شاخص میزان دی اکسید کربن موجود در جو زمین با رشد بیسابقه خود به بالاترین سطح در تاریخ کره زمین رسیده است.
طبق جدیدترین اخبار منتشر شده، میزان انتشار دی اکسید کربن در جو از ابتدای پیدایش کره زمین بهطور بیسابقهای افزایش یافته است. در نتیجه این پدیده، پیامدهای فاجعهبار و جبرانناپذیری آب و هوای زمین را تهدید میکند. میزان دی اکسید کربن در جو زمین بهتازگی بزرگترین جهش ثبت شده را تجربه کرده است. غلظت جهانی این گاز گلخانهای در ماه مارس 4.7ppm بیشتر از مارس سال گذشته بود که رکورد جدیدی را برای افزایش سالانه دی اکسید کربن به ثبت رساند. این رقم، رکورد جدیدی برای افزایش سالانه دی اکسید کربن در یک دوره یک ساله محسوب میشود.
گرمایش بی سابقه و نابودی جانداران در پی افزایش دی اکسید کربن در جو زمین
بخار آب، دی اکسید کربن، متان و ازن، مؤثرترین گازهای گلخانهای هستند. با وجودی که نمیتوان بهطور دقیق مشخص کرد که سهم هر کدام از این گازها در اثر گلخانهای زمین چقدر است، اما بخار آب تا ۷۰ درصد، کربن دی اکسید تا ۲۶ درصد، متان تا ۹ درصد و ازن تا حدود ۷ درصد در فرایند اثر گلخانهای زمین نقش دارند. بهطور کلی، دی اکسید کربن بین گازهای گلخانهای ناشی از صنعت و کشاورزی، بیشترین سهم را در خصوص پدیده گرمایش زمین دارد. افزایش سطح دی اکسید کربن در جو همچنین منجر به افزایش نرخ فتوسنتز میشود؛ زیرا گیاهان دیگر نیاز به باز نگه داشتن روزنه هواییشان برای مدت طولانی ندارند تا کربن دی اکسید بیشتری را جذب کنند و نتیجه آن استفاده بیشتر از آب است.
دانشمندان، افزایش نگرانکننده سطح دی اکسید کربن را به دو عامل «رویداد اقلیمی النینو» که بهطور موقت باعث افزایش دمای جهانی میشود و «افزایش مداوم انتشار گازهای گلخانهای» بهدلیل سوزاندن سوختهای فسیلی و جنگلزدایی نسبت دادهاند. رالف کیلینگ، مدیر موسسه اقیانوسشناسی اسکریپس در همین رابطه میگوید:
مشاهده سرعت افزایش در چهار ماه اول سال جاری که یک رکورد نیز هست، واقعا قابل توجه است. ما نهتنها در حال شکستن رکورد در غلظت دی اکسید کربن، بلکه در حال ثبت رکورد سرعت افزایش آن نیز هستیم.
غلظت دی اکسید کربن در حال حاضر به بالاترین سطح خود در میلیونها سال گذشته رسیده است. از زمان آغاز اندازهگیریها در سال 1958، غلظت این گاز هر سال افزایش یافته است؛ زیرا گازهای گلخانهای بهدلیل انتشار بیرویه نیروگاهها، اتومبیلها، کامیونها و سایر منابع بهطور تدریجی انباشته میشوند و سال گذشته رکورد جهانی جدیدی در انتشار سالانه ثبت شد.
در ماه ژوئن، اداره ملی اقیانوسی و جوی اعلام کرد غلظت جهانی CO2 به 421ppm رسیده که 50 درصد افزایش نسبت به دوران پیش از صنعت و بالاترین میزان در میلیونها سال گذشته است. آخرین آمارها نشان میدهند این رقم در حال حاضر به حدود 426ppm رسیده است. قبل از نقطهای که انسان شروع به انتشار حجم عظیمی از دی اکسید کربن به جو از طریق سوزاندن سوختهای فسیلی کرد، سطح این گاز برای تقریبا ۶ هزار سال تمدن بشری حدود 280ppm بود.
سرانجام وحشتناک افزایش سطح دی اکسید کربن
این افزایش سطح، عواقب وخیمی برای سیاره ما بههمراه دارد. گرم شدن زمین، امواج گرما، سیل، خشکسالی و آتشسوزیهای جنگلی، تنها بخشی از پیامدهای این فاجعه آبوهوایی هستند. تحقیقات نشان میدهند دی اکسید کربن در حال حاضر به سطحی رسیده که آخرین بار در 14 میلیون سال پیش دیده شده بود. این امر بهمعنای بازگشت به آبوهوایی است که برای انسانهای امروزی بیگانه خواهد بود. رکورد قبلی افزایش سالانه دی اکسید کربن در سال 2016 و در بحبوحه یکی دیگر از رویدادهای النینو رخ داد که بهطور موقت باعث افزایش دمای جهانی میشود.
بهگفته دانشمندان آمریکایی، افزایش استاندارد سالانه دو الی سه ppm احتمالا پس از پایان این النینو جدید بازخواهد گشت. از دید این دانشمندان، میزان افزایش دی اکسید کربن احتمالا کندتر خواهد شد؛ اما همچنان رو به افزایش است. برای تثبیت آب و هوا، باید سطح این گاز گلخانهای کاهش یابد؛ اما متاسفانه این اتفاق نمیافتد. فعالیتهای انسانی باعث شده دی اکسید کربن بهطور مداوم افزایش یابد و این موضوع، بسیار غمانگیز است و در نهایت با ادامه دادن بیرویه آن منجر به نابودی جمعیت کثیری از جانداران روی کره زمین میشود. رکورد جدید ثبت شده نشاندهنده ضرورت اقدام فوری برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و مقابله با بحران آبوهوایی است.