کشف پاسخ این سوال که تاکنون چند حیوان در زمین زندگی کردهاند، کمک بسیاری به دانستن تعداد گونههای در حال انقراض و بحرانهای پیش رو میکند.
شاید برایتان سوال شده باشد که تا به امروز چند نوع حیوان روی زمین زندگی کردهاند؟ برای پاسخ به این سوال و پیدا کردن این عدد بسیار بزرگ باید به عمق سنگهای فسیلی نفوذ کنیم و یک سری محاسبات انجام دهیم.
تعداد انسانها در سطح کره زمین بیش از ۸ میلیارد نفر است و اگرچه این عدد قابل توجه است، اما این فقط یک قسمت کوچکی از تعداد کل انسانهایی است که تا به حال روی زمین زندگی کردهاند و حتی یک بخش کوچکتر از تعداد کل حیواناتی است که تا به حال وجود داشتهاند.
تاکنون چند حیوان روی زمین زندگی کردهاند؟
اما دانشمندان چگونه میتوانند تعداد کل حیوانات موجود در زمین را تخمین بزنند؟ و فراتر از آن چگونه میتوانند تعداد کل حیواناتی که تا به حال در طول تاریخ بر روی سیاره ما وجود داشتهاند را تعیین کنند؟ و چرا باید این کار را انجام دهند؟
در یک ایمیل به Live Science، دیوید جابلونسکی، پژوهشگر زمینشناسی در دانشگاه شیکاگو، این محاسبه را “یک سوال دشوار” توصیف کرده است. او گفته که شاید بهترین راه برای شروع این محاسبه، تخمین تعداد کل گونههای حیوانی کره زمین باشد.
بنا به گفته IUCN Red List، حدود ۲.۱۶ میلیون گونه حیوانی تا سال ۲۰۲۲ به صورت رسمی شناسایی شدهاند. طبق تحقیقاتی در مجله Science در سال ۲۰۱۳، احتمالا ۲۰٪ از اینها تکراری هستند که توسط چندین دانشمند ثبت شدهاند. اگر فرض کنیم این آمار درست و دقیق باشد، پس تعداد واقعی گونههای حیوانی شناخته شده حدود ۱.۷ میلیون است.
البته، این عدد ثابت نیست. پژوهشگران هر ساله در حال ثبت حدود ۱۴،۰۰۰ تا ۱۸،۰۰۰ گونه حیوان جدید هستند و این یعنی که دانشمندان تنها سطح کمی از تعداد حیوانات موجود در کره زمین را کشف کردهاند.
تعداد کل گونههای جانوری روی زمین
در سال ۲۰۱۱، یک جغرافیدان به نام کامیلو مورا به همراه همکارانش در دانشگاه هاوایی در مقاله PLOS Biology تعداد کل گونههای یوکاریوتیک روی زمین را تخمین زدند. تعداد نهایی آن حدود ۸.۷ میلیون بود که حدود ۷.۷ میلیون آنها را حیوانات تشکیل میدادند. طبق گفته مورا، تقریباً نیمی از این آمار حشرات بودند و این بسیار شگفتانگیز بود.
پس از انتشار این مقاله به شدت مورد توجه کاربران قرار گرفت و هنوز هم بسیاری را مجذوب خود میکند. اما برای پیدا کردن اینکه چند گونه حیوانی تا به حال روی زمین زندگی کردهاند، باید گذشته را بررسی کرده و از تاریخچه فسیلی استفاده کنیم که این کار هم بسیار چالش برانگیز است.
زندگی در زمین حدود ۳.۷ میلیارد سال پیش آغاز شد. اما اولین سلولهای آن بسیار ساده بودند تا آنکه ۱.۴ میلیارد سال بعد چند سلولیها به وجود آمدند. از این رو احتمالا حیوانات حدود ۸۰۰ میلیون سال پیش تکامل یافتند.
تعداد کمی از این حیوانات در سابقه فسیلی نگهداری شدهاند و آماری از اکثریت آنها وجود ندارد. زیرا گونههایی که جزو نرم تنان بودند به ندرت نگهداری میشوند. حتی فسیل سازی موجوداتی که بدنهای سختی دارند فقط در شرایط خاصی انجام میشود.
جابلونسکی میگوید: «برای تخمین استاندارد باید درنظر داشته باشیم که ۹۹.۹ درصد از گونههایی که تا به حال در زمین زندگی کردهاند، منقرض شدهاند.» مورا در ادامه افزود: «این آمار خیلی دقیق نیست. با فرض اینکه این آمار درست باشد، ما باید ۷.۷ میلیون را در ۱۰۰ درصد ضرب کنیم. با این کار تعداد کل گونههای حیوانی چیزی حدود ۷۷۰ میلیون میشود. اما چگونه میتوانیم تعداد حیواناتی که تا به حال در زمین زندگی کردهاند را محاسبه کنیم؟
احتمالا این تعداد عددی بسیار بزرگ است. کره زمین فقط ۸ میلیارد انسان را در خود جای داده است. ما این فضا را با حدود ۱۳۰ میلیارد موجود دیگر از جمله حداکثر ۴۲۸ میلیارد پرنده، ۳.۵ تریلیون ماهی و ۱۰ کوینتیلیون حشره (یعنی ۱ با ۱۸ صفر) شریک هستیم.
اگر فرض کنیم که فراوانیهای فعلی نسبتاً پایدار باقی ماندهاند، میتوانیم با استفاده از نسبت های نسبی ۷.۷ میلیون گونه موجود، به تخمین این عدد برسیم. به عنوان مثال، اگر در حال حاضر ۳.۸۵ میلیون گونه حشرات در زمین وجود داشته باشد، این معادل ۳۸۵ میلیون حشره در گذشته است و ۳۸۵ میلیون بار ۱۰ کوینتیلیون برابر با ۳.۸۵ × ۱۰ ^ ۲۷ حشرات است.
با توجه به اینکه حشرات در همه جا هستند، این تخمین را میتوانیم برای تعداد کل حیواناتی که تاکنون در زمین وجود داشتهاند، مثل سایر خزندگان و مهره داران حدود ۴.۵ × ۱۰ ^ ۲۷ تخمین بزنیم.
سخن پایانی
چرا باید مشکلات مربوط به محاسبه تعداد حیوانات در سیاره را حل کنیم؟ جواب آن ساده است، زیرا برای دانشمندان بسیار مهم است که تنوع زیستی پایه زمین و نوسانات آن را کشف و درک کنند. در حال حاضر ما به دلیل تغییرات آب و هوایی، تخریب جنگلها، آلودگی و سایر عوامل به سمت انقراض جمعی بزرگ حرکت میکنیم و باید نرخ انقراض را بدانیم و محدوده بحران کنونی خود را درک کنیم. مورا میگوید: «احتمالا در حال حاضر صدها گونهی جانوری در زمین وجود داشته که رو به انقراض است و متاسفانه ما حتی فرصت شناختن آنها را نداشتهایم.»