مقایسه صفحه LCD با OLED ؛ کدام یک بهتر است؟ چرا؟

صفحات نمایش LCD و OLED دو تکنولوژی متفاوت نمایشی هستند که هم‌اکنون در بازار تلفن‌های هوشمند و تلویزیون‌ها به کار گرفته می‌شوند. البته تکنولوژی‌های قدیمی‌تر نظیر پلاسما (تنها در تلویزیون‌ها) نیز در بازار دیده می‌شوند، اما در حال حاضر بیشتر خریداران باید بین OLED و LCD یک انتخاب داشته باشند. در این مقاله قصد داریم با مقایسه صفحه LCD با OLED به شما در انتخاب مورد برتر کمک کنیم. در اینجا تفاوت‌های اصلی این دو تکنولوژی ذکر می‌شوند تا طبق بودجه و نوع نیاز، بهترین انتخاب را داشته باشید.

صفحات LCD

در مقایسه صفحه LCD با OLED ابتدا به بررسی مورد اول و ارائه تعریف اولیه از آن می‌پردازیم: LCD مخفف عبارت صفحه نمایش کریستال مایع است. در این تکنولوژی نور سفید از فیلتر‌های رنگی (پیکسل‌ها) عبور می‌کند که درنهایت به کمک کریستال‌های مایع رنگ‌های متنوع تولید می‌شوند. نور سفید در این پنل‌ها از ساب‌پیکسل‌های کریستال مایع آبی، سبز و قرمز عبور می‌کند. با کنترل و بهره از الکتریسیته ارسالی به هر ساب‌پیکسل می‌توان میزان عبور نور را کنترل کرد و درنتیجه شدت نور مشخص می‌شود.

پیکسل‌های مشکی رنگ سفید را کاملا می‌پوشانند که گفته می‌شود این پروسه بسیار پیچیده و طولانی است. اما در واقعیت، همیشه میزانی از نور پیکسل‌ها را رد می‌کند و به همین دلیل است که هیچ‌وقت رنگ مشکی را به معنای واقعی در پنل‌های LCD مشاهده نمی‌کنیم.

ماتریکس فعال در مقایسه با ماتریکس غیرفعال

صفحات ال سی دی اولین از دهه 80 میلادی مورد استفاده قرار می‌گیرد و اولین بار در رایانه‌های قابل حمل به کار گرفته شد. چنین صفحاتی شامل ماتریکس پیکسل‌ها (اصطلاح مربوط به صف دو بعدی از پیکسل ها) هستند که یا فعال است یا غیرفعال. ماتریکس فعال در آن زمان جدیدتر بود و امکان کنترل آن بهتر بود. همچنین جابجایی وضعیت پیکسل‌ها در آن به نسبت ماتریکس غیرفعال سریع‌تر بود. صفحاتی با ماتریکس فعال اولین بار به کمک تکنولوژی TFT (ترانزیستور باریک) معرفی شد، اما نسخه‌های دیگر با همان عملکرد و قیمت پایین‌تر معرفی شدند.

نور پس‌زمینه در LCD

تمامی صفحات نمایش ال سی دی به یک پس‌زمینه از نور سفید نیاز داشتند. در طول زمان تکنولوژی‌های متعددی از روشنایی به کار گرفته شدند. هدف از این کار نیز تولید روشنایی یکسان و بالاتر بود تا نسخه‌های کوچک و باریک‌تر صفحه نمایش تولید شوند.

ال سی دی ابتدا از نور لامپ‌های فلورسنت با کاتد سرد (CCFL) استفاده می‌کرد، اما این روزها صفحات نمایش مدرن از همان چراغ‌های ال ای دی بهره می‌برند. همچنین برخی صفحات LCD علاوه بر چراغ‌های ال ای دی سفید، از نسخه‌های رنگی جهت تولید رنگ‌هایی که امکان ایجاد آنها در سیستم پایه نور روشن نیست، بهره می‌برند.

روشنایی از پشت در مقایسه با روشنایی از کناره‌ها

بااینکه همیشه نور از لایه پشتی LCD وارد پنل می‌شود، اما بیشتر صفحات نمایش نور خود را از کناره‌ها دریافت می‌کنند (معمولا در حاشیه‌های دستگاه)؛ به این کار روشنایی از کناره یا همان edgelighting می‌گویند. این کار به جهت تخت شدن صفحه نمایش انجام می‌شود.

تلویزیون‌هایی که گاهی اوقات شامل محدودیت عمق کمی هستند، معمولا از چراغ‌های ال ای دی در پشت پنل استفاده می‌کنند. به این روش، روشنایی از پشت یا همان Blacklighting می‌گویند. به کمک این روش، روشنایی یکسان بوده و امکان کنترل تنظیمات مربوط به این بخش نیز بیشتر از حالت قبل خواهد بود.

ال سی دی IPS و PLS

IPS مخفف راه گزینی داخل صفحه یا همان سوپر TFT است که یکی از نسخه‌های تکنولوژی ال سی دی شناخته می‌شود. IPS جهت ارائه دقت رنگ بهتر در زاویه دید گسترده طراحی شده بود. در اولین نمونه‌های ال سی دی، جهت مشاهده رنگ‌ها با کیفیت بالا، باید حتما در مقابل صفحه می‌نشستید.

صفحات IPS می‌تواند در زاویه دید 178 درجه تولید رنگ داشته باشند (اکثر صفحات IPS با همین مشخصات همراه هستند). همچنین با لمس بر روی این صفحات رنگ‌ها تغییری پیدا نمی‌کنند و به همین خاطر است که اکثر تلفن‌های هوشمند از آن‌ها بهره می‌برند. با لمس صفحات ال سی دی قدیمی رنگ‌های عجیب و غریبی تولید می‌شدند…

تکنولوژی IPS نیز شامل نسخه‌های متعددی نظیر سوپر آی پی اس (S-IPS)، سوپر آی پی اس پیشرفته (AS-IPS) و IPS Pro و سایر موارد می‌شود. تمامی این نسخه‌ها در تولید رنگ مشابه نیستند، اما در مجموع صفحات IPS بهترین نوع از صفحات LCD به شمار می‌روند.

تکنولوژی PLS ، که مخفف راه گزینی صفحه به خط است، شباهت زیادی به تکنولوژی IPS داشته و به کمپانی سامسونگ اختصاص دارد. این کمپانی در استفاده از صفحات PLS، قول روشنایی بهتر و تولید رنگ کارآمد را به کاربران می‌دهد، اما نمی‌توان در این زمینه مطمئن بود. کمپانی ال جی پیشگام پنل‌های IPS است.

LCD به همراه تکنولوژی نقطه‌ کوانتومی

Quantom Dots یا همان تکنولوژی نقطه‌ کوانتومی جهت بهبود میزان نمای رنگ‌های تولیدی صفحات LCD طراحی شده است. نقطه‌های کوانتومی نانو کریستال‌های نیمه رسانایی هستند که توانایی جذب طیف رنگی خاصی را ، بسته به ابعاد خود، دارند. به کمک این ویژگی می‌توان سایه‌های بهتری از رنگ قرمز، سبز و آبی تولید کرد. به عبارت ساده‌تر، به کمک این تکنولوژی، رنگ‌های تولیدی اشباع‌تر از قبل خواهند شد.

این تکنولوژی جدید اخیرا به بازار راه یافته و این امکان را به تلویزیون‌های LCD می‌دهد تا ویژگی‌های رنگی مشابه با OLED را به همراه داشته باشند. در حال حاضر این موضوع، تولید کنندگان تلویزیون‌های پرچم‌دار و قدرتمند را نگران کرده است، اما به نظر ما تکنولوژی کوانتوم دات هم درنهایت برای خریداران عادی شود.

صفحات OLED

OLED مخفف عبارت دیود‌های ساتع‌ کننده نور ارگانیک است. این تکنولوژی بر این ایده استوار است که هر پیکسل منبع رنگی خودش است و به یک نور جداگانه یا فیلتر رنگ نیازی ندارد. هر پیکسل در صفحات OLED متشکل از پیکسل‌های آبی، سبز و قرمز است. برخی تولیدکنندگان از سایر رنگ‌های پایه نظیر رنگ زرد نیز بهره گرفته‌اند، اما قاعده اصلی همان است.

درنتیجه این کار، پیکسل‌های مشکی در واقع پیکسل‌های ساده‌ای هستند که هیچ نوری منتشر نمی‌کنند. نیازی به مسدود سازی رنگ‌ها توسط فیلتر نیست و هیچ نور اضافه‌ای به خارج صفحه درز نمی‌کند. به همین خاطر است که صفحات OLED برخلاف LCD می‌توانند رنگ مشکی واقعی را تولید کنند. سطح تاریکی پیکسل‌های OLED آن‌قدر بالاست که ضریب کنتراست بسیار مطلوب و نزدیک به بی‌نهایت است. ضریب کنتراست در واقع نسبت بین روشن‌ترین سفید و تاریک‌ترین مشکی است که در یک صفحه تولید می‌شود.

پس از تلاش‌های مختلف آزمایشگاهی در سال 1987، تکنولوژی OLED به‌خوبی تکامل یافته و به محبوبیت رسیده است. همچنین قرار گرفتن این پنل‌ها در تلفن‌های هوشمند نیز مقرون‌به‌صرفه است. همچنین با توجه به محدودیت لایه‌های مختلف در صفحات OLED، سازندگان می‌توانند محصولاتی باریک‌تر را طراحی و روانه بازار کنند. این باریکی می‌تواند در تلفن‌های هوشمند و تلویزیون‌ها مورد توجه مصرف کنندگان قرار گیرد، اما با این حال به نظر ما در مقطع کنونی باریکی نمی‌تواند معیار خوبی جهت مقایسه صفحه LCD با OLED باشد.

حالا با در نظر گرفتن نکات مذکور و آشنایی بیشتر بر قاعده‌های این دو تکنولوژی زمان آن رسیده است تا به مقایسه صفحه LCD با OLED بپردازیم. در ادامه این مقایسه به‌صورت بخش به بخش صورت می‌گیرد و برنده را در هر بخش مشخص می‌نماییم. به خواندن ادامه دهید.

مقایسه صفحه LCD با OLED ؛ سطح تاریکی

سطح تاریکی همانطور که از اسمش مشخص است، بیشترین میزان تاریکی که یک صفحه قادر به تولید آن است را مشخص می‌کند: از آنجایی که بسیاری از تکنولوژی‌ها نظیر LCD و حتی DLP از فیلترینگ یا مسدود سازی نور سفید بهره می‌برند، تولید رنگ مشکی واقعی در آنها بسیار مشکل است. در حقیقت صفحات LCD قادر به تولید مشکی حقیقی نیستند، چراکه روش مسدود سازی نور ایده‌آل و بی‌نقص نیست. از طرفی صفحات OLED از آنجایی که اجازه تولید نور را به پیکسل‌های مشکی خود نمی‌دهند، قادر به تولید رنگ مشکی بسیار تیره هستند. بنابراین برنده ما در بخش اول تکنولوژی OLED است.

مقایسه صفحه LCD با OLED ؛ ضریب کنتراست

ضریب کنتراست همان نسبت بین روشن‌ترین سفید و تاریک‌ترین مشکی تولیدی در یک صفحه نمایش است. از آنجایی که بیشتر تکنولوژی‌های صفحه نمایش از طریق مسدود سازی نور به تولید رنگ مشکی می‌پردازند، پنل‌های LCD به لطف قابلیت HDR روشنایی بالایی دارند، در حالی که پنل‌های OLED در تولید رنگ مشکی برتر هستند. در مجموع صفحات OLED ضریب کنتراست بهتری دارند؛‌ به این دلیل که در معادله ضریب سفید و سیاه، سطح نزدیک به صفر مشکی برای این صفحات ثبت می‌شود. برنده بخش دوم مقایسه بازهم صفحات OLED هستند.

مقایسه صفحه LCD با OLED ؛ زاویه دید

در حالی که بسیاری از صفحات IPS قدرت رقابت با پنل‌های OLED در زمینه زاویه دید را دارند، اما واقعیت آن است که متاسفانه بیشتر صفحات LCD از تکنولوژی IPS بهره نمی‌برند (به‌خصوص تلویزیون‌ها). حتی اگر تمامی آنها با IPS همراه بودند، برخی تولیدکنندگان از بهترین کیفیت IPS در محصولات خود استفاده نمی‌کنند؛‌ در این زمینه دو کمپانی ال جی و پاناسونیک انتخاب مناسبی برای تلویزیون‌های IPS هستند.

در مجموع صفحات OLED زاویه دید بهتری ارائه می‌کنند که این یک فاکتور بسیار مهم برای تماشاگران تلویزیون‌ها به شمار می‌رود. بنابراین تکنولوژی OLED در بخش سوم مقایسه ما در برابر ال سی دی هتریک می‌کند.

مقایسه صفحه LCD با OLED ؛ وسعت رنگ

با نگاهی به مشخصات تکنولوژی OLED متوجه می‌شویم که این فناوری وسعت رنگ خوبی را به خاطر رنگ‌های قابل پشتیبانی خود به همراه دارد، اما معرفی تکنولوژی نقطه‌های کوانتومی (که درباره آنها توضیحاتی دادیم)، تلویزیون‌های ال سی دی را در این زمینه تقویت کرده است. آخرین بررسی‌های صورت گرفته بین تلویزیون OLED ال جی و تلویزیون ال سی دی کوانتوم دات سامسونگ نشان داده‌اند که هر دو تکنولوژی رقابت تنگاتنگی در زمینه وسعت رنگ دارند.

اما از آنجایی که تنها بهترین صفحات ال سی دی قادر به رقابت هستند، بازهم برنده ما تکنولوژی OLED است. تا اینجا چهار بر صفر!

مقایسه صفحه LCD با OLED ؛ سطح روشنایی

از آنجایی که تلویزیون‌های ال سی دی از یک منبع روشنایی جداگانه بهره می‌برند، در مجموع ساخت صفحات LCD روشن آن‌چنان سخت نیست. در حال حاضر بهترین تلویزیون‌های LCD و OLED روشنایی حدود 400 نیت (NIT) دارند اما از لحاظ علمی و روی کاغذ، تکنولوژی ال سی دی قادر به تولید روشنایی بیشتری است. توجه داشته باشید که روشنایی بیشتر موجب بهتر شدن تصاویر در محیط‌های روشن می‌شود.

HDR

تکنولوژی HDR نیز می‌تواند روشنایی را به 1000 یا حتی 10000 نیت (NIT) برساند. در حال حاضر بهترین تلویزیون‌های OLED HDR قادر به تولید روشنایی 600 واحدی هستند اما از طرفی برخی تلویزیون‌های ال سی دی سونی به رکورد 1000 الی 1300 واحد رسیده‌اند. درنهایت لازم به ذکر است بگوییم که همیشه روشنایی باید به نسبت سطح تاریکی و ضریب کنتراست سنجیده شود. برنده ما در بخش پنجم تکنولوژی ال سی دی است.

مقایسه صفحه LCD با OLED ؛ یکنواختی رنگ

قابلیت تولید رنگ‌های تخت به‌صورت یکسان به‌عنوان یکی از ویژگی‌های مهم صفحات نمایش شناخته می‌شود. از آنجایی که در صفحات ال سی دی نور همیشه از کناره‌ها ساتع می‌شود، یکنواختی رنگ در آنها ایده‌آل نیست. اگر نور از یک لایه پشتی منتقل شود، اوضاع کمی بهتر خواهد بود، اما بازهم مشکل عدم تولید مناسب رنگ در برخی قسمت‌های صفحه نمایش مشاهده می‌شود.

از طرفی در صفحات OLED هر پیکسل مسئول تولید رنگ خودش است و یکنواختی خوبی در آنها دیده می‌شود. در دنیای واقعی، حتی پنل‌های OLED نیز در زمینه یکنواختی رنگ بی‌نقص نیستند و این مشکل به خاطر تولید کنندگان و گاهی نیز به خاطر صفحات خمیده است. با این حال برنده این بخش صفحات OLED هستند.

مقایسه صفحه LCD با OLED ؛ مصرف انرژی

در سطح مشخصی از روشنایی، صفحات ال سی دی به نسبت OLED مصرف انرژی کمتری دارند. این موضوع با توجه به نوع مصرف برای کاربران مختلف فرق دارد؛ در تلفن‌های هوشمند روشنایی بیشتر به معنای استفاده بهتر در محیط خارج از خانه است. در تلویزیون‌ها روشنایی بیشتر در طول روز مناسب است و در طول شب آن‌چنان مهم نیست.

از طرفی مصرف انرژی تکنولوژی OLED بسته به تعداد پیکسل‌های صفحه نمایش دارد که آنها را برای صفحات همیشه روشن و اسکرین سیور‌ها مناسب کرده است. برنده این بخش از بررسی صفحات ال سی دی هستند.

مقایسه صفحه LCD با OLED ؛ قیمت

در حال حاضر صفحات ال سی دی در بازار مقرون‌به‌صرفه هستند. با این حال تکنولوژی OLED هنوز هم تحت آزمایش‌های گوناگون قرار دارد و کاهش قیمت آن در آینده اتفاق خواهد افتاد. هنوز زمان افت قیمت این تکنولوژی مشخص نیست، اما به هر حال صفحات OLED آینده درخشانی را پیش رو خواهند داشت. همچنین انعطاف پذیری بالای این صفحات، امکان استفاده از آنها در محصولات مقاوم در برابر شک و دستگاه‌های انعطاف پذیر را فراهم کرده است. برنده بخش قیمت در مقطع کنونی ال سی دی است.

نتیجه نهایی مقایسه صفحه LCD با OLED : پنج بر سه به سود تکنولوژی OLED

نتیجه گیری: OLED بهترین کیفیت تصویر را دارد اما…

همانطور که گفتیم، تکنولوژی در اکثر فاکتور‌های مربوط به کیفیت تصویر برنده است. بنابراین از این لحاظ تکنولوژی برتر به‌حساب می‌آید، اما از جمله محدودیت‌های آن می‌توان به قیمت بالا و ابعاد محدود اشاره کرد، به‌خصوص که این روزها اکثر مصرف کنندگان به دنبال صفحات بزرگ‌تر هستند.

در مجموع برای بیشتر موقعیت‌ها – به‌خصوص روشنایی – صفحات ال سی دی هنوز هم کاربردی و مناسب هستند.

در هر صورت برای تصمیم‌گیری نهایی خریداران، بودجه حرف اول را می‌زند، به همین دلیل تکنولوژی ال سی دی هنوز در بخش تلویزیون‌ها و حتی تلفن‌های هوشمند یکه تاز است. نظرات خود را پیرامون این مقاله و دو تکنولوژی مذکور با ما و سایر خوانندگان مطلب به اشتراک بگذارید.