گزارشهای بازرسی و حسابرسی ناسا نشان میدهند که هزینه ناشی از توسعه، ساخت و مونتاژ لباس های فضایی این آژانس، قیمتی نجومی را به دنبال دارد.
یکی از نوآوریهای نمادین، تاریخی و قابل شناسایی ناسا، بدون شک لباس فضایی این سازمان است. این لباسها که در طول چندین دهه گذشته در خیل بیشماری از ویدیوها و تصاویر به نمایش درآمدهاند، برای محافظت از فضانوردان در برابر خطرات موجود در فضا طراحی شده و امکان پیمایش و پیادهروی فضایی را در خارج از ایستگاه فضایی بینالمللی و غیره فراهم میکند. همانطور که احتمالا تصور میکنید، فرآیند ساخت و تولید این لباسها بسیار پیچیده است که در نتیجه قیمت و هزینهای نجومی را نیز به دنبال دارد.
باتوجه به اینکه فصل جدیدی از اکتشافات فضایی در راه است، جای تعجب نیست که ناسا از حالا در حال تامین بودجه برای ساخت نسلهای بعدی از لباس های فضایی باشد. لباسی که با بهرهگیری از ویژگیهای هوشمند قادر به پیشبینی وقایع بوده و با بهرهگیری از قابلیتهای مرتبط با ارتباطات داده با سرعت بالا، دوربین با کیفیت بالا با چراغها و موارد دیگر تجهیز میشود. طبق گزارش حسابرسی منتشر شده توسط دفتر بازرسی کل این آژانس فضایی، ناسا مدتی طولانی را طی سالها، صرف ساخت نسل بعدی این لباس کرده و صدها میلیون دلار برای این پروژه هزینه کرده است. اما هزینه ساخت یک لباس فضایی برای ناسا، دقیقا چقدر برآورد میشود؟
پاسخ پیچیده است!
لباس فضایی ناسا که امروزه همه با آنها آشنای هستیم، واحد تحرک بیرونی (EMU) نام دارد و بیش از چهار دهه از طراحی آن گذشته است. EMU علیرغم اینکه ظاهرا به عنوان لباس محافظ برای فضانوردان کاربرد دارد، در واقع نوعی وسیله نقلیه محسوب میشود. این لباس از اجزای متعددی تشکیل میشود که همگی با هم یکپارچه شده تا یک لباس کامل خلق شود. از جمله این اجزا میتوان به بالاتنه سخت، مجموعه پایین تنه، سیستم پشتیبانی از زندگی، کلاه ایمنی و دیگر موارد اشاره کرد.
همانطور که دفتر بازرسی کل ناسا طی گزارشی در سال 2017 اشاره کرده، لباس های فضایی EMU فقط با هدف 15 سال استفاده، طراحی شده بودند. در این گزارش گفته شده که از برنامه شاتل فضایی که این لباسها در ابتدا برای آن ساخته شدهاند، مدتها گذشته است. با اینحال، فضانوردان در ایستگاه فضایی بینالمللی، همچنان از نسخههای بازسازی شده و نیمهطراحی شده آنها استفاده میکنند.
بهطور کلی، هیچ برچسب قیمت واحدی برای لباس فضانوردی وجود ندارد، زیرا در طول دههها چندین نسخه از آنها وجود داشتهاند. بنابراین تعیین هزینههای فردی برای هر یک دشوار خواهد بود. با این اوصاف، منابع و گزارشهای متعدد به عموم مردم، تصویری تقریبی از میزان هزینهای که برای توسعه و تولید یک لباس صرف میشود را نشان میدهد. بهگزارش lLC Dover که در زمینه ساخت EMU های پیشرفته فعالیت دارد، قیمت تخمینی در حدود 2 میلیون دلار برآورد میشود. هر چند، طی گزارشی که در سال 1994 در وبسایت تاریخ ناسا توضیح داده شده، این لباسها یکبار مصرف نیستند و توانایی استفاده مجدد از آنها فاکتوری است که باید در هنگام تعیین هزینه نهایی آنها در نظر گرفت.
در همینحال، دانشگاه لاور گزارش داده که ساخت لباس فضایی متعلق به دوره آپولو ILC که برای پیمایش بر روی ماه از آن استفاده شده بود، احتمالا در دهه 60 میلادی بین 75000 تا 100000 دلار هزینه داشته که با احتساب تورم امروزی، مبلغ نیم میلیون دلار برای هر واحد بهدست میآید. علاوه بر این، ILC سازنده همه قطعات این لباس نیست، بدین معنی که هزینههای کلی ناسا در صورت فاکتورگیری سایر پیمانکاران و مشارکت آنها، احتمالا بسیار بیشتر خواهد شد. به گفته نشریه اینسایدر، قیمت تخمینی هر واحد لباس فضایی ساخته در سال 1974، 15 تا 22 میلیون دلار برآورد شده که با حساب نرخ تورم، قیمت امروز آن به حدود 150 میلیون دلار میرسد.
نسل بعدی لباسهای فضایی، گرانتر خواهند بود
همانطور که گفته شد، ناسا در حال حاضر، مشغول کار بر روی توسعه نسل بعدی لباس های فضایی است که از آن به عنوان واحد تحرک برون وسیلهای اکتشافی (xEMU) نام میبرد. این لباسها توسط فضانوردانی که در برنامههای فضایی آرتمیس و Gateway مشارکت دارند و برای دیگر ماموریتهای برنامهریزی شده و مورد پیشبینی آینده، استفاده خواهد شد.
گزارش بازرسی کل نشان میدهد که در بین سالهای 2008 تا 2021، ناسا رقمی معادل 420 میلیون دلار را صرف توسعه فناوری لباسهای فضایی نسل بعدی کرده است. با این وجود، به نظر میرسد که این لباسها تا زمان محقق شدن هدف بلندپروازانه بازگشت انسان به ماه در سال 2024 نیز آماده نخواهند شد.
رقم دقیقی برای هزینه لباسهای xEMU وجود ندارد، اما طبق گزارش واصله در سال 2021، بازرسی کل ناسا پیشبینی کرده که نسل جدید که شامل دو نوع لباس از سری xEMU خواهد بود، به احتمال زیاد تا آوریل 2025 آماده استفاده نیستند. برآوردهای انجام گرفته نشان میدهند که احتمالا تا زمان آمادهسازی کامل این لباسها، ناسا بیش از 1 میلیارد دلار را صرف فرآیند توسعه و مونتاژ کرده باشد که قیمت هر واحد از لباسهای فضایی xEMU را به قیمت نجومی 500 میلیون دلار میرساند.