گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
حس مرموز دژاوو را تجربه کرده‌اید؟ شاید برای لحظه‌ای به یک جهان موازی سفر کرده باشید. شواهد علمی و فیزیکدانان در این مورد چه می‌گویند؟
دژاوو (Déjà Vu) واژه‌ای فرانسوی به معنای «قبلا دیده شده»، تجربه‌ای رایج و در عین حال مرموز است که تقریبا همه ما حداقل یک بار آن را حس کرده‌ایم. لحظه‌ای که در آن غرق می‌شوید نیرویی اسرارآمیز به شما می‌گوید: «این اتفاق قبلا افتاده است». اما آیا این حس فقط یک خطای حافظه است یا پنجره‌ای به سوی واقعیتی دیگر؟ برخی فیزیکدانان نظریه شگفت‌انگیزی را مطرح می‌کنند که دژاوو و جهان های موازی را به یکدیگر پیوند می‌دهد.
🎧 پادکست دژاوو نشانه‌ای از سفر به جهان‌های موازی را گوش کنید
دژاوو چیست و نظریه‌های رایج چه می‌گویند؟
۶۰ تا ۸۰ درصد مردم جهان پدیده دژاوو را تجربه کرده‌اند؛ تجربه‌ای گذرا، غیرمنتظره و بدون هیچ نشانه فیزیکی که تنها با جمله «انگار دژاوو شدم!» خودش را نشان می‌دهد.
بسیاری از دانشمندان علوم اعصاب معتقدند که دژاوو یک پدیده مرتبط با حافظه است و مراکز حافظه در مغز مسئول آن هستند. گویی مغز برای لحظه‌ای در ثبت یک خاطره جدید دچار اشتباه شده و آن را به عنوان یک خاطره قدیمی پردازش می‌کند. در کنار این همیشه تفاسیر عرفانی مانند خاطرات زندگی گذشته، پیشگویی یا روشن‌بینی نیز وجود داشته‌اند.
اما اگر توضیحات رایج شما را قانع نمی‌کند، فیزیک نظری جایگزینی بسیار بنیادی‌تر و هیجان‌انگیزتر ارائه می‌دهد.
جهان‌های موازی؛ از تخیل تا واقعیت علمی
ایده جهان‌های موازی یا چندجهانی (Multiverse) تا چندی پیش تنها در داستان‌های علمی-تخیلی یافت می‌شد. اما امروز، شواهد کیهان‌شناسی این ایده را به طور جدی وارد دنیای علم کرده است. اخترشناسان با تحلیل نقشه تابش زمینه کیهانی (نور باقی‌مانده از انفجار بزرگ یا بیگ بنگ) که توسط تلسکوپ پلانک آژانس فضایی اروپا ثبت شده، به لکه‌های نوری عجیبی برخورد کرده‌اند.
این لکه‌های سرد و گرم غیرعادی در نقشه کیهان، با مدل‌های استاندارد فیزیک قابل توضیح نیستند. یکی از هیجان‌انگیزترین فرضیه‌ها این است که این لکه‌ها، «کبودی‌ها» یا بقایای برخورد جهان ما با دیگر جهان‌های موازی در نخستین لحظات پس از پیدایش هستند.
ارتباط شگفت‌انگیز دژاوو و جهان های موازی
اینجاست که پای دکتر میچیو کاکو، فیزیکدان نظری و آینده‌پژوه مشهور به میان می‌آید. به گفته او فیزیک کوانتوم می‌تواند پدیده مرموز دژاوو را توضیح دهد. نظریه او بیان می‌کند که دژاوو ممکن است ناشی از توانایی ما برای «جابجایی یا لغزش بین جهان‌های مختلف» باشد.
استیون واینبرگ فیزیکدان برنده جایزه نوبل، این نظریه را با یک مثال ساده توضیح می‌دهد و می‌گوید رادیو را تصور کنید. همین حالا امواج صدها ایستگاه رادیویی مختلف در اطراف شما وجود دارد، اما رادیوی شما تنها روی یک فرکانس تنظیم شده و فقط یک ایستگاه را پخش می‌کند. بقیه فرکانس‌ها وجود دارند، اما با فرکانس شما «هم‌فاز» نیستند.
- آیا انسان توانایی سفر به جهان های موازی را دارد؟
- محققان می‌گویند شاید رویاها ما را به دنیاهای موازی می‌برند
- فیزیکدان ایرانی، تعداد جهان های موازی را بی‌نهایت اعلام کرد
- جهان موازی چیست و چه نظریه‌هایی برای آن وجود دارد؟
به گفته دکتر کاکو، جهان ما نیز روی فرکانسی تنظیم شده که ما آن را «واقعیت» می‌نامیم. اما بی‌نهایت واقعیت موازی دیگر، هرکدام با فرکانس انرژی متفاوت در همین اتاق در کنار ما همزیستی می‌کنند. ما نمی‌توانیم به آن‌ها دسترسی داشته باشیم، زیرا با آن‌ها هم‌فرکانس نیستیم.
بر اساس این نظریه، لحظه‌ای که شما دژاوو را تجربه می‌کنید، در واقع برای کسری از ثانیه با یک جهان موازی دیگر که شباهت فوق‌العاده‌ای به جهان ما دارد، «هم‌فرکانس» یا «هم‌نوا» می‌شوید. در آن جهان دیگر، شما دقیقا در همان موقعیت و در حال انجام همان کار بوده‌اید و این لغزش کوانتومی، حس آشنای «قبلا دیده شده» را در مغز شما ایجاد می‌کند.
بنابراین دفعه بعد که دچار دژاوو شدید، لحظه‌ای درنگ کنید. شاید شما تنها یک خطای حافظه را تجربه نکرده‌اید، بلکه برای یک چشم به هم زدن، به نسخه‌ای دیگر از واقعیت خود در یک جهان موازی نگاهی انداخته‌اید.