شاید برای شما هم این سوال بهوجود آمده است که چطور میشود برخی از افراد مثل یوسین بولت انقدر سریع میدوند؟ علم پاسخی برایش دارد.
یوسین بولت، دونده جامائیکایی که سریعترین انسان جهان است، توانست ۱۰۰ متر را با سرعت ۳۷.۵۷ کیلومتر بر ساعت (۲۳.۳۵ مایل بر ساعت) طی کند. این سرعت برای یک انسان فوق العاده است.
تقریباً میتوان گفت که با سرعت رانندگی آرام در خیابانهای کوچک محلی یا خیابانی که در آن مدرسه است، برابری میکند. شاید وقتی داخل ماشین هستید این سرعت زیاد به نظر نرسد، اما برای یک فرد، این سرعت خارقالعاده است. معدود دوندهای در جهان میتوانند حتی به چنین سرعتی نزدیک شوند.
این که چرا برخی از افراد میتوانند بسیار سریع بدوند در حالی که برخی هنگام دویدن نمیتوانند سرعت زیادی داشته باشند، چند دلیل دارد. اولین و مهمترین مورد ژنتیک است! در واقع ژنتیک همان ویژگیهایی است که از والدین خود به ارث میبرید. این مورد نقش مهمی در زندگی فرد ایفا میکند، اما از طرفی انتخابها و سبک زندگی شما نیز به همین میزان موثر است.
ما به عنوان دانشمندان متخصص در زمینه ورزش کودکان، برنامههایی را ایجاد و ارزیابی میکنیم که به کودکان کمک میکند تا سالم بمانند. بهتر است بدانید با آنکه که کنترلی روی ژنتیک خود ندارید، میتوانید برای بهبود سرعت خود تمرین کنید.
تارهای عضلانی تند انقباض و کند انقباض
یکی از عوامل اصلی که بر توانایی شما در سریع دویدن تأثیر میگذارد، ساختار بدن شما، از جمله نحوه عملکرد ماهیچههایتان است.
بدن انسان دارای بیش از ۶۰۰ ماهیچه است که با هم کار میکنند و به شما امکان میدهند در جهتهای مختلف و با سرعتهای متنوع حرکت کنید. این عضلات از گروههایی از فیبرها تشکیل شدهاند و به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: تار تند انقباض و تار کند انقباض.
عضلات انسان ترکیبات متفاوتی از این انواع فیبر را دارند. به عنوان مثال، دو ماهیچه ساق پا را تشکیل میدهند: یکی تند انقباض (Fast twitch) است – که همان گاستروکنمیوس است که برای دویدن سرعتی و پرش استفاده میشود. دیگری عمدتا کند انقباض (Slow twitch) است – که همان سولئوس است که برای راه رفتن و آهسته دویدن استفاده میشود.
تارهای تند انقباض (Fast twitch)
تارهای تند انقباض، حجیمتر هستند و به بدن شما کمک میکنند تا به سرعت حرکت کند و نیروی قابل توجهی تولید کند. قهرمانهای دو سرعت معمولا دارای فیبرهای عضلانی تند انقباض زیادی هستند. با این حال، این نوع تارهای عضلانی به سرعت خسته میشوند و این موضوع مدت زمانی را که شما میتوانید با حداکثر سرعت بدوید را به مسافتهای نسبتا کوتاهی محدود میکند.
تارهای کند انقباض (Slow twitch)
تارهای کند انقباض، کوچکتر هستند و به شما کمک میکنند با سرعت پایینتر اما با استقامت بیشتری بدوید. دوندگان مسافت طولانی و دوچرخهسواران حرفهای تمایل زیادی به داشتن این نوع عضلات دارند.
اینکه چه مقدار از هر نوع تار عضلانی (تند انقباض و کند انقباض) را داشته باشید، عمدتاً توسط ژنهای شما تعیین میشود، بنابراین با توجه به تارهای عضلانی که با آنها به دنیا میآیید، باید خود را وفق دهید. اما تمرینات ورزشی میتوانند به تقویت این عضلات کمک کنند.
مغز شما چه نقشی در این زمینه دارد؟
توانایی فیزیکی فقط به عضله مربوط نمیشود، بلکه مغز شما نیز نقش مهمی ایفا میکند. عضلات اسکلتی شما توسط مغزتان کنترل میشوند (شما به حرکات خود فکر میکنید و سپس آنها را اجرا میکنید). برای مثال، شما میتوانید کنترل کنید که گامهایتان چقدر بلند باشد، دستانتان چگونه حرکت کنند، پایتان چگونه با زمین برخورد کند. حتی میتوانید تکنیکهای نفس کشیدن خود را کنترل کنید.
برای رسیدن به حداکثر سرعت و کارایی در دویدن، تسلط بر تکنیکهای صحیح دویدن امری ضروری است. این امر نه تنها از بروز آسیبدیدگیهای رایج در حین دویدن جلوگیری میکند، بلکه میتواند به طور قابلتوجهی عملکرد شما را نیز ارتقا دهد.
با یادگیری و تمرین اصول اولیه مانند حفظ فرم صحیح بدن، گامهای کوتاه و سریع، ضربه زدن با کف پا به زمین و حفظ تماس با زمین، میتوانید به طور قابلتوجهی در راندمان دویدن خود بهبود ایجاد کنید.
علاوه بر این، تمرین منظم و پیوسته، یاری گرفتن از یک مربی یا متخصص دویدن و توجه به علائم بدن در حین دویدن، از جمله فاکتورهای کلیدی برای ارتقای تکنیک دویدن و رسیدن به سطحی پیشرفتهتر در این ورزش محبوب به شمار میرود.
همچنین میتوانید با استفاده از کل بدن خود، با حرکت دستها در خلاف جهت پاها، دویدن روی پنجه پا و به حداکثر رساندن زمان معلق بودن در هوا (زمانی که هر دو پا از زمین جدا هستند)، فرم دویدن خود را بهبود بخشید. استفاده از تکنیکهای صحیح دویدن به عضلات کمک میکند تا نیروی بیشتری تولید کرده و با هم کار کنند. در نتیجه این کار به شما کمک میکند تا سریعتر بدوید.
هرچه بیشتر یک فعالیت را تمرین کنید، در آن مهارت بیشتر و بهتری پیدا میکنید. با افزایش توانایی دویدن سریع، خودتان را برای دویدن حتی با سرعت بالاتر به چالش بکشید.
چگونه تمرین کنیم که سریعتر بدویم؟ افسانه زدایی!
ممکن است شنیده باشید که برخی از افراد در مورد راههای افزایش سرعت خود صحبت میکنند یا در اینترنت به دنبال نکاتی برای سریعتر دویدن گشته باشید. زمان آن رسیده که برخی از این افسانهها را دور بریزیم!
افسانه ۱: برای آنکه سریع دویدن را تمرین کنید، باید تا جایی که میتوانید سریع بدوید. این باور کاملا غلط است!
برای آنکه سریعتر بدوید لازم نیست تا حد توانتان بدوید. در واقع، استراحتهای کوتاه بین فعالیتهایی که در آنها سرعتتان بالاست، به بهبود عملکرد شما کمک میکند.
افسانه ۲: برای آنکه سریعتر بدوید، باید وزنههای سنگین بلند کنید. این باور هم غلط است!
تمرینات قدرتی کاربردی، کلید افزایش سرعت شما در دویدن هستند. این تمرینات به جای تمرکز بر بلند کردن وزنههای سنگین، روی حرکات و عضلاتی تمرکز میکنند که به طور خاص در حین دویدن به کار گرفته میشوند. برخی از نمونههای عالی این تمرینات عبارتند از: پلانک، لانژ، استپ آپ یا اسکوات پرش و تمریناتی از این قبیل.
افسانه ۳: برای آنکه بتوانید سریع بدوید، باید از سن کم روی دویدن تمرکز کنید. غلط است!
تمرکز روی یک فعالیت خاص از سن کم، در واقع ممکن است توانایی شما برای تبدیل شدن به یک دونده سریع را محدود کند. انجام فعالیتهای فیزیکی متنوع به شما کمک میکند مهارتهای جدیدی را بیاموزید که باعث بهبود دویدن شما میشود. برای مثال، حرکات و استقامتی که در فوتبال به کار میرود، میتواند به توانایی دویدن سریعتر شما کمک کند.
افسانه ۴: تمرین کردن سرگرمکننده و جذاب نیست. غلط است!
برنامههای تمرینی میتوانند شکلها و فرمهای مختلفی داشته باشند. میتوانید با دوستانتان بازیهای دویدن انجام دهید، با استفاده از نردبان چابکی روی سرعت حرکت پاهای خود کار کنید یا مسیرهای مانعدار بسازید. کمی رقابت سالم، انگیزه خوبی برای تمرین شما ایجاد میکند.
سخن پایانی
مهم این است که در حین تمرین و شرکت کردن منظم در فعالیتهایی که سرعت دویدن شما را افزایش میدهند، لذت ببرید. بنابراین، چه بخواهید تبدیل به یوسین بولت بعدی شوید یا فقط بخواهید در مسابقهای برنده شوید، به خاطر داشته باشید که با کمی خوش شانسی ژنتیکی و سخت کوشی، ممکن است این امر تحقق یابد.