متخصصان به تازگی اعلام کردهاند که انفجار لبنان در بندر بیروت که سهشنبه گذشته، جان صد نفر را گرفت، به اندازه چند صد تن ماده منفجره خطرناک تی ان تی (TNT) قدرت داشته است.
انفجار لبنان در سهشنبه گذشته بخش عظیمی از بندر بیروت، پایتخت این کشور را ویران کرد و در کنار بیخانمان کردن بیش از 300 هزار نفر، جان بیشتر از صد نفر را گرفت. در همین رابطه، متخصصان اطلاعات نگران کننده و شوکه کنندهای را در مورد قدرت این انفجار مهیب منتشر کردهاند.
در زمانی فوقالعاده کوتاه بعد از انفجار عظیم بیروت در سهشنبه گذشته، ویدیوهای شوکه کنندهای از لحظه انفجار، موج این اتفاق و همچنین خرابیهای آن منتشر شدند. کلیپهایی که با نشان دادن ابر عظیم انفجار و دودهای سرخ و حیرتانگیز آن، بسیاری از بینندهها را به یاد بمبهای هستهای انداختند.
دلیل اصلی انفجار لبنان هنوز مشخص نیست، اما اینطور که به نظر میرسد، مرکز اتفاق انباری بوده که در آن چیزی در حدود 2750 تن نیترات آمونیوم ذخیره شده است. گفته شده که قدرت این انفجار به اندازه یک زلزله 3.3 ریشتری بوده و در عین حال، موج حاصل از اتفاق تا کیلومترها دورتر از محل اصلی، خرابیهایی را به بار آورده است. همانطور که اشاره شد، متخصصان با اطمینان گفتهاند که قدرت انفجار بیروت به اندازه چند صد تن ماده منفجره تی ان تی (TNT) بوده است.
انفجار لبنان
جفری لوییس (Jeffrey Lewis)، متخصص سلاحهای هستهای و سایر تسلیحات مدرن در این رابطه میگوید که با توجه به موج انفجار، اطلاعات لرزهنگاری، خرابیهای به بار آمده و ویدیوهای ثبت شده از این اتفاق، میتوان تخمین زد که قدرت انفجار بیروت به اندازه 200 تا 500 تن تی ان تی بوده است.
لوییس میگوید که چنین قدرتی تقریبا دو برابر بیشتر از یکی از معروفترین بمبهای جهان با اسم کد GBU-43 است؛ شاید کد مورد نظر برای شما آشنا نباشد و اخبار مربوط به بمب مورد نظر را با نام «مهمات عظیم هوایی» (MOAB) یا همان «مادر بمبهای جهان» بشناسید. MOAB به عنوان قویترین بمب غیر هستهای موجود در زرادخانههای آمریکا هم شناخته میشود و ایالات متحده برای اولین بار در سال 2017 بود که آن را بر علیه تروریستهای افغانستان استفاده کرد.
همانطور که اشاره شد، کلیپهای منتشر شده در مورد انفجار لبنان شائبه انفجار اتمی در پایتخت این کشور را به وجود آورده بود، مخصوصا با توجه به اینکه ابر ناشی از اتفاق به شکل قارچ بود. فرماندار بیروت هم اتفاق مورد نظر را با انفجارهای اتمی هیروشیما و ناکازاکی ژاپن مقایسه کرد و گفت که تا به حال در تمام زندگیاش چنین مقیاسی از خرابی را ندیده بود.
لوییس میگوید که بر اساس تخمینهای صورت گرفته، انفجار روز سهشنبه تنها چند ده برابر ضعیفتر از انفجار هستهای هیروشیما بود؛ حتی برخی متخصصان اعلام کردهاند که به احتمال قوی، قدرت اتفاق ویرانگر پایتخت لبنان در حد یک یا دو هزار تن بوده و میتوان گفت که این انفجار در حد و اندازه برخی از کوچکترین تسلیحات هستهای آمریکا بوده است.
ویدیویی از خرابیهای انفجار بیروت
با این حال نکته واضحی که باعث میشود تا لوییس و سایر متخصصان، به راحتی احتمال هستهای بودن انفجار را رد کنند، به موج فشاری ناشی از انفجار مربوط میشود؛ بر اساس نظر کارشناسان، به هنگام استفاده از یک بمب هستهای موج مورد نظر با سرعتی فوقالعاده بیشتر در هوا پیشروی میکند، چراکه سرعت انجام واکنشهای هستهای تولید کننده ضربه انفجار در چنین حالتی بسیار بیشتر از سرعت واکنشهای شیمیایی سایر بمبهای معمولی خواهد بود.
به علاوه میدانیم که در انفجارهای اتمی، میزان فوقالعاده زیادی تشعشعات هستهای کشنده، هم از طریق انفجار اولیه و هم به واسطه نشست ذرات رادیواکتیو پس از وقوع انفجار در محیط وجود خواهد داشت.
کینگستون ریف (Kingston Rief)، کارشناس خلع سلاح و کاهش تهدید در این رابطه میگوید که با وجود نزدیک بودن قدرت انفجار لبنان به برخی از کوچکترین بمبهای هستهای ساخته شده، همچنان مقایسه اتفاق روز سهشنبه با پیامدهای فعال شدن یک بمب اتمی منطقی نیست؛ در واقع علاوه بر قدرت تخریب اولیه، یک بمب هستهای حرارت فوقالعاده زیاد و تشعشعاتی را به وجود میآورد که تا مدتی فوقالعاده طولانیتر از انفجارهای معمولی، در محل فعال شدن بمب خرابی به بار میآورند.
نیترات آمونیوم
بر اساس صحبتهای مقامات لبنانی، ذخیره تقریبی 3 هزار تن نیترات آمونیوم موجود در انبار بیروت که باعث مرگ بیش از 100 نفر و ضخمی شدن 5 هزار نفر شد، سالها پیش از یک محموله دریایی مصادره شده بود. این ماده خطرناک که بسیاری آن را به عنوان نوعی کود شیمیایی میشناسند، به عنوان ترکیبی حساس با قابلیت انفجار هم در نظر گرفته میشود و تا پیش از این باعث بروز انفجارهای زیادی شده است.
به عنوان مثال، در سال 2015 بخشی از انفجار معروف تیانجین (Tianjin) چین که جان 165 نفر، شامل 99 آتشنشان را گرفت و بیش از 300 ساختمان را تخریب کرد، به واسطه مشتعل شدن 800 تن نیترات آمونیوم رخ داده بود. در سال 1947 هم انفجار 2300 تن از ماده مورد نظر در تگزاس آمریکا جان 500 نفر را گرفت.
بر اساس اطلاعات موجود بیش از 300 هزار نفر در اثر انفجار لبنان بیخانمان شدهاند، در حالی که این کشور مشغول دست و پنجه نرم کردن با مشکلات جدی اقتصادی و سیاسی است.