اگر از علاقه مندان به فیلم های کارگردان های سوئدی نظیر برگمان هستید، 15 فیلم برتر سینمای سوئد را از دست ندهید.
سینمای هر کشوری هویت منحصربهفرد و متمایزی دارد و اغلب با چند نام آشنا گره خورده است. گاه آن اسم آشنا برای مخاطبان، نام یک کارگردان مشهور است و گاه بازیگر یا بازیگرانی که سوپراستار سینما هستند. سینمای سوئد با اینگمار برگمان پیوند خورده و نمیتوان ادعای فیلمباز بودن کرد، در حالی که حتی یک اثر هنری از سوئد و این کارگردان ندیده باشیم.
15 فیلم برتر سینمای سوئد را بشناسید
برگمان از آن دست کارگردانهای عمیق و فیلسوفی بود که میتوانست مضامین عمیق انسانی و ارتباطات پیچیده فلسفی بشر را با جهان اطراف به تصویر بکشد و در این حوزه مهم، سرآمد و طلایهدار بهحساب میآید. نمیخواهیم تمام توجه خود را معطوف به این کارگردان درجه یک کنیم؛ زیرا سینمای سوئد آثار درخشان و برتر دیگری هم دارد که باید دید.
فیلمهای جذاب و فلسفی زیادی در تاریخ سینمای این کشور اکران شدهاند که احساسات و عواطف ژرف بشری را روی پرده سینما میآورند. بد نیست بدانید که سوئد یک دهه دیرتر پایش به سینما باز شده، ولی در مدت کوتاهی موفق شد سینمای صامت را به اعلی درجه خود برساند و آثار هیجانانگیزی در این زمینه ثبت کند.
البته سوئدیها تا دهه 50 میلادی ارمغانی برای عرضه به دوستداران سینما نداشتند و به تقلید از هالیوود میپرداختند تا اینکه موفق شدند از اسارت آمریکاییها خلاص شوند و زبان هنری خود را پیدا کنند. نتیجه تمایز و جدا شدن از هالیوود و اتکا به خود، سینمای سوئد را رشد و ارتقا داد. در مطلب پیش رو، شما را با 15 فیلم برتر سینمای سوئد آشنا خواهیم کرد؛ آثاری که دیدگاههای فلسفی را با زبان هنر عرضه میکنند:
1. مهر هفتم – The Seventh Seal
- سال انتشار: ۱۹۵۷
- کارگردان: اینگمار برگمن
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
حتی اگر فیلم زیبا و مفهومی مهر هفتم را ندیده باشید، احتمالا آوازه آن را زیاد شنیدهاید. این اثر هنری فلسفی به کارگردانی اینگمار برگمان، نهتنها جزو بهترین فیلم های سینمای سوئد است، بلکه در فهرست برترین فیلم های سینمای جهان قرار دارد. داستان فیلم، راجع به شوالیهای است که زمان مرگش فرا رسیده و با مرگ که چهره انسانی دارد، روبهرو میشود.
شوالیه دیگر فرصت زندگی کردن ندارد، چرا که مرگ پایان او را اعلام کرده است؛ اما شوالیه در تلاش برای زنده ماندن، تصمیم میگیرد مرگ را به چالش بکشد و به همین خاطر او را به بازی شطرنج دعوت میکند. اگر برنده این رقابت شوالیه باشد، مرگ او را رها کرده و دیگر به سراغش نمیآید و اگر بازنده باشد همه چیز برایش به پایان میرسد.
در مدت زمانی که شوالیه و مرگ مشغول بازی کردن هستند، شوالیه به گشت و گذار در کشور طاعونزده سوئد میپردازد و از رهگذران راجع به مرگ و زندگی بشر، سوالات فلسفی میپرسد. برگمان با ارائه تصاویری مسحورکننده، نبرد انسان با زمان و تلاش برای بقا را به تماشاگران نشان میدهد.
2. کالسکه شبح – The Phantom Carriage
- سال انتشار: ۱۹۲۱
- کارگردان: وکتور شوستروم
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
یکی دیگر از فیلمهای تأثیرگذار سینمای سوئد که با نوآوریهای بسیار خود توانسته طرفداران هنر و سینما را بهوجد آورد، کالسکه شبح به کارگردانی وکتور شوستروم است. جلوههای ویژه هوشمندانه بهکار گرفته شده در این فیلم، آن را تبدیل به یکی از آثار متفاوت و متمایز سینما کرده است.
کارگردان بهخوبی و با زیرکی برای نشان دادن وقایع گذشته از فلشبک استفاده کرده تا تصاویری را که نمیتواند در زمان حال نشان دهد، از طریق آن به تصویر بکشد. کالسکه شبح بهقدری دوستداشتنی و محبوب است که برگمان اعتراف کرده روی آن تأثیر بهسزایی گذاشته است.
داستان حول محور حسرت و افسانهای قدیمی میچرخد که از این قرار است: اگر کسی در آخرین لحظه نیمه شب سال نو بمیرد، باید تا ابد ارابه مرگ را براند. شاهکار شوستروم، یکی از بهترین آثار سینمای صامت جهان بهحساب میآید و بارها و بارها تماشا کردنش ارزش دارد.
3. زندگی من به عنوان یک سگ – My Life as a Dog
- سال انتشار: ۱۹۸۵
- کارگردان: لاسه هالستروم
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
فیلم جذاب و تماشایی «زندگی من به عنوان یک سگ» که در سال 1985 میلادی به کارگردانی لاسه هالستروم ساخته شده، یکی از شاهکارهای سوئدی است که به زیبایی، امید، آرزو و دوران کودکی را به تصویر کشیده است. داستان راجع به پسری بازیگوش بهنام اینگمار است که بهخاطر ایجاد دردسرهای فراوان و شرایط سختی که دارد به روستایی در سوئد فرستاده میشود.
این پسر کوچک را به روستا میفرستند تا بتوانند تمامی نیازهایش را برطرف کنند و چون مادر مریضش نمیتواند از بستر برخیزد، نوعی معصومیت در چهره دارد که همین تصویر از اینگمار، نکته قابل تأمل و متمایزکننده اثر بهحساب میآید. زندگی من به عنوان یک سگ، جزو بهترین فیلم های سینمای سوئد است.
4. آوازهایی از طبقه دوم – Songs from the Second Floor
- سال انتشار: ۲۰۰۰
- کارگردان: روی اندرسن
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰
یکی از بهترین فیلم های سینمایی در ژانر کمدی سیاه در دنیای سینما، آوازهایی از طبقه دوم به کارگردانی روی اندرسن است که توانسته نظر خاص منتقدان را به خود جلب کند. این شاهکار سوئدی، چند پرده را شامل میشود که در هر یک از آنها زوایای مختلف زندگی انسان نظیر احساسات، خانواده و بیکاری مورد بررسی قرار میگیرد.
شاید اینطور بهنظر بیاید که فیلم «آوازهایی از طبقه دوم» در حال به تصویر کشیدن موضوعهای غمانگیزی است؛ اما کارگردان طوری این صحنهها را نشان داده که کاملا طنزآمیز هستند. با دراماتیک کردن صحنههای داستان و کمدی سیاهی که اندرسن بهکار گرفته، این اثر تبدیل به شاهکاری شده که توانسته پیام خود را به بهترین شکل به مخاطب انتقال دهد.
5. سرزمین جدید – The New Land
- سال انتشار: ۱۹۷۲
- کارگردان: جن تروئل
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
سرزمین جدید را میتوان دنبالهای برای فیلم مهاجران دانست که به اعتقاد منتقدان و تماشاگران حرفهای از اثر نخست قدرتمندتر ظاهر شده و به موفقیتهای بیشتری رسیده است. در این فیلم سینمایی سوئدی شاهد بهترین نقش آفرینیها، برترین کارگردانی و طراحی لباس هستیم.
بهطور خلاصه، سرزمین جدید اثری جذاب از دهه 70 میلادی است که با تمام وجود در سینمای سوئد و حتی جهان میدرخشد. داستان دقیقا از همانجایی آغاز میشود که فیلم مهاجران تمام شده است. خانوادههایی که در قسمت نخست از وطن خود مهاجرت کردهاند، حالا با آرزوهای والاتر به زندگی ادامه میدهند.
متاسفانه در خلال تلاشهای خانوادههای مهاجر، وقایعی رخ میدهد که زندگی تمامی افراد را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد. از روی سرزمین جدید، بعدا یک سریال تلویزیونی اقتباس شد. شاهکار جن تروئل موفق شده جوایز زیادی بهدست آورد و به اعتلای سینمای سوئد کمک زیادی کند.
6. پله فاتح – Pelle the Conqueror
- سال انتشار: ۱۹۸۷
- کارگردان: بیل آگست
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۴ از ۱۰۰
در سال 1987 میلادی، بیل آگست موفق شد یکی از آثار درخشان سینمای سوئد بهنام پله فاتح را کارگردانی کند. این فیلم سینمایی بهعلت همکاری فوقالعاده جذاب مکس وون سیدوو و آگست، بهعنوان شاهکاری جذاب در تاریخ به یاد ماند. باید بگوییم که پله فاتح محصول مشترک سوئد و دانمارک بوده و داستان مقاومت با چاشنی احساسات خانوادگی را به تصویر میکشد.
پدر و پسری بهنام لاسی و پله کارلسون، راهی سفری میشوند که با شانس جلو میرود. آنها تصمیم میگیرند در یک کشور غریبه زندگی کنند؛ حال آنکه باید با تمامی دیدگاههای تبعیضآمیز و مصائب سفر به کشوری بیگانه بجنگند تا بلکه یک روز دیگر موفق شوند زنده بمانند.
7. پرسونا – Persona
- سال انتشار: ۱۹۹۶
- کارگردان: اینگمار برگمن
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم:۸.۱ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
یکی دیگر از شاهکارهای برجسته و تماشایی اینگمار برگمان، پرسونا محصول 1996 سینمای سوئد است. این اثر بهیادماندنی که توانسته نظر مثبت منتقدان را به خود جلب کند، پیچیده و در عین حال ساده است. ساختار نوآورانه پرسونا که مطابق قوانین فیلمسازی است، تماشاگران را مات و مبهوت میکند.
داستان حول محور زن بازیگری میچرخد که بهعلت وحشت از زندگی، قدرت تکلم خود را از دست میدهد و یک پرستار موظف میشود از او نگهداری کند. پرستار و بازیگر به زندگی در جزیره ادامه میدهند تا اینکه به تدریج به یکدیگر تبدیل میشوند. تا دلتان بخواهد تصاویر تأثیرگذار و فراموش نشدنی وجود دارد و برگمان با نمادسازیهای تاریخی خود، تجربهای غیر قابل تکرار را به نمایش میگذارد.
8. بهترین نیتها – The Best Intentions
- سال انتشار: ۱۹۹۱
- کارگردان: بیل آگست
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۱ از ۱۰۰
اگر در سینمای سوئد بهدنبال یک شاهکار مبتنی بر زندگینامه میگردید، بهترین نیتها در صدر جدول است. این فیلم جذاب از بیل آگست در سال 1991 میلادی خوش درخشید؛ چرا که فیلمنامهاش را برگمان نوشته است. داستان حول محور عشق پدر و مادر برگمان و مهمترین مسائل انسانی میچرخد.
به احتمال زیاد اگر برگمان علاوه بر نویسندگی، کارگردانی زندگی نامه پدر و مادرش را بر عهده میگرفت، با شاهکاری بینظیر روبهرو میشدیم. البته نباید از حق بگذریم که آگست هم موفق شده با ریزبینی خاص خود و وفاداری کامل، فیلم جذابی خلق کند و بهخاطر آن جایزه فستیوال کن را به خانه ببرد.
9. مهاجران – The Emigrants
- سال انتشار: ۱۹۷۱
- کارگردان: جن تروئل
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
همانطور که گفتیم، مهاجران قسمت نخست یک فیلم دو قسمتی است به کارگردانی جن تروئل. بازیگران اصلی این فیلم، مکس وون سیدوو و لیو اولمن هستند. داستان راجع به زوجی فقیر است که آرزو دارند به آمریکا مهاجرت کنند. البته داستان این فیلم واقعیت ندارد، ولی روایتی است از انسانهایی که آرزو دارند به سرزمین آرزوها که آمریکا باشد، مهاجرت کنند.
تمام شخصیتهای حاضر در مهاجران، جنگنده و بلندپرواز هستند و در طول فیلم با وقایعی زجرآور مواجه میشویم که میزان درد این خانواده را به تصویر میکشند.
10. دختری با خالکوبی اژدها – The Girl with the Dragon Tattoo
- سال انتشار: ۲۰۰۹
- کارگردان: نیلز اردن اوپلو
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۵ از ۱۰۰
با تماشای فیلم سینمایی دختری با خالکوبی اژدها، احتمالا متوجه شباهتهای آن به ساخته دیوید فینچر خواهید شد؛ اما بد نیست بدانید که فیلم فینچر اقتباسی از این شاهکار سوئدی بوده که در سال 2009 میلادی توسط نیلز اردن اوپلو کارگردانی شده است. داستان فیلم، پیرامون دختری جوان از خانوادهای ثروتمند است که بسیاری تصور میکنند به قتل رسیده است.
روزنامهنگاری مشهور با همراهی یک دختر هکر تلاش میکنند تا راز پرونده جنایی و مرموز دخترک را برملا کنند. دختر هکر که خالکوبی اژدها دارد، پس از مدتی سروکله زدن با میکائیل بلومکیست، عاشق او میشود. فیلم دختری با خالکوبی اژدها مملو از رمز و راز است و بهقدری برای همه جذاب بوده که هالیوود تصمیم گرفته نسخهای از آن را بسازد.
11. یک داستان عاشقانه سوئدی – A Swedish Love Story
- سال انتشار: ۱۹۷۰
- کارگردان: روی اندرسن
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
داستان فیلم «یک داستان عاشقانه سوئدی» حول محور شور و شوقی است که همه ما در دوران معصومیت و نوجوانی خود تجربه کردهایم. کارگردان نامآشنای سینمای سوئد، روی اندرسن موفق شده احساسات دو نوجوان از دو خانواده با موقعیت اجتماعی مختلف را به تصویر بکشد.
پسر فقیر و دختر پولدار، محور اصلی بسیاری از فیلمهای ساخته شده بوده، اما در شاهکار روی اندرسن به این موضوع از زوایای مختلف پرداخته شده است. جامعه مدرن سوئد در این اثر هنری به زیبایی تصویرسازی میشود و نحوه تأثیرگذاری موقعیت اجتماعی روی انسانها بهخوبی روایت خواهد شد. در این فیلم با پسری جامعهستیز و مبارز و دختری تابع قوانین و الگوی خانواده آشنا میشویم که در عین حال، سخت به یکدیگر علاقهمند شدهاند.
12. شکارچیان – The Hunters
- سال انتشار: ۱۹۹۶
- کارگردان: کی یل ساندوال
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۷۲ از ۱۰۰
یکی دیگر از فیلم های سینمایی که باعث ارتقای دنیای هنری کشور سوئد در محافل جهانی شد، فیلم شکارچیان است. ژانر این فیلم، جنایی با رگههای معمایی است و توانسته با فضاسازیهای مطلوب، صحنههای هیجانانگیزی را خلق کند. داستان درباره پلیسی است که به شهر دوران کودکی خود باز میگردد و متوجه میشود که برادرش مظنون یکی از پروندههای جنایی است.
فیلم شکارچیان دو قسمت است که دومی در سال 2011 ساخته شده و توسط سینمای کشورهای دیگر بارها اقتباس شده است. روایت جذاب و داستان هیجانانگیز باعث شده مخاطب بهوجد آید و میتوان به یقین گفت که این فیلم برترین اثر جنایی دو دهه اخیر سوئد بهحساب میآید.
13. هکسان – Haxan
- سال انتشار: ۱۹۲۲
- کارگردان: بنیامین کریستنسن
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
سینمای سوئد یک دوره درخشان صامت دارد که باید آثار آن دوران را بهدقت تماشا کرد و لذت برد. یکی از شاهکارهای صامت سینمای سوئد، هکسان به کارگردانی بنیامین کریستنسن است. در ابتدای فیلم، ممکن است تصور کنید با یک مستند سروکار دارید؛ ولی بهمرور با تصاویر سورئال متوجه خواهید شد که منظور کارگردان چه بوده است.
خلاقیت و نوآوری جالب توجه هکسان در دهه 20 میلادی باعث شده این اثر قابل توجه، تبدیل به اولین مستند غیر واقعی یا ماکیومنتری تاریخ شود. شاید با خود بگویید که تاریخ مصرف هکسان گذشته و دیگر نباید آن را تماشا کرد؛ ولی باید خاطرنشان کنیم که این شاهکار در خور ستایش، یکی از مهمترین فیلم های تاریخ سینمای جهان است که ژانر وحشت را به مسیر تازهای هدایت کرد.
14. لیلیا تا ابد – Lilja Forever
- سال انتشار: ۲۰۰۲
- کارگردان: لوکاس مودیسان
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۵ از ۱۰۰
به تصویر کشیدن بزرگ شدن انسان از طریق طرح موضوعات وحشتناکی نظیر قاچاق انسان و استثمار جنسی، تخصص کارگردانی مثل لوکاس مودیسان است. لیلیا تا ابد، تصاویری را برای درونمایه بزرگ شدن انتخاب میکند که تماشای آنها دشوار بهنظر میرسد. این فیلم سینمایی محصول مشترک دانمارک و سوئد است.
وقتی لیلیا تا ابد اکران شد به موفقیتهای بسیاری دست یافت و چندین جایزه را با خود به خانه برد. داستان فیلم راجع به دختری جوان بهنام لیلیا است که از احساس تنهایی رنج میبرد؛ چرا که خانواده و دوستانش او را ترک و رها کردهاند. رابطه ناسالم او با مادر و کمرنگ بودن حضور پدر باعث میشود به پسری جوانتر از خودش نزدیک شود. ماجرا طوری پیش میرود که این دو دوست نابود میشوند.
15. آدم درست را راه بده – Let the Right One in
- سال انتشار: ۲۰۰۸
- کارگردان: توماس آلفردسن
- امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
در سال 2008 میلادی، توماس آلفردسن از شاهکار جذاب خود به نام «آدم درست را راه بده» رونمایی کرد و توانست با این اثر رمانتیک-ترسناک، نظر منتقدان سینما را جلب کند. این فیلم موفق شده جوایز معتبر زیادی کسب کند و یکی از بهترین آثار ترسناک غیر هالیوودی شود.
داستان این فیلم راجع به عشق عجیب یک پسر تنها با دختر جدیدی در همسایگی آنهاست که پس از مدتی معلوم میشود دختر همسایه در واقع یک خونآشام است. تکنیکهای تدوین و فیلمبرداری این اثر، قابل توجه و جذاب بوده و تجربه خوبی از ژانر وحشت به یادگار گذاشته است.