موشک ضد تششع AARGM-ER وارد فاز تولید شد

موشک ضد تششع AARGM-ER به عنوان جدیدترین موشک ضد تشعع وارد فاز تولید شد. این موشک نسبت به نسل پیشین ارتقایی محسوس و قابل توجه دارد.

موشک ضد تششع که به اصطلاحا به آن موشک ضد رادار نیز گفته می‌شود نام یک سلاح هوا به سطح است با استفاده از آن هر منبع نشر امواج اعم از رادار، اخلالگر، آنتن مخابراتی و… را می‌توان هدف قرار داد.

چنین موشک‌هایی در زمان جنگ ویتنام توسط آمریکا توسعه یافتند تا بتوان با کمک آن پدافند هوایی ارتش ویتنام شمالی کمونیستی را هدف قرار دهد. پس از مشاهده کارایی بالای آن‌ها کشورهای شوروی، بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز دست به تولید چنین موشک‌هایی زدند. امروزه هند، چین و برزیل نیز به جمع تولید کنندگان موشک ضد تششع پیوسته‌اند. ترکیه نیز مشغول کار روی نخستین موشک ضد تششع خود است.

در بین این موشک‌ها AGM-88 HARM آمریکایی از بقیه معروف‌تر بوده و بیشترین شمار کاربران را دارد. این موشک در سال 1985 به عنوان جایگزینی برای دو موشک ضد تششع AGM-78 Standard ARM و AGM-45 Shrike وارد خدمت در نیروی هوایی، دریایی و سپاه تفنگداران دریایی آمریکا شد. طراحی آن نیز در سال 1983 توسط کمپانی معروف تگزاس اینسترومنتس صورت گرفت.

هارم نخستین بار در سال 1956 در جریان جنگ آمریکا و لیبی وارد میدان نبرد شد و در مقابل پدافند لیبی خوش درخشید. پس از آن در سال 1991 در جنگ خلیج فارس علیه عراق به سراغ پدافند بغداد رفت که در آن زمان با پدافند مسکو مقایسه می‌شد. این موشک به قدری موثر بود که باعث شد ارتش عراق برای در امان ماندن از آتش آن رادارهای خود را خاموش و پدافندش عملا بلا استفاده شد.

کشورهای دارنده هارم در تمامی قاره‌ها حضور دارند. این موشک در نسل نخست خود بیش از 110 کیلومتر برد و 2 ماخ سرعت داشت. دلیل سرعت بالای این است که بتواند از سد پدافند دشمن عبور کند. سرعت فراصوت یک مشخصه مشترک بین تمامی موشک‌های ضد رادار است.

این موشک برای هدایت خود به سیستم ناوبری داخلی با کمک سیستم هدایت ماهواره‌ای مجهز است. یک جستجوگر راداری غیرفعال نیز در دماغه خود دارد که به کمک آن روی منبع نشر امواج قفل می‌کند. در مدل ارتقا یافته AGM-88E AARGM یک رادار موج میلی‌متری نیز به دماغه افزوده شد تا بدین‌ترتیب حتی در صورت خاموش شدن منبع امواج، موشک خود بتواند به روش راداری فعال روی آن قفل کند. مدل AGM-88E به سیستم پیوند داده ماهواره‌ای نیز مجهز است و می‌تواند تا لحظه برخورد اطلاعات هدف را از دیگر نیروهای خودی دریافت و در نبرد شبکه محور شرکت کند.

جدیدترین مدل این موشک که به تازگی وارد چرخه تولید شد نیز AGM-88G AARGM-ER نام دارد که بروزرسانی و ارتقای به شدت چشمگیری نسبت به نسل خود دریافت کرده است. موشک ضد تششع AARGM-ER از سیستم‌های هدایتی مشابه AGM-88E AARGM برخوردار است، اما سرجنگی، موتور و بدنه آن دستخوش تغییر شده‌اند.

در موشک جدید قطر بدنه افزایش پیدا کرده و موتور راکتی سوخت جامد قدرتمندتری به همراه سرجنگی جدیدی نصب شده، اما بالک‌های کنترلی میانی حذف و بالک‌های دمی بودند به طرز چشمگیری کوچک شده‌اند. حذف بالک‌های بزرگ قبلی امکان حمل موشک درون دهلیز داخلی حمل مهمات جنگنده F-35 را نیز فراهم می‌کند. کاهش اندازه سطوح کنترلی در کاهش سطح مقطع راداری نیز موثر است و سبب می‌شود کشف موشک برای دشمن سخت‌تر باشد.

برد و سرعت موشک AARGM-ER محرمانه است، اما کارشناسان تخمین می‌زنند بردش به بیش از 300 کیلومتر رسیده که به هواپیما این امکان را می‌دهد تا از فاصله‌ای امن و خارج از برد پدافند به صورت دورایستا موشک را به سمت پدافند دشمن شلیک و موشک با کمک دیگر نیروهای خودی نظیر یک پهپاد هدایت شود. پس از نزدیک شدن به هدف نیز با جستجوگر غیرفعال و رادار خود روی هدف قفل و آن را نابود می‌کند.

سرعت موشک نیز به لطف موتور جدید راکتی – رم‌جت از 2 ماخ به بیش از 4 ماخ افزایش یافته و آن را به سریع‌ترین موشک ضد رادار تبدیل می‌کند. البته ناگفته نماند AGM-88G با برد 300 کیلومتری دوربردترین موشک ضد تششع نیز به شمار می‌رود.

این موشک ضمن سرکوب سامانه‌های پدافند هوایی، حتی کشتی‌ها را نیز هدف قرار دهد. هارم پیشتر نشان داده که می‌تواند روی رادار هواپیماهایی که در ارتفاع بالا پرواز می‌کنند نیز قفل کرده و آن‌ها را مورد هدف قرار دهد، به همین دلیل می‌توان برای سرنگونی هواپیماهای جنگ الکترونیک و آواکس نیز روی آن حساب کرد. برد و سرعت بالای آن امکان درگیری با جنگنده‌ها را برایش فراهم کرده است.

موشک ضد تششع AARGM-ER حاصل همکاری دو کمپانی هوافضا،‌ امنیتی و دفاعی آمریکایی نورثراپ گرومان – Northrop Grumman و اوربیتال ‌ای‌تی‌کی – Orbital ATK است. تولید اولیه این موشک به تازگی شروع شده و از سال 2023 نیز وارد فاز خدمت اولیه می‌شود. نورثراپ گرومن همچنین طرحی از نمونه زمین پرتاب این موشک را نیز رونمایی کرد که البته همچنان مشغول کار روی آن است.