آیا میدانستید که اگر تکنولوژی های فضایی و مأموریتهای سفر به فضا نبود، امروزه بسیاری از فناوریهایی که زندگی ما را آسانتر کردهاند هم نبودند؟
از آغاز عصر فضا، همیشه مباحث زیادی در مورد اهمیت اکتشافات فضایی مطرح بوده است. طی این سالها همیشه این سوال وجود داشته که هزینههای میلیارد دلاری بر مأموریتهای فضایی چه توجیهی دارد و یا در حالی که روی زمین چالشهای زیادی وجود دارد، چرا باید بهفکر فرستادن بشر روی خاک مریخ باشیم؟
اما هیچوقت به نکات مثبتی که در پس این مأموریتهای فضایی و هزینههای هنگفت آن وجود دارد، توجهی نمیشود. تکنولوژی های فضایی که با این مأموریتها شکل گرفته خیلی به آسانتر زیستن بشر روی زمین کمک کردهاند و همچنان به این کار ادامه میدهند. بههمین بهانه ما در اینجا فهرستی از برترین فناوری های فضایی را گردآوری کردهایم که باعث شدهاند بشر روی زمین بتواند زندگی آسانتری داشته باشد.
لطف تکنولوژی های فضایی به زندگی روی زمین
این فناوریها، بدون آنکه بدانیم ابعاد مختلف زندگی ما را درگیر خود کردهاند. شاید اگر مأموریتهای فضایی نبودند، هیچوقت دانشمندان بهدنبال توسعه آنها نبودند و نمیتوانستیم از آنها در دنیای امروزی بهره ببریم.
بیشتر بخوانید:
10 اختراع جذاب ناسا که همچنان در زندگی بشر استفاده میشوند
۱. تایرهای بدون باد و کمک به کاهش تولید ضایعات لاستیک
یک استارتاپ بهنام SMART Tire اخیرا سند همکاری را با ناسا امضا کرده تا با کمک آن یک تایر بدون باد را تولید کند. اما ارتباط آن با ناسا چیست؟ این طرح بر اساس فناوری تایر ساخته شده برای مریخنورد ناسا بهنام SMA شکل گرفته است که میتواند پایانی بر تولید ضایعات لاستیک و یا پنچر شدن آن باشد.
برایان ینی، مدیرعامل این استارتاپ جذاب در مصاحبهای که سال گذشته انجام داد عنوان کرد که سالانه ۲۴۶ میلیون زباله تایر فقط در خاک آمریکا تولید میشود و علت بسیاری از تصادفات جادهای هم پنجری لاستیک خودروها است. تایر “METL” ساخت این شرکت حتی اگر سوراخ شود هم یکپارچگی خودش را حفظ خواهد کرد و در نتیجه ضایعات لاستیکها را میکاهد. همه اینها بهلطف فناوری سازمان فضایی ایالات متحده بهدست آمده است.
۲. سپر ضد حریق برای مقابله با آتشسوزی جنگلها
سال گذشته ناسا از تکنولوژی سپر حرارتی LOFTID برای چرخش دور موشک Atlas V که بهفضا پرتاب شد، رونمایی کرد. این تکنولوژی برای کمک به سفرهای فضایی آینده و ورود امن به جو مریخ طراحی شده است. با این حال اینجا روی زمین هم میتواند خیلی سودمند باشد.
ناسا میگوید مهندسانش از این فناوری برای طراحی یک نمونه اولیه سپر ضد حریق استفاده کردهاند که میتواند برای مقابله آتشنشانان با آتشسوزیهای جنگلها مورد استفاده قرار بگیرد.
۳. ماهوارههای ردیابی GPS و نظارت روی زمین
چه بخواهید چه نخواهید، هر چه میگذرد بیشتر به گوشیهای هوشمندمان وابسته میشویم. اما همین گوشی داخل جیب ما برای بسیاری از کارها به تکنولوژی های فضایی نیاز دارند. بهطور مثال تکنولوژی GPS که این روزها روی تمام گوشیها وجود دارد، در اولین مأموریتهای فضایی بشر ریشه دارد. آنطور که ناسا میگوید، GPS در عصر Sputnik ریشه دارد، زمانی که دانشمندان توانستند یک ماهواره را با تغییر در سیگنالهای رادیویی آن ردیابی کنند. این ایده شکلگیری GPS را بهوجود آورد.
نظارت روی آب و هوا و علوم اقلیم نیز شدیدا به ماهوارههایی وابسته است که امروزه در جو زمین هستند. ما پیشبینیهای دقیق آب و هوایی که این روزها بهسادگی روی تمام گوشیهای هوشمند خود میبینیم که مدیون همین فناوری دقیق ماهوارهای است.
۴. وسایل نقلیه بدون آلاینده
سال گذشته بزرگترین کامیون بدون آلاینده جهان بهنام “nuGen” رونمایی شد. سازنده این کامیون یکی از مهندسین سابق ناسا هم هست و روی توسعه مریخنورد کنجکاوی ناسا هم دستی داشته است. کریس ورهیز در مصاحبهای گفته است که او میخواهد جلوی تولید کربن را از ریشه بگیرد.
بهگفته او گرچه معدن یک صنعت کثیف با گذشتهای زیبا است که مشکلات زیادی را به همراه داشته و آسیبهای محیط زیستی زیادی را در طول تاریخ بهوجود آورده، اما برای بشر حیاتی است. بههمین خاطر باید تا حد ممکن این صنعت را پاک کرد.
۵. تختخوابهای بسیار راحت برای خواب شب بهتر
تکنولوژی های فضایی علاوه بر نجات جان انسانها، به مردم روی زمین کمک میکنند تا خواب راحتی را در طول شب تجربه کنند. فومهای حافظهدار برای حفظ بالشتک خلبانها در طول پروازهای آزمایشی توسط ناسا طراحی شده است. سپس مارک آراملی، مدیرعامل شرکتی بهنام Bedjet LLC که پیش از این در ناسا فعال بوده تشکی را اختراع کرده که حداکثر راحتی ممکن را فراهم کند؛ حتی اگر یک طرف تخت فردی خنکی بیشتر و طرف دیگر فردی گرمای بیشتر را میخواهد.
او در پست وبلاگی ناسا گفته است: «با خودم فکر کردم منی که به فضانوردان کمک کردم تا در پیچیدهترین محیط کیهان هم راحتی کاملی داشته باشند، پس چرا اینجا روی تختخواب خودم راحت نیستم؟
۶. میکرو راکتورهای هستهای برای برقرسانی به مکانهای دورافتاده
Radiant Unclear نام یک شرکت تأسیس شده توسط یکی از مهندسان سابق شرکت اسپیس ایکس است. این شرکت در حال توسعه یک میکرو راکتور است که آن را «اولین منبع انرژی قابل حمل جهان با آلایندگی صفر» مینامد. داگ برناوئر وقتی در اسپیس ایکس فعالیت میکرد، وظیفه توسعه میکرو راکتورهای هستهای را برای کمک به تأسیس نیروگاههای موقتی روی سیاره مریخ در مأموریتهای آینده بر عهده داشت. او متوجه شد که میتواند از این فناوری برای تأمین برق مکانهای دور افتاده نیز استفاده کند.
۷. رباتهای واکنشگر نسبت به بلایای طبیعی
دکتر آلیس آگوگینو در حال تحقیق روی رباتهای کروی و اسکلتی بود که میتوانند روزی در مأموریتهای سفر به ماه و مریخ توسط ناسا مورد استفاده قرار بگیرند. اما وقتی متوجه شد که این رباتها میتوانند همین جا روی زمین برای واکنش نشان دادن به بلایای طبیعی مورد استفاده قرار بگیرند، حتی یک ثانیه هم منتظر نماند و آنها را برای مصارفی غیر از مأموریتهای فضایی توسعه داد.
این رباتها از همان زمان برای آنالیز اولیه در مناطق حادثهخیز مورد استفاده قرار میگیرند و میتوانند به اتخاذ واکنش مناسب نسبت به این بلایا کمکحال بشر باشند. رباتهای واکنشگر با استفاده از سنسورهای خاصی که دارند، اطلاعاتی را جمعآوری میکنند که به تیمهای امدادی در مورد نحوه برخورد با یک موقعیت خاص کمک میکند.
۸. نرم افزاری که ایمنی پرواز با هواپیما را بهبود میبخشد
در روزهای اولی برنامه شاتل فضایی، ناسا نرم افزاری را توسعه داد که ترکهای کوچک روی شاتل را آنالیز میکرد و پیشبینی میکرد که ترمیم نشدن کدام یک از این ترکها، منجر به سقوط خواهد شد. اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی، دو هواپیمای مسافربری آمریکایی بهخاطر وجود ترکهای کوچکی که روی بدنه آنها ایجاد شده بود سقوط کردند. همین باعث شد خطوط هوایی آمریکایی بهدنبال ترکهای ریزی روی هواپیماهای خود بگردند که پیش از آن اهمیت زیادی به آنها نمیدادند.
اینجا بود که سازمان هوانوردی فدرال با همکاری ناسا نرم افزاری را بهنام “NARGRO” توسعه دادند. امروزه نرم افزارهای شناسایی ترکهایهواپیما به یکی از استانداردهای جهانی صنعت هوانوردی تبدیل شده است.
۹. واحدهای تصفیه آب آشامیدنی
در دهه ۱۹۷۰، یک واحد تصفیه آب آشامیدنی برای پروژه شاتل فضایی ساخته شد. این سیستم آب را لای رزین یددار عبور میداد تا ناخالصیهای آن را تصفیه کند. ناسا در دهه ۱۹۹۰ این سیستم را بازسازی کرد تا بتواند در ایستگاه فضای بین المللی نیز مورد استفاده قرار دهد. امروزه نوعی از این سیستم در واحدهای تصفیه آب مستقر در کشورهای هند، مکزیک، پاکستان و غیره بهکار رفته است.
۱۰. تشخیص بیماریهای جدید
ناسا میگوید فضانوردان وقتی شش ماه در فضا میمانند، مثل این است که هزار بار رادیوگرافی قفسه سینه انجام دادهاند. همین باعث شده آژانس فضایی آمریکا راهکاری را پیدا کند تا آسیبهایی که بر اثر تشعشع زیاد به فضانوردان وارد شده را تجزیه و تحلیل کنند. این علم باعث توسعه یک آزمایش تشخیصی شده که میتواند شناسایی سرطان روی کره زمین را بهبود ببخشد. نام این روش OncoMate MSI Dx Analysis System است.
یکی دیگر از ابزارهای جذابی که میتواند به پزشکان در تشخیص تومورهای سرطانی کمک کند، یک ابزار اقتباس گرفته از یک صفحه میکرو کانال خمیده ساخته شده توسط ناسا است که توسط اخترفیزیکدانان برای مطالعه در مورد ماده داغ بقایای ستارههای منفجر شده و خوشههای کهکشانی مورد استفاده قرار میگیرد.
۱۱. مکملهای سلامت فضایی
تغذیه فضانوردان، یکی از چالشهای سفرهای فضایی در آینده خواهد بود. چرا که فضانوردان باید جایی که نمیتوانند دسترسی به غذاهای تازه داشته باشند، ماهها در فضا بمانند. ورا مولیانی، بنیانگذار شرکت Mars City Design میگوید که متابولیتهای پسبیوتیکی اهمیت زیادی در سفرهای فضایی طولانیمدت دارند. این شرکت یکی از چندین شرکتی است که در حال تحقیق روی مکملهای فضایی و رژیمهای غذایی فضانوردان است تا مردم روی کره زمین هم بتوانند این مواد مغزی را مصرف کنند.
۱۲. باتریهای غول پیکر با انرژی تجدیدپذیر
یکی از بزرگترین چالشهای انتقال انرژیهای تجدیدپذیر، متناوب بودن آنها است. در واقع بسیاری از فناوریهای انرژی تجدیدپذیر نمیتوانند در کل مدت روز انرژی تولید کنند. یکی از راهکارها، تولید باتریهای غول پیکری است تا وقتی انرژی بیش از حد نیاز تولید میشود، آنها را در خود ذخیره کنند تا در زمان کاهش نرخ تولید استفاده شود.
شرکتی بهنام ESS Inc از یکی از تحقیقات قدیمی ناسا که متعلق به دهه ۱۹۷۰ است استفاده کرده تا با استفاده از آهن، نمک و آب یک باتری ذخیره انرژی بسازد. این باتری عملکرد فوقالعاده ارتجاعی داشته و از مواد خورنده استفاده نمیکند.
۱۳. باز کردن قفل نیروی نامحدود خورشیدی
اوایل امسال جف بزوس مدیرعامل شرکت فضایی Blue Orgin مدعی شد که آنها روشی را برای تولید سلولهای خورشیدی و سیم انتقال تنها با استفاده از سنگ قمری ابداع کردهاند. این پروژه که Blue Alchemist نام دارد، میتواند مزیتهای فراوانی را برای بشر روی زمین بههمراه داشته باشد. زیرا از الکترولیز مذاب برای تفکیک آلومینیوم، آهن و سیلیکون از اکسیژن درون سنگها استفاده میشود تا مواد مورد نیاز سلولهای خورشیدی استخراج شود و این بسیار دشوار است. اگر Bluer Origin بتواند فناوری خودش را بهکار بگیرد، این میتواند هم به اکتشافات فضایی و هم به استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر روی زمین کمک کند.