گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
حالت اکو در خودرو با کاهش اندک توان موتور، مصرف سوخت را بهینه کرده و آلایندگی دستگاه را کاهش می‌دهد. اما آیا با سیستم عملکرد مد اکو آشنا هستید؟
یکی از ویژگی‌های خودروهای مدرن و لوکس که اتومبیل‌های قدیمی‌تر از آن‌ها بی‌بهره‌اند، کلیدهای ریز و درشتی است که در جاهای مختلف داشبورد قرار گرفته و هریک قابلیت خاص و جدیدی را به خودرو اضافه می‌کند. گاهی اوقات نام یا طرح روی این کلیدها به‌نوعی کاربری آن‌ها را مشخص می‌کند. با این وجود بعضی مواقع نیز نمی‌توان از روی نوشته‌های روی کلید متوجه کاربری آن شد!
برای مثال کلید حالت اسپرت (Sport Mode) که در برخی خودروها قابل مشاهده است مشخصا گویای این است که با فشردن آن باید انتظار رفتار اسپرت‌تری را از خودروی خود داشته باشید! از سوی دیگر هم کلید حالت اکو (Eco Mode) را در خودرو داریم که درک دقیق کاربری و عملکرد آن چندان ساده نیست! کلید اکو می‌تواند به دو صورت اکونومیک (اقتصادی) یا اکولوژیک (سازگار با محیط زیست) تعبیر شود و هریک از این دو نیز تا حدودی تفسیر درستی از کارکرد این مد ارائه می‌دهند.
البته تفسیر اول (اقتصادی) نزدیکی بیشتری به کارکرد این کلید دارد؛ اما حتی در این صورت نیز به‌طور دقیق مشخص نیست این کلید چه مزیت‌هایی برای خودرو خواهد داشت. بنابراین شاید بسیاری افراد متوجه رانندگی در مدهای استاندارد و اکو نشده و یکی را به جای دیگری انتخاب کنند. جالب اینجاست که در بسیاری خودروها، خصوصا مدل‌های کم‌توان‌تر، تفاوت چندانی هم میان حالت‌های استاندارد و اکو وجود ندارد!
به بیان ساده، رانندگی خودرو در حالت اکو باعث خواهد شد که مصرف سوخت پایین‌تر باشد. این کار با تنظیم شدت کارکرد موتور و در نتیجه شتابگیری و ترمز آن تنظیم می‌شود. اگر از آن دسته رانندگانی هستید که به تخته گاز رفتن علاقمندید و ترجیح می‌دهید پای خود را تا انتها روی پدال گاز نگه دارید، حالت اکو می‌تواند کمک بزرگی برای جلوگیری از شتابگیری و افزایش مصرف سوخت خودروتان باشد. با فعال بودن این حالت، زمان پاسخگویی پدال گاز افزایش و میزان بیشینه دور موتور کاهش می‌یابند تا ضمن افت شتابگیری، مصرف سوخت کاهش پیدا کند.
کلید Eco از لحاظ تئوری باعث خواهد شد که احتراق درون سیلندر با شدت کمتری انجام شود و در نتیجه میزان آلایندگی خودرو نیز کاهش پیدا کند. البته اگر در یک جاده یا بزرگراه قرار داشته و قصد دارید رانندگی سریع و پرهیجانی را تجربه کنید و یا برای رسیدن به مقصد خود عجله دارید، طبیعتا نباید از این مد استفاده کنید! اما اگر تصمیم دارید در شهر رانندگی کنید یا از طبیعت لذت ببرید می‌توانید با فعال کردن حالت اکو خودرو هم مصرف سوخت را پایین آورده و هم از رانندگی آهسته‌تر لذت ببرید.
حالت اکو در خودرو چیست؟
با افزایش دائمی هزینه سوخت، سهمیه‌بندی شدن آن و نگرانی‌های مربوط به آلودگی هوا بسیاری رانندگان دنبال روش‌هایی برای کاهش مصرف سوخت در خودروهایشان هستند. راه حل‌های مختلفی برای این مساله وجود دارد! مثلا می‌توانید خودروهای هیبریدی یا کم‌مصرف‌تری را خریداری کنید یا با انجام تکنیک‌هایی در رانندگی، مصرف سوخت را پایین‌تر بیاورید. با این وجود اگر خودرو شما از کلید Eco Mode برخوردار است، فعال کردن این مد می‌تواند راهکاری مهم برای کاهش مصرف سوخت و تولید آلاینده‌های کمتر باشد.
خودروسازان حالت اکو را با هدف بهینه‌سازی مصرف سوخت و ارائه حداکثر پیمایش در محصولاتشان تعبیه می‌کنند. مکانیزم عملکرد این مد از چند جنبه مختلف قابل بررسی است. در وهله اول، حالت اکو میزان حساسیت و تعامل پدال گاز با پای کاربر را کاهش می‌دهد تا شتابگیری کندتر از حد معمول انجام شود. از سوی دیگر، مد اکو همچنین با تنظیم سیستم انتقال قدرت باعث می‌شود تعویض دنده در دور موتور پایین‌تر انجام شود. به این ترتیب حتی اگر پای خود را تا انتها روی پدال فشار دهید هم متوجه خواهید شد که تعویض دنده در حالت Eco زودتر از حالت استاندارد انجام می‌شود.
از سوی دیگر در برخی خودروهای نیز مد اکو با غیرفعال کردن برخی آپشن‌ها مثل سیستم تهویه مطبوع، صندلی‌های گرم‌شونده یا سیستم‌های کنترلی حرفه‌ای‌تر که باعث مصرف سوخت بالاتر می‌شوند، پیمایش بیشتری را برای خودرو رقم می‌زند.
مد اکو در بسیاری خودروها اعم از اتومبیل‌های برقی و هیبریدی، ماشین‌های احتراق داخلی و حتی خودروهای لوکس، عضلانی و حتی محصولات اسپرت و سوپراسپرت تعبیه شده است. در خودروهای هیبریدی و برقی، فعال کردن مد اکو به مصرف بهینه‌تر باتری و شارژدهی بیشتر آن در عین مصرف سوخت کمتر می‌پردازد. از سوی دیگر در خودروهای بنزینی و دیزلی مدرن نیز این مد مصرف سوخت را کاهش داده و تولید آلاینده‌ها را به حداقل می‌رساند. در این میان اتومبیل‌های لوکس و پرآپشنی مثل خودروهای مرسدس بنز یا بی ام و با ارائه انواع مختلفی از مد اکو، تنظیم توازن بین عملکرد و مصرف انرژی را بر عهده خود راننده قرار می‌دهند.
مزیت‌های استفاده از مد اکو در خودروها چیست؟
در حالت کلی بهینه‌سازی‌هایی که مد اکو در اتومبیل شما اعمال می‌کند در نهایت باعث مصرف سوخت پایین‌تر آن می‌شوند. این مساله هم هزینه‌ها را کاهش داده و هم باعث پایین‌تر آمدن آلایندگی خودرو خواهد شد. بر اساس تحقیقاتی که مدتی پیش توسط تویوتا انجام شد، استفاده از مد Eco در خودروهای تویوتا و لکسوس می‌تواند به‌طور قابل توجهی روی مصرف سوخت و تولید گاز CO2 در خودروها تاثیر داشته باشد. تویوتا هزاران لیتر صرفه‌جویی در مصرف بنزین و کاهش هزینه قابل توجهی را برای استفاده از حالت اکو پیش‌بینی کرده و میزان کاهش آلاینده‌های خروجی از خودروهایش در صورت استفاده از این مد را بالغ بر 26 درصد عنوان کرده است.
علیرغم این گزارش امیدوار‌کننده تویوتا، برخی آمار و آزمایش‌های دیگر مفید بودن حالت اکو در خودروها را زیر سوال برده و تاثیر آن بر مصرف سوخت را ناچیز توصیف کرده‌اند. نمونه‌ای از این آزمایش‌ها توسط وبسایت معتبر Consumer Reports انجام شد. این وبسایت چندین خودرو مختلف را در مدهای رانندگی استاندارد و اکو تحت آزمایش قرار داده و اعلام کرد که فعال بودن مد اکو تاثیر بسزایی در مصرف سوخت دستگاه، چه در شهر و چه در جاده، ندارد! در عین حال Consumer Reports البته اذعان کرده که این مد با تضعیف عملکرد خودرو، رانندگی نرم‌تر و مدیریت‌شده‌تر را به رانندگان آموخته و از این نظر می‌تواند باعث بهینه‌سازی مصرف سوخت شود.
از سوی دیگر گزارش‌های متناقضی هم در خصوص آسیب رساندن مد اکو به پیشرانه خودروها منتشر شده که عمدتا روی تاثیر آن در عملکرد درازمدت خودروها متمرکز هستند. البته در صورت استفاده درست از حالت اکو نه تنها آسیبی به خودرو وارد نمی‌شود؛ بلکه ممکن است به خاطر کاهش فشارهای ناشی از احتراق شدید، عمر اجزای موتور نیز ارتقا یابد! با این وجود باید در نظر داشت که فعال کردن این مد در خودروهای با حجم موتور پایین باعث افت سرعت و شدت چرخش روغن درون موتور شده و می‌تواند روانکاری و خنک‌کنندگی آن را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این، مد Eco همچنین باعث تغییر دائمی دنده‌ها شده و این مساله می‌تواند روی خودروهای با گیربکس اتوماتیک تاثیر منفی داشته باشد!
چه زمانی از مد Eco استفاده کنیم؟
سوال مهمی که در ذهن برخی رانندگان شکل می‌گیرد این است که چه زمانی باید از مد اکو در خودرو استفاده کرد. با توجه به این که فعال کردن حالت اکو باعث کاهش قدرت موتور خودرو می‌شود، مناسب‌ترین شرایط برای استفاده از این مد زمان‌هایی‌ست که به شتابگیری تیز یا رانندگی با سرعت بالا نیاز ندارید. به‌عنوان مثال، خیابان‌های شلوغ شهر یا پشت ترافیک ایده‌آل‌ترین مکان‌ها برای استفاده از این مد هستند. در این شرایط، تعویض دنده‌های دائمی در دور موتور پایین‌تر می‌تواند بدون این که عملکرد خودرو را تحت تاثیر قرار دهد مصرف سوخت را کاهش دهد.
علاوه بر این، در حین سفرهای جاده‌ای نیز می‌توان در شرایط خاصی بدون افت عملکرد از مد Eco استفاده کرد. به عنوان مثال زمانی که در یک اتوبان یا جاده با سرعتی متوسط (بین 50 تا 100 کیلومتر بر ساعت) در حال رانندگی هستید و کروز کنترل را نیز فعال کرده‌اید، مد Eco می‌تواند با ارائه دور موتور پایین‌تر، ضمن حفظ سرعت، مصرف سوخت را در دراز مدت به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.
البته همان‌طور که اشاره شد فعال کردن حالت اکو در خودرو همیشه هم ایده خوبی نیست! به‌عنوان مثال حین رانندگی در جاده که نیازمند شتابگیری سریع و با سرعت بالا هستید هرگز نمی‌توانید روی مد اکو حساب کنید. همچنین برای سبقت گرفتن از سایر ماشین‌ها که نیازمند قدرت بالا و گشتاور زیاد است نیز استفاده از مد اکو اصلا ایده مناسبی نیست! به‌طور مشابه در سربالایی‌ها نیز هرگز نباید از مد Eco استفاده کنید؛ چراکه افت توان و گشتاور خودرو گاهی اوقات باعث خواهد شد که پیمایش این مسیرها با سختی همراه شده و شاید حتی خطراتی متوجه راننده و سرنشینان شود.