مواد شیمیایی فقط مختص آزمایشگاهها نیستند. در اینجا با ۱۰ ماده شیمیایی غیرمعمول که به طور پنهانی در غذا و محیط اطراف شما هستند، آشنا شوید.
دنیای اطراف ما مملو از مواد شیمیایی است، حتی بدن و چیزهای سادهای که میبینیم هم از مواد شیمیایی تشکیل شدهاند. وقتی صحبت از مواد شیمیایی میشود، بیشتر ما یاد مواد خطرناکی مثل اسیدها یا مواد فراری که در آزمایشگاهها ساخته میشوند میافتیم. اما جالب است بدانید که مواد بسیار سادهای مثل آب هم یک ترکیب شیمیایی با فرمول H2O محسوب میشوند.
۱۰ ماده شیمیایی غیرمعمول که هر روز میخوریم
در اینجا قرار نیست درباره مواد شیمیایی معمولی حرف بزنیم. میخواهیم به سراغ ۱۰ ماده شیمیایی عجیب و غیرمعمول برویم که شاید هر روز آنها را بدون آنکه متوجه باشیم، میخوریم!
۱. آب خیس
آب خیس نوعی آب است که با افزودن مواد شیمیایی خاصی به نام عوامل خیسکننده (معمولا امولسیفایرها) به آب معمولی تولید میشود. این مواد کشش سطحی آب را کاهش میدهند و به آن اجازه میدهند تا به عمق بیشتری نفوذ کند و راحتتر پخش شود.
این ویژگیها آب خیس را در مهار آتشسوزیها به ویژه آتشسوزیهای کلاس A که شامل مواد جامد معمولی مانند چوب و کاغذ هستند، مؤثرتر میکند. تاریخچه آب خیس به دهه ۱۹۶۰ بازمیگردد و به طور گسترده توسط آتشنشانها برای بهبود کارایی آب در خاموش کردن آتش استفاده میشود.
۲. جاگلون
جاگلون یک ماده شیمیایی است که توسط درختان گردو تولید میشود و به عنوان یک عامل بازدارنده رشد برای بسیاری از گیاهان دیگر عمل میکند. این ماده باعث ایجاد وضعیتی به نام «پژمردگی گردویی» میشود که در آن گیاهان حساس مانند گوجه فرنگی، سیب زمینی، تمشک، هویج و لوبیا که در نزدیکی درختان گردو کاشته میشوند، از بین میروند.
جاگلون با خفه کردن گیاهان دیگر و جلوگیری از تبادل دی اکسید کربن و اکسیژن آنها عمل میکند. این ماده میتواند تا شعاع ۲۵ متری از درخت پخش شود. جاگلون همچنین میتواند برای انسان خطرناک و باعث واکنشهای پوستی مانند کهیر در برخی افراد شود. استنشاق گرد و غبار چوب گردو نیز میتواند به ریهها آسیب برساند.
۳. سدیم سیترات
ماده شیمیایی غیرمعمول دیگری که میخواهیم از آن صحبت کنیم سدیم سیترات است. این ماده یک امولسیفایر است که معمولا در محصولات غذایی به ویژه محصولات پنیری مانند سس ناچو یافت میشود. این ماده به ایجاد بافت صاف و خامهای در سسهای پنیری کمک میکند و از جدا شدن پنیر ذوب شده جلوگیری میکند.
- خطرناک ترین ماده شیمیایی جهان چیست؟
- دانشمندان در کمال ناباوری از هیچ چیز ، یک ماده ساختند!
- 25 واقعیت جالب درباره خوراکی ها که شما را به فکر فرو میبرد
- ماده معدنی فسفر و مزایای آن برای سلامتی
سدیم سیترات همچنین اسیدیته را کاهش میدهد. نکته جالب در مورد سدیم سیترات این است که فرمول شیمیایی آن (Na₃C₆H₅O<0xE2><0x82><0x87>) شامل نمادهای شیمیایی است که کلمه NACHO را تشکیل میدهند (Na برای سدیم، C برای کربن، H برای هیدروژن و O برای اکسیژن).
۴. رزینیفراتوکسین
رزینیفراتوکسین یک ماده شیمیایی است که از نوعی کاکتوس به دست میآید و به عنوان تندترین ماده شناخته شده در جهان در مقیاس اسکویل با رتبه ۱۶ میلیارد واحد قرار دارد. این ماده بسیار قویتر از فلفل Pepper X است که با رتبه ۲،۶۹۳،۰۰۰ واحد اسکویل در رتبه دوم قرار دارد.
رزینیفراتوکسین به دلیل توانایی آن در از بین بردن پایانههای عصبی به عنوان یک مسکن بالقوه مورد بررسی قرار گرفته است. این ماده یک افزودنی غذایی نیست، بلکه به دلیل پتانسیل آن در تسکین دردهای مزمن به ویژه در بیماران سرطانی، مورد توجه قرار گرفته است. تصور بر این است که مصرف حتی مقدار کمی از رزینیفراتوکسین میتواند باعث آسیبهای داخلی شدید و مرگ شود.
۵. کاداورین
کاداورین یک ترکیب شیمیایی است که در طی تجزیه بافتهای حیوانی تولید میشود و یکی از اجزای اصلی بوی مرگ است. این ماده به همراه پوترسین مسئول بوی مشخص و ناخوشایند اجساد در حال پوسیدن است. محققان بیش از ۸۰۰ ترکیب مختلف را در بوی مرگ شناسایی کردهاند، اما کاداورین و پوترسین به طور خاص در انسانها برجسته هستند.
جالب اینجاست که حیوانات دیگر مانند خوکهای در حال پوسیدن این مواد شیمیایی را تولید نمیکنند. از بوی کاداورین و سایر ترکیبات مرتبط در خانههای ارواح برای ایجاد یک تجربه ترسناکتر برای بازدیدکنندگان استفاده میشود.
۶. دیمتیل سولفوکسید (DMSO)
دیمتیل سولفوکسید (DMSO) یک حلال است که کاربردهای گستردهای در صنایع مختلف و پزشکی دارد. از آن در روشهای انجماد سلولهای بنیادی و به عنوان وسیلهای برای کمک به رساندن داروها به بدن استفاده میشود. برخی افراد ادعا میکنند که این ماده شیمیایی غیرمعمول دارای خواص ضد درد است، اگرچه تحقیقات علمی این موضوع را برای انسان تایید نکرده است.
یکی از ویژگیهای عجیب DMSO این است که تماس با آن میتواند باعث شود برخی افراد از پوست خود بوی سیر متصاعد کنند. از آن عجیبتر این است که فقط با لمس کردن دیمتیل سولفوکسید میتوان طعم سیر را در دهان احساس کرد. این ماده به سرعت از طریق پوست جذب شده و وارد جریان خون میشود و سپس میتواند از طریق زبان و ریهها دفع شود و باعث ایجاد طعم و بوی سیر شود که ممکن است تا یک روز طول بکشد.
۷. اتیل فرمات
اتیل فرمات یک استر است که به طور طبیعی در انواع مختلف مواد غذایی یافت میشود و به عطر و طعم آنها کمک میکند. این ماده بویی شبیه به رام و طعمی شبیه به تمشک دارد و یکی از ترکیبات کلیدی است که طعم منحصربهفرد تمشک را ایجاد میکند.
از نسخههای مصنوعی اتیل فرمات برای طعم دادن به نوشیدنیهای میوهای، از جمله نوشیدنیهای الکلی استفاده میشود. جالب توجه است که اتیل فرمات در فضای بیرونی زمین نیز یافت شده است. ابر غباری Sagittarius B2 در مرکز کهکشان راه شیری حاوی مقدار قابل توجهی اتیل فرمات است، به این معنی که قلب کهکشان ما اساسا یک نوشیدنی با طعم تمشک است، اگرچه بسیار رقیق و پراکنده است.
۸. ایزوآمیل استات
ایزوآمیل استات یک ترکیب شیمیایی است که توسط زنبورها به عنوان بخشی از سیگنال هشدار دهنده آنها آزاد میشود. وقتی یک زنبور نیش میزند، این ماده شیمیایی آزاد میشود و زنبورهای دیگر را جذب میکند تا به تهدید احتمالی حمله کنند.
این ماده در دهه ۱۹۶۰ شناسایی شد و بوی بسیار شبیه به موز دارد. جالب اینجاست که ایزوآمیل استات به طور طبیعی در موز نیز وجود دارد و از آن برای تولید محصولات با طعم موز استفاده میشود. با وجود این ارتباط بویایی، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد بوییدن موز باعث تحریک زنبورها میشود.
۹. پیرازین فلفل دلمهای
پیرازین فلفل دلمهای یک ماده شیمیایی است که به فلفل دلمهای طعم مشخص آن را میدهد. این ترکیب گاهی اوقات در شراب نیز یافت میشود که اگر غلظت زیاد باشد، میتواند به عنوان یک عیب در نظر گرفته شود و بر عطر و طعم آن تاثیر بگذارد.
پیرازین فلفل دلمهای طعم بسیار قوی دارد و حتی اگر مقدار آن خیلی کم باشد، مثلا ۰.۲ قسمت در میلیارد (یا حتی ۰.۰۰۲ قسمت در میلیارد طبق برخی منابع) باز هم میتوان طعم آن را حس کرد. بوی آن هم به همین ترتیب قوی است و در غلظت دو قسمت در تریلیون قابل تشخیص است.
۱۰. متیل آنترانیلات
ماده شیمیایی دیگری که در این لیست آمده، متیل آنترانیلات است که به طور گسترده به عنوان طعم دهنده مصنوعی انگور در آب نباتها، نوشیدنیها و سایر محصولات غذایی استفاده میشود. این ماده برای اولین بار در دهه ۱۸۹۰ از شکوفههای پرتقال جدا شد و در آن زمان تصور میشد که بوی انگور میدهد.
- این غذاها شما را میکشند: نگاهی به خطرناک ترین غذاهای جهان
- اگر آلرژی بهاری دارید، با این خوراکیها حساسیت را کاهش دهید
- این مواد غذایی را هرگز با معده خالی نخورید
- این مواد غذایی را هرگز با شیر نخورید
متیل آنترانیلات را میتوان به طور مصنوعی از محصولات جانبی صنعت زغال سنگ نیز تولید کرد که تولید انبوه آن را آسان میکند. نکته جالب این است که تحقیقات بعدی نشان داد که متیل آنترانیلات در واقع ترکیب شیمیایی اصلی مسئول بوی انگورهای Concord، نوعی انگور بنفش تیره (در قرن نوزدهم رایجتر بود) است.
انگورهای قرمز و سبز رایج امروزی که حاوی متیل آنترانیلات نیستند در آن زمان به ندرت مصرف میشدند، به همین دلیل است که طعم مصنوعی انگور ممکن است برای ما آشنا نباشد.
این ۱۰ ماده شیمیایی غیرمعمول نشان میدهند که مواد شیمیایی در همه جای زندگی ما از جمله در غذاهایی که میخوریم، وجود دارند. در حالی که همه مواد شیمیایی خطرناک نیستند، درک این مواد میتواند بینش جالبی در مورد دنیای اطراف ما ارائه دهد. دفعه بعد که از یک فلفل دلمهای لذت میبرید یا یک نوشیدنی با طعم تمشک مینوشید، به یاد داشته باشید که چه مواد شیمیایی شگفت انگیزی در ایجاد آن طعم نقش دارند.