آیا آمار مرگ و میر کرونا دستکاری شده است؟

بحث آمار مرگ و میر کرونا در بیمارستان‌های آمریکا به تازگی خبرساز شده و برخی می‌گویند که برای بزرگ نشان دادن ابعاد پاندمی کووید 19، آمار مورد نظر دستکاری شده است.

صحبت‌های جنجال‌برانگیزی در مورد دستکاری آمار مرگ و میر کرونا به گوش می‌رسد که از ارتباط دادن دلایل مختلف مرگ افراد بستری در بیمارستان‌ها، به بیماری کووید 19 خبر می‌دهند. این‌طور که گفته شده، به واسطه امتیازاتی که بر اساس تعداد موارد تشخیص آلودگی به ویروس کرونا، از طرف دولت آمریکا به بیمارستان داده می‌شود، این مراکز درمانی آمار تلفات خود را دستکاری کرده‌اند.

آمار آنفولانزا و مرگ و میر کرونا

موضوع از آنجایی شروع می‌شود که مدتی پیش خبر افت آمار مبتلایان به آنفولانزا در سطح جهانی منتشر شد؛ همان‌طور که کارشناسان در تابستان گذشته گفته بودند، ترکیب شدن آمار بالای مبتلایان به بیماری‌های سرماخوردگی و آنفولانزا با آمار پاندمی کووید 19 نگرانی بسیاری از دانشمندانی بود که قبل رسیدن فصل‌های پاییز و زمستان 2020 و 2021، در این رابطه هشدار دادند.

در واقع ترس بزرگ مقامات بهداشتی و تصمیم گیرندگان این بود که با فرا رسیدن پاییز 2020 و شایع شدن آنفولانزاهای فصلی، این بیماری‌ها با کووید 19 دست به دست هم داده و باعث سرازیری سیل مبتلایان به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ‌شوند. به همین خاطر برای پایین نگه داشتن آمار مرگ و میر کرونا و جلوگیری از تکمیل ظرفیت بیمارستان‌ها، تمهیداتی اندیشیده شد.

آنفولانزا هرساله 10 هزار نفر را در بریتانیا می‌کشد و به همین خاطر، کشور مورد نظر یکی از مناطقی بود که بزرگ‌ترین برنامه واکسیناسیون آنفولانزای تاریخ خود را در پاییزی که گذشت، به اجرا گذاشت؛ چیزی در حدود 30 میلیون نفر، شامل تمامی افراد بالای 50 سال در ماه‌های گذشته در بریتانیا واکسینه شدند و تقریبا عدد مورد نظر 20 درصد از آمار هر سال بیشتر بود. با این تفاسیر، داده‌های موجود نشان داده‌اند که آنفولانزا در سال گذشته ناپدید شده است!

سازمان جهانی بهداشت (WHO) آمار داده که از ماه مارس 2020 آمار مبتلایان به آنفولانزا در سطح جهانی به شدت کاهش یافته است. به عنوان مثال در استرالیا آمار مبتلایان به آنفولانزا نسبت به سال 2019 حدودا 96 درصد کاهش یافته و در ماه ژوئن که اوج زمان ابتلای استرالیایی‌ها به بیماری مورد نظر به حساب می‌آید، هیچ مورد مثبت آنفولانزایی گزارش نشده است.

نظریه‌های مختلف

از طرف دیگر در کشور شیلی بین ماه‌های آوریل تا اکتبر 2020 تنها 12 مورد مبتلا به آنفولانزا گزارش شد، در حالی که سال گذشته طبق آمارهای رسمی دولت شیلی، در بازه زمانی مورد نظر 7 هزار نفر به این بیماری مبتلا شده بودند. چنین الگویی در بریتانیا، کشورهای آفریقایی و سایر مناطق جهان هم مشاهده شده، اما مطمئنا باید دلیلی برای این اتفاق عجیب وجود داشته باشد.

دکتر دیوید استرین (David Strain) از بخش پزشکی دانشگاه اگزتر می‌گوید که با وجود بالا رفتن مرگ و میر کرونا در ماه‌های گذشته، داده‌ها نشان می‌دهند که تعداد مبتلایان آنفولانزا در سطح جهان حدودا 98 درصد کمتر از همین تعداد در سال گذشته شده است؛ با این تفاسیر، آنفولانزای 2020 و 2021 کجا رفت؟

نظریه‌های جالبی در این رابطه وجود دارند؛ برخی می‌گویند که آنفولانزا هیچ جایی نرفته و مبتلایان به این بیماری در مراکز درمانی مختلف به اسم بیماران کووید 19 بستری می‌شوند. این افراد معتقدند که تجهیزات تست ویروس کرونا قابلیت تشخیص این ویروس از آنفولانزا را ندارند و به همین خاطر اشتباهات مورد نظر رخ داده‌اند.

دکتر الیزابتا گروپلی (Elisabetta Groppelli) از دانشگاهی در لندن می‌گوید که چنین مسئله‌ای درست نبوده و ذرات ویروسی کرونا و آنفولانزا به خوبی در زیر میکروسکوپ قابل تشخیص از یکدیگر هستند. نظریه دیگر مطرح شده در رابطه با تفاوت‌های مرگ و میر کرونا و آنفولانزا این بوده که شیوع گسترده بیماری کووید 19 در سطح جهان باعث شده تا ویروس آنفولانزا در رقابتی ویروسی شکست خورده و به اندازه رقیب جدید خود گسترش نیابد.

تداخل ویروسی

چنین مسئله‌ای در دنیای علم با عنوان تداخل ویروسی شناخته می‌شود و دانشمندان می‌گویند که چنین پدیده‌ای در زمان آلوده شدن یک فرد به دو ویروس متفاوت رخ می‌دهد. گفته شده که در این حالت تنها یکی از ویروس‌ها می‌توانند کار تکثیر بی‌وقفه و کشنده خود را در بدن پیش ببرند و دیگر ویروس یا ویروس‌ها در این رقابت شکست می‌خورد.

گروپلی می‌گوید که ویروس‌ه به عنوان انگل‌های کوچکی که بدن ما را آلوده می‌کنند، ذات رقابتی داشته و نمی‌توانند یک میزبان را با دیگر ویروس‌ها شریک شوند؛ به همین خاطر وقتی یک شخص به بیماری کووید 19 آلوده می‌شود، به صورت هم‌زمان آنفولانزا در بدن او گسترش نمی‌یابد و اگر جمعیت زیادی از افراد به کووید 19 مبتلا شوند، گسترش آنفولانزا به صورت گسترده کم می‌شود.

برخی دانشمندان معتقدند که احتمال بروز چنین اتفاقی وجود دارد و نمونه بحث تداخل ویروسی هم در گذشته دیده شده است. به عنوان مثال در سال 2009 دولت بریتانیا خود را برای مرگ 65 هزار نفر از شهروندانش به واسطه شیوع ویروس مرگبار H1N1 آماده کرده بود؛ با این وجود گفته شده که به احتمال قوی ویروس سرماخوردگی در آن زمان با پدیده تداخل ویروسی جلوی گسترش ویروس دیگر را گرفته است. در نهایت آمارها نشان داد که تعداد کشته‌های H1N1 در آن زمان 392 نفر بود.

تحقیقات مختلفی در مورد مرگ و میر کرونا و آنفولانزا انجام شده و این‌طور که به نظر می‌رسد، احتمال بروز تداخل ویروسی بین دو ویروس مورد نظر وجود دارد؛ در واقع بسیار کم دیده شده که فردی به صورت هم‌زمان به بیماری‌های کووید 19 و آنفولانزا مبتلا باشد و نمونه‌برداری چندین هزار نفر در پژوهش‌های مختلف بحث این تداخل ویروسی را تایید می‌کنند.

مقابله با مرگ و میر کرونا

با این وجود گفته شده که در بدترین شرایط ممکن، تنها 20 درصد از ساکنان مناطق پرخطری مثل شهر نیویورک آمریکا در معرض ویروس کرونا بوده‌اند و به همین دلیل، نمی‌توان انتظار داشت که این حجم از ابتلا جلوی گسترش ویروس آنفولانزا را بگیرد.

چنین مسئله‌ای در حالی بوده که شیوع سرماخوردگی‌های مختلف فوق‌العاده گسترده‌تر از هر ویروس دیگری بوده و وقتی موارد تداخل ویروسی سرماخوردگی را با ویروسی مانند H1N1 مقایسه می‌کنیم، نباید این مسئله فراموش شود. به این ترتیب زمانی که صحبت از تاثیر گسترش کووید 19 رو آنفولانزا به میان می‌آید، آمار و ارقام نشان می‌دهند که کروناویروس جدید توان مداخله با آنفولانزای قدیمی‌تر را از طریق پدیده تداخل ویروسی ندارد.

دکتر الن فاکسمن (Ellen Foxman) می‌گوید که بیش از هر چیز، پاندمی کووید 19 رفتار اجتماعی ما را دچار تغییر کرد و با تبدیل کردن پروتکل‌هایی مانند شستن دست‌ها، دوری از اجتماعات و فاصله‌گذاری اجتماعی به عادت‌های روزانه، هم جلوی گسترش کرونا را گرفت و هم آمار آنفولانزا را کاهش داد.

فاکسمن می‌گوید که با در نظر گرفتن آمار مرگ و میر کرونا و تغییرات مشاهده شده در آمار آنفولانزا، باید در نظر داشته باشیم که هردو این ویروس‌ها به شکلی مشابه منتقل می‌شوند، در حالی که میزان مسری بودن کووید 19 حدودا 3 برابر بیشتر از آنفولانزا است. هم‌چنین، مدت زمان بین آلوده شدن فرد به ویروس و بروز علائم در کووید 19 حدودا سه روز بیشتر از آنفولانزا بوده و تمامی این تفاوت‌ها باعث می‌شوند تا پاندمی کرونا آمار بیماری‌های فصلی دیگر را کم کند.

تئوری‌های توطئه

فاکسمن معتقد است که هر پروتکل بهداشتی که برای کووید 19 اعمال شود، تاثیری بسیار شدیدتر روی آنفولانزا خواهد داشت و به علاوه، برنامه‌های گسترده واکسیناسیون مناطق مختلف جهان هم باعث شدند تا آمار ابتلا به آنفولانزا به طرز شگفت‌انگیزی کم شود.

البته تمامی متخصصان و مخاطبان این مسئله را قبول ندارند و گفته شده که به دلیل شیوع گسترده کووید 19 و آمار نگران کننده مرگ و میر کرونا در سراسر جهان، زیر نظر گرفتن مبتلایان به این بیماری اولویت بالاتری نسبت به آنفولانزا داشته و به همین خاطر نمی‌توان به داده‌های 2020 و 2021 مربوط به آنفولانزا اعتماد کرد.

با این وجود، همان‌طور که انتظار می‌رود تئوری‌های توطئه‌ای در این رابطه وجود دارند که بیمارستان‌ها در بالا نشان دادن آمار پاندمی کووید 19 و کم کردن آمار آنفولانزا مقصر می‌دانند. دلیل اصلی جنجالی شدن این خبر، گزارش‌های تازه مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا (CDC) مبنی بر ارتباط داده شدن بیش از 130 هزار مرگ به دلایلی غیر از بیماری کووید 19 است.

در واقع مرکز CDC گزارش داده که بیمارستان‌های آمریکا در ماه‌های گذشته چیزی در حدود 130 هزار مورد از فوت افراد به واسطه مشکلاتی مانند آنفولانزا، ذات‌الریه و بیماری‌های قلبی را به عنوان آمار مرگ و میر کرونا ثبت کرده‌اند. در این گزارش شرایط 220 هزار نفر از قربانیان کووید 19 بررسی شده و به نظر می‌رسد که بیش از نیمی از آمار مورد نظر مربوط به بیمارانی می‌شود که از قبل دچار مشکلات سلامتی مرگبار و فوق‌العاده خطرناکی بودند. مشکلاتی که حتی شامل سرطان هم می‌شوند.

کسب درآمد از آمار مرگ و میر کرونا

با این وجود در ماه مارس گذشته کنگره آمریکا لایحه‌ای را به تصویب رساند که بر اساس آن بیمارستان‌ها نسبت به گذشته 20 درصد سود بیشتری برای تشخیص ابتلای افراد به کووید 19 دریافت می‌کنند؛ به بیان دیگر سیستم درمانی آمریکا به بیمارستان‌ها مبلغی را بابت تلاش آن‌ها در مبارزه با کرونا اختصاص داده و به همین دلیل، مراکز درمانی مورد نظر می‌توانند با معرفی کردن این بیماری مرگبار دستگاه تنفسی به عنوان علت مرگ بسیاری از بیماران خود، مبلغ بیشتری را از نظام درمانی ایالت متحده دریافت کنند.

در ادامه مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا اعلام کرده که در میان تمامی آمار مرگ و میر کرونا این ویروس تنها در 6 درصد موارد به عنوان تنها مشکل سلامتی فرد متوفی فهرست شده و در 94 درصد باقی مانده، بیماری‌ها و مشکلات دیگری در سابقه افراد وجود داشته‌اند. برخی از نظریه پردازان تئوری‌های توطئه می‌گویند که رسانه‌های بزرگ جهان با بی‌توجهی به گزارش اخیر CDC همچنان مشغول مانور دادن روی خطرات پاندمی کووید 19 هستند، اما تازه‌ترین آمارها از پایین بودن خطر این بیماری خبر می‌دهند.

از طرف دیگر در نوامبر گذشته مرکز کنترل بیماری‌های ایالات متحده اعلام کرد که به واسطه مبارزه گسترده با همه‌گیری کرونا، این مرکز پیگیری آمار مربوط به آنفولانزا را موقتا به حالت تعلیق در می‌آورد تا تمامی تمرکز متخصصان روی مهار کووید 19 باشد. به این ترتیب اگر تعداد مبتلایان به آنفولانزا از طریق سیستم جمع‌آوری آمار CDC، در فصل‌های پرخطر سال‌های 2020 و 2021 مورد توجه قرار نگیرند، امکان مقایسه آماری کووید 19 و آنفولانزا هم از بین خواهد رفت.