در سالی که گذشت بزرگان صنعت نیمه هادی تلاش داشتند عنوان بزرگترین تراشه ساز 2021 را برای خود کسب کنند که در ادامه خواهیم دید کدام یک موفق شد.
تراشهسازی یک صنعت 554 میلیارد دلاری است که تنها چند کشور انگشت شمار در آن فعالیت دارند. در این بین برخی کمپانیها از دیگران بسیار بزرگتر هستند و عمده نیاز دنیا به تراشههای نیمه رسانا را تامین میکنند. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم کدام کمپانی توانست بزرگترین تراشه ساز 2021 شود.
همانطور که حدس زدید طبق معمول این عنوان به سامسونگ از کره جنوبی رسید. این غول فناوری به کسب عنوان بزرگترین سازنده گوشی هوشمند و تلویزیون در سال 2021 بسنده نکرد و تصمیم گرفت تا در صنعت تراشهسازی نیز حرف اول را بزند.
در سالی که گذشت سامسونگ 81.3 میلیارد دلار از تولید تراشه بدست آورد که تقریبا یک هفتم از کل درآمد جهانی بابت فروش تراشه در سال 2021 است و نسبت به سود 62.3 میلیارد دلاری در سال پیش از آن، در مقایسه با سال 2020 رشد 30.5 درصدی داشت. محصولات نیمه رسانای سامسونگ طیف گستردهای از تراشهها نظیر چیپست موبایلی، انواع تراشه حافظه، سنسورهای CMOS دوربین، تراشههای منطقی، مودم، اینترنت اشیا، تراشههای کم مصرف و… را شامل میشود.
بیش از 3 دهه است که سامسونگ بزرگترین سازنده تراشه حافظه موقت رم (نظیر DRAM) و حافظه دائم (نظیر NAND) است و اول شدن خود را مدیون این تراشهها و همچنین تراشههای منطقی است. این کمپانی در سال 2017 برای نخستین بار طی 30 سال موفق شد تا عنوان بزرگترین تراشهساز را از اپل گرفته و نام خود را هم تراز آن قرار دهد. امروزه نیز با قدرت رقیب آمریکایی خود را پشت سر گذاشته است.
در حال حاضر دنیا با بحران کمبود تراشه مواجه است و قرنطینه شدن اخیر شهر شیان در چین که یکی از کارخانههای تراشهساز سامسونگ در آن قرار دارد سبب شد کمبود تراشه DRAM به اوج خود برسد. هرچند این کارخانه مجددا وارد مدار تولید گردیده و با توجه به افزایش بی سابقه تقاضا برای این تراشهها، انتظار میرود درآمد سامسونگ در سال 2022 نیز نسبت به 2021 افزایش قابل توجهی داشته باشد.
پس از سامسونگ اینتل با کسب 79 میلیارد دلار، اسکی هاینیکس دیگر هموطن تراشهساز سامسونگ با سهم 37.1 میلیارد دلار و میکرون آمریکایی با درآمد 30 میلیارد دلاری در رتبههای دوم تا چهارم قرار میگیرند.
پس از آنها کمپانیهای آمریکایی کوالکام، انویدیا، برادکام، تگزاس اینسترومنتس به ترتیب با سهم 29.2، 26، 20.9 و 18.3 میلیارد دلار در جایگاه پنجم تا هشتم قرار دارند. مدیاتک تایوانی با 17.7 میلیارد دلار پردرآمدترین تراشهساز تایوانی است. پس از آن مجددا کمپانی آمریکایی AMD با سهم 16.2 میلیارد دلاری در رتبه دهم جای میگیرد.
ناگفته نماند در صنعت تراشهسازی کمپانی اپل پس از AMD با سود 15.1 میلیارد دلاری، اینفینئون آلمانی با 13.5، کیوکسیا از ژاپن با 13.4، کمپانی ایتالیایی – فرانسوی استی واقع در سوئیس با 12.8 و NXP هلندی با سود 11 میلیارد دلاری در رتبههای 11 تا 15 قرار میگیرند.
فراموش نکنید تراشهساز به کمپانیهایی گفته میشود که تراشه با نام تجاری آنها وارد بازار میشود. سامسونگ تراشههایش را جهت مصرف در محصولات متنوع خود و دیگر کمپانیها تحت عنوان برند سامسونگ تولید و راهی بازار میکند. اینتل، میکرون، اس کی هاینیکس، تگزاس اینسترومنتس نیز وضعیتی مشابه دارند و به آنها IDM گفته میشود. این کمپانیها علاوه بر این برای کمپانیهای دیگر که خود فاقد خط تولید هستند نیز تراشه تولید و با برند و نام آنها راهی بازار میکنند.
از این دست کمپانیها که خود فاقد خط تولید هستند و تنها کار طراحی را انجام میدهند میتوان به مدیاتک، AMD، اپل، کوالکام، انویدیا و برادکام اشاره کرد که اصطلاحا فبلس نام دارند. کمپانیهای فبلس کار تولید تراشه را به برخی کمپانیهای IDM و یا قراردادی میسپارند.
کمپانیهای قراردادی تنها برای کمپانیهای دیگر تراشه میسازند و خود محصولی برای عرضه مستقیم ندارند. این کمپانیها محصول خود را تماما با برند کمپانی فبلسی که کار تولید تراشه را به آنها سپرده به دست آنها رسانده تا در محصولات دیگر استفاده شوند. از معروفترین کمپانیهای قراردادی میتوان صنایع نیمه رسانای تایوان موسوم به TSMC، گلوبال فاندریز از آمریکا و مجددا UMC تایوانی اشاره کرد. این کمپانی به عنوان تولید کننده تراشه شناخته شده و در دسته تراشهسازها جای نمیگیرند.
اما با وجود اینکه سامسونگ بزرگترین تراشه ساز 2021 است، صنایع نیمه رسانای تایوان بزرگترین تولید کننده تراشه در دنیا به شمار میرود و 54 درصد از نیاز کل دنیا به تراشه توسط این کمپانی تامین میشود. تمام تراشههای موبایلی و کامیپوتری اپل و مدیاتک و عمده تراشههای متنوع کوالکام توسط TSMC ساخته میشوند. پس از TSMC سامسونگ دومین تولید کننده بزرگ تراشه است و 17 درصد از نیاز دنیا را تامین میکند.
کمپانی TSMC حتی برای کمپانیهای IDM نظیر اینتل نیز تراشه میسازد. از دیگر مشتریان اصلی آن میتوان به AMD و انویدیا اشاره کرد. این کمپانی همچنین برای کمپانی تراشهساز فبلس آمریکایی زیلینکس تراشههایی میسازد که در ساخت جنگنده چندمنظوره پنهانکار و رادارگریز نسل 5 آمریکایی F-35 لایتنینگ 2 (F-35 Lightning II) به کار میروند. از این رو سامسونگ و اینتل بزرگترین تراشهسازان و TSMC بزرگترین تولید کننده تراشه در دنیا است. هرچند سهم آن از بازار جهانی در سال 2021 تنها 57.2 میلیارد دلار بود و از نظر درآمدی پس از سامسونگ و اینتل، سوم است.
در پایان این مورد را اضافه کنیم که کمپانی تحلیلی Counterpoint که تخصص آن تحلیل صنعتی کمپانیهای آسیایی است باور دارد که محدودیتهای تامین تراشه تا پایان نیمه اول سال 2022 ادامه خواهد داشت. البته برخی تحلیلگران انتظار دارند جهان تا سه ماهه سوم سال جاری همچنان با این مشکل دست و پنجه نرم کند. سامسونگ اعلام کرده که راهکاری احتمالی برای رفع این مشکل دارد که با عرضه گوشیهای خانواده گلکسی اس 22 میتواند درستی این ادعا را اثبات کند.