قرص ضد بارداری یک ماهه ساخته شد

قرص ضد بارداری یک ماه محصولی بوده که همانند اسمش، با یک ‌بار مصرف تا مدت زمان 30 روز از بروز حاملگی جلوگیری می‌کند؛ در صنعت داروسازی چنین کشفی منحصر به فرد است.

محققان اخیرا خبر ساخت قرص ضد بارداری یک ماهه را منتشر کرده‌اند؛ همان‌طور که انتظار می‌رود، محصول مورد نظر می‌تواند به مدت یک ‌ماهه از بروز بارداری جلوگیری کرده و بسیاری از دردسرهای زوج‌ها در این رابطه را از بین ببرد.

آمار نشان داده که 50 درصد زنان مصرف کننده داروهای ضد حاملگی روزانه، در طول مدت 3 ماه حداقل یک بار کمتر از دوز استاندارد از این محصول استفاده می‌کنند و به دلیل این مشکلات و دردسرهای مختلف استفاده هر روز از داروها، خبر ساخت محصولی که تنها ماهی یک بار مصرف می‌شود، جالب‌توجه است.

قرص ضد بارداری یک ماهه

البته گفته شده که این قرص جالب‌توجه هنوز روی انسان‌ها آزمایش نشده، اما بررسی ماه‌های گذشته روی خوک‌ها نشان داده که این محصول کارایی مناسبی دارد. به محض مصرف، قرص ژلاتینی مورد نظر درون معده باز شده و ساختار پلیمری ستاره‌ای شکلی را آزاد می‌کند که تا مدت زمان تقریبی 3 هفته هورمون‌های پیشگیری از وقوع بارداری را در بدن فرد ترشح می‌کند. این هورمون‌ها مصنوعی هستند و ساختار مورد نظر هم برای تمامی این مدت داخل معده باقی می‌ماند.

دانشمندان گفته‌اند که قرص ضد بارداری یک ماهه می‌تواند خطاهای انسانی مصرف داروهای روزانه را از بین ببرد. به علاوه همین تیم محققان در گذشته روش عملکرد این دارو در بدن مصرف کننده را برای آزمایش داروهای دیگری مربوط به بیماری مالاریا و ایدز، در حیوانات آزمایش کرده‌اند. پیش از این برای رساندن مواد دارویی دیگر به بدن انسان هم از این روش شگفت‌انگیز دارو رسانی استفاده شده است.

با این حال، تحقیق اخیر اولین نمونه‌ به کار گیری این روش دارو رسانی به بدن، برای مواد ضد حاملگی بوده و همچنین، تاکنون دیده نشده که ساختار پلیمری مورد نظر تا چنین مدت زمان طولانی در بدن باقی مانده و ماده دلخواه را آزاد کند.

متخصصان می‌گویند که قرص ضد بارداری یک ماهه می‌تواند به مجموعه گزینه‌های در دسترس زنان به منظور جلوگیری از حاملگی اضافه شود، اما پروفسور رابرت لنگر (Robert Langer)، از دانشگاه ام آی تی که در پژوهش ساخت این دارو دخیل بوده، می‌گوید که دستاورد اخیر استفاده‌هایی فراتر از عملکرد ضد بارداری خواهد داشت.

جزئیات تحقیقات

لنگر امیدوار است که در آینده نزدیک، بیماران مبتلا به انواع مشکلات جسمی و ذهنی بتوانند دارویی را مصرف کننده که برای هر مدت زمان دلخواهی در بدن باقی مانده و دوز مورد نیاز فرد را وارد بدن کند. بیماران درگیر مشکلات روانی، قربانیان ایدز، آلزایمر یا هر مشکل جسمی دیگری که نیازمند مصرف داروهای مختلف به شکل مداوم هستند.

لنگر و تیمش مقاله خود را در ژورنال “Science Translational Medicine” منتشر کرده‌اند؛ در این مقاله به روش‌های هوشمندانه به کار رفته برای آزمایش عملکرد دارو اشاره شده و با جزئیاتی جالب‌توجه، نحوه آزمایش دوز آزاد شده توسط دارو در بدن و همچنین مقاومت آن به شرایط اسیدی داخل معده شرح داده شده است. در واقع این محققان با افزایش میزان سطح کلی قرص ضد بارداری یک ماهه، توانسته‌اند قابلیت آن برای آزاد کردن دوز مناسب در مدت زمان طولانی‌تر را افزایش داده و عملکرد این سیستم دارو رسانی را بهبود ببخشند.

در این تحقیقات، تیم لنگر دو نوع از قرص را به شش خوک ماده دادند و به جای بررسی عملکرد دارو در جلوگیری از بارداری، میزان آزاد شدن هورمون پروژسترون در بدن آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. این نتایج در مراحل بعدی با میزان هورمون مصنوعی ترشح شده در بدن خوک‌هایی مقایسه شد که از داروهای روزانه معمولی استفاده کرده بودند.

توسعه فناوری قرص ضد بارداری یک ماهه

محققان نشان دادند که هر دو نوع داروی یک ماهه عملکرد بهتر، ثابت‌تر و مدام‌تری نسبت به داروهای روزانه داشتند. در واقع دیده شد که پس از گذشت 21 روز، خوک‌های مصرف کننده داروی یک ماهه همچنان همان سطح از هورمون مصنوعی را در بدن خود داشتند که در مدت زمان 24 ساعت، در خوک‌های مصرف کننده داروی یک روزه دیده می‌شد.

حتی دیده شد که پس از 29 روز سطحی از هورمون پروژسترون مصنوعی در خون خوک‌ها وجود داشت، در حالی که تنها 48 ساعت پس از مصرف قرص یک روزه در خوک‌های دیگر، این هورمون به صورت کامل از خون آن‌ها خارج شده بود.

در حالی که آنالیز بدن خوک‌های مورد آزمایش در گروه قرص ضد بارداری یک ماهه به کمک اشعه ایکس، نشان داد که قرص در طول مدت 30 روز در معده متلاشی شده بود، سطح هورمون مصنوعی خون آن‌ها دچار تغییرات شدید نمی‌شد و این میزان به صورتی پایدار و بدون تغییر باقی می‌ماند.

تیم لنگر می‌گوید که شرکت داروسازی لیندرا ترپیوتیکس (Lyndra Therapeutics) قصد دارد تا به صورت گسترده روی این تکنولوژی دارو رسانی به بدن کار کند. برخی از فاکتورهای الزامی در تایید عملکرد چنین روشی از دارو رسانی شامل آزاد شدن هورمون مورد نظر در مدت زمان دلخواه، خروج راحت و بی‌دردسر قرص از بدن و همچنین قابلیت تنظیم میزان هورمون آزاد شده بر اساس وضعیت بدن افراد است.

در نهایت محققان قصد دارند تا سیستم را برای رساندن میزان مناسبی از هورمون‌های مصنوعی به بدن انسان آماده کنند که بتواند تنها با مصرف یک بار در ماه، کارایی مناسبی را در جلوگیری از بارداری داشته باشد.

بارداری ناخواسته

در میان تمامی روش‌های جلوگیری از بارداری، مصرف قرص جزو پرطرفدارترین گزینه‌ها بوده، چرا که کمتر کسی سراغ ایمپلنت‌های ضد بارداری مخصوص خانم‌ها می‌رود. برخلاف کاشت ایمپلنت، مصرف قرص نیازی به انجام جراحی نداشته و به همین دلیل محققان بسیاری روی بحث توسعه فناوری‌های مربوط به مصرف داروها مانور می‌دهند. از طرف دیگر دسترسی به خدمات درمانی از جمله جراحی لازم برای کاشت ایمپلنت مورد نظر روز به روز سخت‌تر می‌شود و به همین دلیل تقاضای مردم برای داروهای ضد بارداری هم افزایش می‌یابد.

با این حال، همان‌طور که گفتیم نیمی از زنان مصرف کننده قرص‌های ضد حاملگی روزانه، حداقل یک بار در طول سه ماه مصرف قرص را فراموش می‌کنند، یا کمتر از میزان مورد نیاز مصرف می‌کنند. به همین دلیل حتی اگر کسی به صورت جدی برای پیشگیری از حاملگی قرص مصرف کند، احتمال بروز بارداری به دلیل خطاهای انسانی در این شخص وجود خواهد داشت.

در حالی که کمتر از یک زن از میان 100 زنی که داروهای روزانه را مصرف می‌کنند، در خطر بارداری ناخواسته قرار دارند، بروز خطاهای انسانی مورد نظر تعداد زنان باردار شده در میان این 100 نفر را به عدد 9 می‌رساند. به همین دلیل یک قرص ضد بارداری یک ماهه می‌تواند کارایی مناسبی در کاهش این خطرات داشته باشد.

خطر عوارض جانبی

با این حال نمی‌توان انتظار داشت که دارویی به شگفت‌انگیزی قرص ضد بارداری یک ماهه، بدون عوارض جانبی باشد؛ دکتر دیانا منصور (Diana Mansour)، از مقامات بهداشتی بریتانیا از تحقیق اخیر استقبال کرده و گفته که ساخت قرصی با قابلیت فراهم کردن دوزی از دارو برای یک ماه می‌توان کمک زیادی به جلوگیری از بارداری ناخواسته کرده و عملا کارایی داروهای ضد حاملگی را بالاتر ببرد.

منصور می‌گوید که گزینه‌های مختلفی وجود دارند که برای مخالفان مصرف روزانه دارو کاربردی هستند؛ گزینه‌هایی مانند کاشت ایمپلنت مسی IUD، یا سایر ایمپلنت‌های ضد بارداری دیگر که برای چندین سال در بدن باقی مانده و از بروز بارداری جلوگیری می‌کنند.

این مقام بهداشتی معتقد است که کاشت ایمپلنت می‌تواند کارایی مناسب‌تری نسبت به داروهای مختلف داشته باشد و به علاوه، خطاهای انسانی مصرف نکردن دارو یا کارایی نادرست دارو با کار گذاشتن این وسایل در بدن رخ نمی‌دهد. به علاوه، از این طریق مشکلاتی از قبیل بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف هورمون‌های مصنوعی هم در افراد رخ نخواهد داد.