منابع آبی کره زمین بهسرعت رو به اتمام است. بهزودی آب شیرین آشامیدنی در برخی از نقاط آن پیدا هم نخواهد شد. این هشدار را جدی بگیرید!
انستیتو منابع جهانی یا WRI نتایج مطالعهای را منتشر کرده که ادعا میکند تا سال ۲۰۲۵، یک میلیارد نفر از مردم جهان به افرادی اضافه میشوند که در نقاطی از زمین با تنشهای آبی زندگی میکنند. در حال حاضر ۳.۳ میلیارد نفر، معادل دو پنجم جمعیت کره زمین در این نقاط زندگی میکنند و حداقل ۴۰ درصد مصرف سالانه آب آنها از منابع آبی تأمین میشود.
در آماری که منتشر شده، اعداد و ارقام افزایش پیدا کردهاند که نشان میدهد تا سال ۲۰۵۰ افراد بیشتری در کره زمین درگیر رقابت برای تأمین آب خواهند بود.
مؤسسه WRI برای اینکه تخمین بزند چگونه آبهای منابع تجدیدپذیر نظیر دریاچه و رودخانهها بهواسطه بارش باران و برف مجددا پر میشود، از مدل هیدرولوژیکی جهانی استفاده کرده است. این مدل نشان میدهد که نقاطی در خاورمیانه و شمال قاره آفریقا درگیر بیشترین تنش آبی در کل جهان هستند.
تغییرات اقلیمی مهمترین علت افزایش این تنشهای آبی هستند. آنها میتوانند باعث تغییر الگوی بارش شوند و نقاط خشک زمین را خشکتر از گذشته میکنند. و از آنجا که جمعیت جهان رو به افزایش است و در عین حال صنایع مختلف نیز به استفاده از آب احتیاج دارند، در نتیجه تقاضا برای آب نیز افزایش پیدا میکند و تنشهای آبی در مناطق کمآب بیشتر میشود.
در حال حاضر جنوب آسیا، یکی از پرتراکمترین مناطقی است که با تنش آبی دست و پنجه نرم میکند. در مجموع نیز از ۶ کشور پرتنش آبی جهان، ۵ کشور در خاورمیانه و شمال آفریقا حضور دارند. از آنجا که رشد جمعیت ادامه پیدا میکند، در نتیجه تقاضا برای آب نیز افزایش پیدا میکند و تنشها نیز بهطبع گستردهتر میشود.
کشاورزی، بیشترین سهم را از مصرف آب کره زمین دارد
کشاورزی از جمله صنایعی است که بیشترین سهم را از مصرف آب در جهان دارد. از بین کشورهای مطرح جهان در حوزه کشاورزی، اسپانیا سهم بزرگی دارد؛ چرا که نصف مساحت این کشور زیر کشت است. با این حال خشکسالی و کمبود آب باعث کاهش محصولات کشاورزی در سطح کشور اسپانیا شده است. سطح کم آبی در اسپانیا و خصوصا در شرق کاتولونیا بهحدی رسیده که ماشینهای شهرداری برای اطمینان از نبود مشکل آب در سطح شهر، همیشه با خودشان آب حمل میکنند.
مطالعه صورت گرفته توسط انستیتو منابع جهانی خیلی خوشبینانه بوده و فقط آبهای سطحی روی زمین را در نظر گرفته است. این یعنی هنگام مطالعه، آبهای زیرزمینی را اندازهگیری نکردهاند. در حالی که هم اکنون بسیاری از مناطق روستایی در جهان از جمله اکثر روستاهای کشور خودمان ایران از منابع آبهای زیرزمینی بهعنوان آب آشامیدنی استفاده میکنند و در روستاهایی که کشاورزی دایر است هم از این منابع برای آبیاری استفاده میشود. این درحالیست که آبهای زیرزمینی نیز بهسرعت رو به کاهش هستند و پر شدن منابع آنها برخلاف منابع سطحی، بسیار پیچیدهتر است.
مشخص نیست که چه زمانی آبهای زیرزمینی بهطور کامل استفاده میشوند و دیگر این منابع در دسترس نخواهند بود. اما قطعا آن روز، برای بشر خیلی تلخ میشود. در حالی که تنها ۱ درصد از ذخایر آبی جهان را آب شیرین شکل میدهد، سایر ذخایر یا آب شور و یا آب یخ زده به شکل یخچالهای قطبی هستند. بنابراین خیلی هم نمیشود روی آنها حساب کرد. شاید بهترین تصمیمی که میتواند جلوی مصرف فراوان آب را بگیرد، تغییر سیستم آبیاری در صنعت کشاورزی از حالت «غرقآبی» به «قطرهای» است. از آنجا که کشاورزی ۷۰ درصد از کل مصرف آب سالانه جهان را به خودش اختصاص میدهد، این تصمیم میتواند تغییرات ملموسی را در کاهش مصرف جهانی آب بهوجود بیاورد.
همچنین محققان معتقدند که افزایش قیمت آب در مناطقی با تنش آبی زیاد نیز میتواند به مدیریت هر چه بهتر منابع کمک کند. انتخاب هوشمندانهتر مواد غذایی نیز میتواند به کاهش مصرف آب کمک کند. هر چه مصرف گوشت و لبنیات کمتر شود، مصرف آب جهانی کمتر میشود. کاهش ضایعات مواد غذایی را هم میتوانید به این موارد اضافه کنید.