بررسی ادعای ریزش قیمت ها پس از واردات خودرو ؛ آیا حقیقت دارد؟

مسئولان از کاهش قیمت خودرو پس از آزادسازی واردات خودروهای خارجی صحبت می‌کنند؛ اما آیا ادعای ریزش قیمت ها پس از واردات خودرو حقیقت دارد؟

سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان، واردات خودرو به بازار ایران با موافقت دولت، مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام آزاد شد و به زودی قرار است جزئیات و چگونگی انجام واردات به صورت رسمی اعلام شود. اما همه در این شرایط منتظر هستند تا ببینند آزادسازی واردات خودرو چه تاثیری بر بازار کشورمان می‌گذارد و آیا قیمت ها پس از واردات خودرو کاهش خواهد یافت یا خیر.

این ادعایی است که برخی از مسئولان می‌کنند و می‌گویند ورود خودروهای خارجی به بازار ایران باعث ریزش قیمت‌ها خواهد شد. دبیر انجمن واردکنندگان خودرو یکی از این افراد بود که در مصاحبه اخیر خود، وعده کاهش قیمت خودرو در بازار ایران را داد. مهدی دادفر در رابطه با آزادسازی واردات خودرو گفت پیش نویس این طرح طی روزهای آینده از سوی وزارت صمت تهیه و اعلام می‌شود. این پیش نویس در راستای ماده 4 طرح ساماندهی خودرو تهیه خواهد شد و قرار است به جای واردات خودروهای لوکس، واردات خودرو برای عموم مردم انجام شود.

به گفته دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، در این پیش نویس قرار است الزامات صادرات خودرو و قطعات تعریف شود. همچنین قوانین تعرفه‌ای، عوارض و استانداردها کماکان بر واردات خودرو حاکم است و تغییری در این خصوص به وجود نیامده است. وی درباره وضعیت قیمت ها پس از واردات خودرو گفت:

به نظر می‌رسد از همان ماه اول بتوانیم شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم، چرا که واردات خودرو به بازار شوک وارد می‌کند. با توجه به قیمت خودروهای وارداتی در آینده، بازار به ثبات خواهد رسید.

دادفر در ادامه افزود خودروهای وارداتی از اواخر شهریورماه وارد بازار ایران می‌شود؛ چرا که تجربه ثابت کرده تا اجرایی شدن چنین مصوباتی، تعلل‌های بسیاری صورت می‌گیرد.

تالارپشتی، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس هم در این باره گفت با بررسی کمیسیون‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام، قرار شد دولت خودروهایی را وارد کند که کم مصرف و ایمن هستند. به گفته تالارپشتی، در حال حاضر خلا 500 هزار خودرویی در بازار احساس می‌شود که با واردات، فضای رقابتی به وجود می‌آید.

منطقی، معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت هم در این رابطه بیان کرد پیشنهاد شده که سرمایه‌گذاران بتوانند در زنجیره ارزش خودرو، چه در قطعات و چه در زیرمجموعه‌ها سهیم باشند. همچنین مشوق‌های صادراتی هم تعریف شده تا کسانی که طیفی از محصولات را صادر می‌کنند بوانند با مجوز بانک مرکزی به ازای صادرات خود، اقدام به واردات کنند.

منطقی درباره تاثیر واردات خودرو بر تولیدات داخلی اظهار کرد:

برای مثال نیاز بازار 2 میلیون دستگاه خودرو است، اما خودروسازان ما یک و نیم میلیون دستگاه خودرو تولید می‌کنند. برای این که بازار به تعادل برسد باید جمع تولید داخلی و جمع صادرات بتواند نیازهای جامعه را برطرف کند. این عدد کاملا به این بستگی دارد که ما چقدر شکاف داریم و طبیعتا وقتی خودروسازان داخلی، کیفیت و تیراژ تولید را بالا ببرند، می‌توانیم واردات محدودتری داشته باشیم.

فاطمی امین، وزیر صمت نیز می‌گوید تمرکز ما بر واردات خودروهای اقتصادی است. در سال‌های قبل از 1397 بیشتر خودروهای لوکس و گران‌قیمت وارد کشور می‌شدند و فقط بخش خاصی از آنها بهره می‌بردند؛ اما در این دوره ما بر واردات خودروهای اقتصادی برای عموم مردم تمرکز داریم. وی افزود پنج روش برای واردات طراحی شده که به زودی اطلاع‌رسانی خواهد شد، اما دولت واردکننده نیست و این واردکنندگان هستند که مسئولیت را بر عهده می‌گیرند.

وزیر صمت تاکید کرد که هیچ محدودیتی برای واردات وجود ندارد و ما متناسب با نیاز و تقاضای بازار واردات را انجام می‌دهیم.

ریزش قیمت ها پس از واردات خودرو شدنی است؟

مسئولان کشور در حالی از ریزش قیمت ها پس از واردات خودرو صحبت می‌کنند که خیلی‌ها هم هیچ امیدی به این اتفاق ندارند. این روزها قیمت خودرو ترمز بریده و همچنان در حال افزایش است و به نظر می‌رسد قصد توقف ندارد. پراید مرز 200 میلیون تومان را رد کرده، برخی خودروهای داخلی به نیم میلیارد تومان رسیده‌اند و خودروهای چینی هم با قیمت‌های نجومی روانه بازار ایران می‌شوند.

مشکلات صنعت خودروی کشورمان به اندازه‌ای زیاد است که صرفا آزاد شدن واردات خودرو نمی‌تواند همه این مشکلات را حل کند و باعث ریزش قیمت‌ها شود. البته پس از ورود خودروهای خارجی، شوک مثبتی به بازار وارد می‌شود و احتمالا شاهد کاهش نسبی قیمت‌ها خواهیم بود، اما بعید به نظر می‌رسد این وضعیت تداوم داشته باشد و ممکن است خیلی زود تب و تاب واردات خودرو فروکش کند.

خودروسازان داخلی هنوز در مرحله انجام قرعه کشی برای تحویل خودرو به مشتریان گیر کرده‌اند و میزان تولیدات آنها تناسبی با میزان تقاضا ندارد؛ شاید هم می‌توانند به اندازه لازم تولید کنند، اما ترجیح می‌دهند فعلا محصولاتشان را در پارکینگ کارخانه دپو کنند. اما دلیلش هر چه که هست، در حال حاضر میزان تولید خودروسازان داخلی جوابگوی تقاضای مشتریان نیست.

در این میان نباید نقش دلالان و سوداگران را نادیده گرفت که همواره منتظرند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و با اقدامات خود خیلی راحت قیمت‌ها را بالا ببرند. در خصوص خودروهای وارداتی هم هنوز هیچ چیزی مشخص نیست و باید منتظر بمانیم و ببینیم قرار است چه تعداد خودرو و از چه طریقی وارد کشور شود. همچنین در این رابطه که خودروهای وارداتی باید چه قیمتی داشته باشند و حجم موتورشان چقدر باشد هم شبهاتی وجود دارد.

اما وقتی به نرخ ارز و تعرفه‌های گمرکی، مالیات و عوارض نگاه می‌کنیم، نمی‌توانیم خیلی امیدوار باشیم که خودروهای وارداتی با قیمتی مناسب و اقتصادی به دست مشتریان ایرانی برسند. از سوی دیگر همانطور که گفته شد، خودروهای چینی با قیمت‌های نجومی و بعضا بالای یک میلیارد تومان در بازار ایران به فروش می‌رسند و بعید است مافیای پشت این خودروها به این راحتی‌ها اجازه بدهند که خودروهای مطرح و باکیفیت آلمانی، ژاپنی، کره‌ای، فرانسوی و غیره با قیمت‌هایی کمتر روانه بازار ایران شوند و بازارشان را کساد کنند.

در هر صورت ما هم از آزادسازی واردات خودرو خوشحال هستیم و معتقدیم که این اتفاق می‌تواند جان دوباره‌ای به بازار خودروی کشورمان ببخشد. اما برخی ادعاهایی که در روزهای اخیر درباره قیمت ها پس از واردات خودرو شنیده می‌شود، تا حدود زیادی غیر واقعی هستند. پس منتظر نباشید که با آزادسازی واردات، قیمت پراید به 50 میلیون تومان برسد یا مثلا یک خودرو هیوندای با قیمت 200-300 میلیون تومان در بازار ایران عرضه شود.