‌های کوچک شدن سریع اما کوتاه‌ مدتی را طی کنند و سپس دوباره رشد خواهند داشت. ولی ما متوجه شدیم که تقریبا نیمی از آن‌ها بدون هیچ نشانه‌ای در پیشرفت فقط کوچک می‌شوند.

پیامدهای آب و هوایی ناشی از انسان

علاوه بر این دیویسون مسئولیت از بین رفتن یخ را به فعالیت‌های انسانی که منجر به گرم شدن کره‌ی زمین شده نسبت داده است، زیرا تغییرات طبیعی در الگوهای آب و هوایی نشان دهنده‌ی رشد مجدد در قفسه‌های یخی غربی به حساب می‌آید.

این قفسه‌های یخی درواقع توده‌های غول‌پیکر یخی هستند که در دریاهای اطراف قطب جنوب شناور و تا لایه‌های یخی این قاره امتداد می‌یابند و همچنین بخش بزرگی از زمین را می‌پوشانند.

دانشمندان در بیانیه‌ای گفتند که قفسه‌های یخی مانند شاخه‌های غول‌پیکر در انتهای یخچال‌ها عمل می‌کنند و جریان یخی که درون اقیانوس‌ها سرازیر شده را کند می‌کنند. اگر قفسه‌های یخی نازک‌ یا کوچک‌تر شوند، این موانع طبیعی یا همان کلاهک‌های یخی دیگر توانایی محافظت از یخ‌ها را ندارند پس در نتیجه، یخچال‌ها با سرعت بیشتری روبه نابودی می‎‌روند.

این تیم بیش از 100000 تصویر ماهواره‌ای، برای برسی مقدار نابودی قفسه‌های یخی موجود در قطب جنوب را مورد مطالعه قرار داد. داده‌ها عمدتاً از ماهواره‌های CryoSat-2 و Sentinel-1 جمع آوری شده است. CryoSat-2 اولین ماهواره‌ی ماموریت کاوشگر آژانس فضایی اروپا بود که برای نظارت بر یخ های قطبی و یخچال‌های طبیعی زمین طراحی و به کار گرفته می‌شد.

مطالعه اخیر تلفات قابل توجه یخ در قفسه‌ی یخی گتز را 1.9 تریلیون تن در 25 سال گذشته ثبت کرد. تنها پنج درصد از این تلفات ناشی از زایش بوده این یعنی تکه‌های یخ بزرگ شکسته و سپس در اقیانوس‌ها سرازیر می‌شوند که اکثریت ناشی از ذوب شدن در قسمت پایینی قفسه‌های یخ است.

قفسه یخی جزیره کاج نزدیک به 1.3 تریلیون تن یخ از دست داده که یک سوم این کاهش ناشی از زایش و مابقی آن به دلیل ذوب شدن یخ در قسمت پایینی این قفسه یخی را شامل می‌شود.

ذوب یا زایش بر گردش خون جهان تأثیر می‌گذارد!

با این حال قفسه یخی Amery که در طرف مقابل قطب جنوب قرار دارد، 1.2 تریلیون تن یخ را انباشته کرده است. این افزایش به دلیل احاطه شدن آن توسط آب های بسیار سردتری بوده که از ذوب یا زایش قابل توجه جلوگیری می‌کند.

این مطالعه هشدار داد که عواقب ذوب شدن قفسه‌های یخ می‌تواند برای سیستم یخ‌ها در قاره‌ها و گردش جهانی فاجعه بار باشد. این عمل بر تسمه نقاله غول پیکر موجود در اقیانوس‌ها، حرکت مواد مغذی، گرما و کربن حیاتی برای اکوسیستم‌های قطبی، حفظ حیات دریایی و تعادل آب و هوا تاثیر منفی‌ای می‌گذارد.

ذوب شدن قفسه های یخ و ادغام شدن آن‌ها در اقیانوس به عنوان آب شیرین می تواند سیستم گردش اقیانوس را تضعیف کند. در این مطالعه نشان می‌دهد که بیش از 25 سال حدود 66.9 تریلیون تن از این آب شیرین وارد اقیانوس جنوبی در اطراف قطب جنوب شده است.

بیشتر بخوانید:

تغییرات اقلیمی و سونامی از قطب جنوب دست به دست هم می‌دهند تا ما را نابود کنند

در اقیانوس جنوبی آب سنگین و نمکی که به کف اقیانوس‌ها ریخته می‌شود، درواقع فرآیندی کاملا مهم و ضروری برای جریان‌های اقیانوسی جهان است. مخلوط آب شیرین قطب جنوب با آب شور باعث شده که سبک و کندتر فرو برود. این رقیق شدن سیستم گردش اقیانوس را ضعیف می‌کند.

پروفسور آنا هوگ از دانشگاه لیدز و یکی از نویسندگان این مطالعه اظهار داشت: «این مطالعه یافته‌های مهمی را ایجاد کرده است. ما تمایل داریم که قفسه‌های یخی را به عنوان پیشروی‌ و عقب نشینی‌های چرخه‌ای تصور کنیم. در عوض ما شاهد ساییدگی ثابت به دلیل ذوب شدن و زایش هستیم.”

او افزود: «بسیاری از قفسه‌های یخ شدیدا خراب شده‌اند. حدود 48 قفسه یخی 30 درصد جرم اولیه‌ی خود را تنها طی 25 سال از دست داده‌اند.

این شواهد نشان می‌دهد که اکوسیستم و یخ‌های قطب جنوب درحال تغییر است، زیرا آب و هوای کره‌ی زمین روبه گرم شدن بی‌وقفه می‌رود. همچنین تحقیقات بیشتر، یک معیار پایه‌ای را برای مشاهده تغییرات عجیب جدیدتر ارائه می دهد که احتمالا با گرم شدن آب و هوا ظاهر شوند».