دانشمندان موفق شدند ابزار سنگی انسان ما قبل تاریخ را در اروپا کشف کنند. قدمت این ابزار به یک و نیم میلیون سال پیش بازمیگردد و داستان تکامل انسان را تغییر میدهد.
با وجود تمامی پیشرفتهایی و یافتههایی که در رابطه با فسیلهای مختلف حاصل شده است، هنوز سوالات زیادی در مورد گذشته انسان بیپاسخ باقی ماندهاند. در واقع بخشهایی از داستان تکامل انسان هنوز نسبتا تار هستند و بهمرور زمان ممکن است واضح شوند. حالا نیز شاهد پیدا شدن یک ابزار سنگی هستیم که به انسان ما قبل تاریخ تعلق دارد. این ابزار ظاهرا ۱.۴ میلیون سال پیش ساخته شده است که یعنی میتواند قدیمیترین ابزار دستساز بشر در اروپا لقب گیرد.
ابزار سنگی انسان ما قبل تاریخ روایت متفاوتی از گذشته اروپا ارائه میدهد
این در حالی است که پیشتر قدیمی ترین ابزارهای بشر در اسپانیا و فرانسه کشف شده بودند. بههمینخاطر دانشمندان اسپانیا را مسیر اصلی مهاجرت انسان از آفریقا به اروپا میدانستند. هرچند که ابزار سنگی جدید در اوکراین کشف شده است. همین نیز میتواند داستان چگونگی و زمان مهاجرات انسان های اولیه را کاملا تغییر دهد.
البته ابزار سنگی انسان ما قبل تاریخ بهتازگی کشف نشده است. در سال ۱۹۷۴ بود که دانشمندان در منطقه Korolev اوکراین به این کشف مهم رسیدند. بررسی ساختار ابزار نشان داد که به مجموعه ابزارهای الدوایی تعلق دارد. نمونههای اولیه این ابزارها نخستین بار حدود ۲.۵ میلیون سال پیش در آفریقا ساخته شدند و نتیجه اولین و سادهترین تلاشهای انسان اولیه برای بهرهگیری از محیط اطراف هستند.
برای نیمقرن دانشمندان نمیتوانستند تاریخ دقیق این ابزار باستانی را مشخص کنند. هرچند که روشی جدید توانست با کمک نوکلیدهای کیهانی این معما را بهپایان برساند. نوکلیدهای کیهانی ایزوتوپهای کمیابی هستند که پس از برخورد پرتوهای کیهانی از ابرنواخترهای دور با عناصر حاضر در پوسته زمین ایجاد میشوند.
بررسی نسبت نوکلیدهایی همچون بریلیم ۱۰ و آلومینیوم ۲۶ سبب شد که دانشمندان بتوانند با تخمینی مناسب زمان مدفون شدن ابزار سنگی انسان ما قبل تاریخ را مشخص کنند. ظاهرا ما یادگاری از ۱.۴۲ میلیون سال پیش را در اختیار داریم. متاسفانه هیچ نشانهای از انسان در محل کشف ابزار پیدا نشده است. بههمینخاطر نمیتوان با قطعیت گفت که کدام گونه انسانی زحمت تراشیدن ابزار سنگی را کشیده است.
هرچند نشانههای پیشین ما را بهسمت انسان راستقامت هدایت میکنند. چراکه آنها تنها گونه انسانی هستند که ۱.۴ میلیون سال پیش بیرون آفریقا حضور داشتند. بنابراین بهنظر میرسد که Homo Erectus تلاش قابلتوجهی برای بهبود شرایط خود کرده است. انسان راستقامت اولین گونه از اجداد ما بود که حدود ۲ میلیون سال پیش آفریقا را ترک و بهسمت خاور میانه، شرق آسیا و اروپا حرکت کرد.
کشف ابزارها و فسیلهای گوناگون نیز سبب شده که دانشمندان بتوانند تا حدودی مسیر این مسافران اولیه را ردیابی کنند. آنها پیشتر توانسته بودند ابزارهایی متعلق به ۱.۸ میلیون سال پیش را در گرجستان کشف کنند. البته یادگارهایی مشابهی از انسان ما قبل تاریخ نیز در چین و اندونزی کشف شده بود. هرچند در مورد اروپا یک شکاف فوقالعاده بزرگ وجود دارد.
پیشتر قدیمیترین ابزار سنگی انسان ما قبل تاریخ در اروپا به ۱.۱ تا ۱.۲ میلیون سال پیش مربوط میشد. همین نیز سبب شده بود که دانشمندان گمان کنند انسان ابتدا از سمت جنوب غربی وارد قاره سبز شده و سپس بهسمت شمال و شرق بروند. هرچند آنها نميتوانستند توضیحی برای اختلاف ۶۰۰ هزار ساله ارائه کنند.
یافتههای جدید دانشمندان در اوکراین نهتنها میتواند این شکاف بزرگ را پر کند، بلکه مسیر مهاجرت انسان را نیز از شرق و جنوب شرقی اروپا نشان میدهد. هرچند برخی از پژوهشگران چنین باوری را سادهانگارانه قلمداد میکنند و نميپذیرند که انسان های اولیه از آسیای میانه بهسمت اروپا حرکت کرده باشند. البته یافتههای فعلی نميتوانند با قطعیت مسیر مهاجرت انسان را نشان دهند، ولی میتوانند رویکردی متفاوت را ارائه کنند.
بهطورکلی میتوان گفت که انسان های اولیه مسیر حرکتی یکسانی نداشته و لزوما از نقطه A به B نرفتهاند. آنها حدود ۱.۴۲ میلیون سال پیش یعنی بین دو دوره یخبندان در اوکراین حضور داشتند. همین شرایط مساعد هوایی نیز سبب شد که ریسک رفتن به مناطق مرتفعتر و کاوشهای بیشتر را بهجان بخرند. با وجود ابزار سنگی انسان ما قبل تاریخ که یک مدرک مهم محسوب میشود، هنوز افرادی هستند که نظریه پیشین را معتبرتر میشمارند.
آنها گمان میکنند که انسان اولیه حدود ۱.۲ میلیون سال پیش و پس از حضور گسترده در بخشهای جنوبی اروپا به سرزمینهای شمالی قدم نهاد.