تصاویر دریافتی از ماهواره Terra ناسا، شکلگیری ابری عجیب بر فراز دریای خزر را نشان میدهد که کنجکاوی دانشمندان را برانگیخته است.
بر اساس گزارش ناسا، یک ابر عجیب در تاریخ 28 مه، بر فراز دریای خزر رصد شده است. این ابر یک نمونه مطالعاتی جالب را در مورد اینکه چگونه ماهوارهها میتوانند چنین پدیدههایی را در جو زمین شناسایی کنند، ایجاد کرده است.
دانشمندان از ماهواره Terra ناسا برای رویت این ابر در حالیکه به سمت خشکی حرکت و سپس پراکنده شد، استفاده کردند تا بهطور جامعتر، چگونگی شکلگیری و ویژگیهای ابرهای پوشنکومهای (استراتوکومولوس) را در چنین ابعادی کوچک مشاهده کنند.
ابرهای پوشنکومهای معمولا در ارتفاعات پایین جو، در کنار هم جمع میشوند و ابر گزارش شده نیز در فاصله 1500 متری از سطح زمین مشاهده شد. با اینحال، موردی که در تصاویر جدید دریافت شده از طیفسنج تصویربرداری (با وضوح متوسط) Terra برجسته شده، مرز تشکیل این ابر است.
باستیان ون دیدنهوون، دانشمند علوم جوی موسسه تحقیقات فضایی SRON هلند، درباره شکل گیری این ابر عجیب بر روی دریای خزر گفت:
لبههای تیز و مشخص این ابر زمانی ایجاد میشوند که هوای گرم و خشکی که از زمین میآید، با هوای مرطوب و سردتر بر روی اقیانوس برخورد کرده و ابر در آن مرز تشکیل میشود.
رویت این نوع ابر در اروپای شرقی، برخلاف یک ناحیه اقیانوسی، پدیدهای غیرعادی است؛ اگرچه تشکیل آن بر روی دریای خزر که بزرگترین دریاچه جهان محسوب میشود، تا حدی قابل توجیه است. این دریا از سمت کشورهای ایران، قزاقستان، ترکمنستان، گرجستان و آذربایجان احاطه شده است.
ون دیدنهوون افزود:
شما اغلب این نوع ابر را در سواحل غربی آفریقا میبینید، اما با مقیاس بزرگتر. این ابر احتمالا زمانی شکل گرفته که هوای گرمتر و خشکتر که احتمالا از بالکان (منطقهای در اطراف یونان) آمده، با هوای سردتر و مرطوبتر فراز دریای خزر برخورد کرده است.
این ابر چند ساعت پس از اینکه در اواخر وقت صبحگاهی، بر فراز دریای خزر رویت شد، شروع به پراکندگی کرد. سپس در وقت بعدازظهر، از روی دریا در جهت شمال غربی، به سمت سواحل روسیه، نزدیک ماخاچکالا در دامنه کوههای قفقاز حرکت کرد. این ابر در نهایت با ادامه حرکت بر روی زمین، به طور کامل پراکنده و محو شد.
ماهواره Terra که در زمینه رصد زمین، دارای سابقهای بسیار طولانی است؛ در دسامبر 1999 به فضا پرتاب شد و با نزدیک شدن به ربع قرن از فعالیت خود در فضا، با سلامت کامل به کار خود ادامه میدهد.
مزیت ماهوارههایی با ماموریت طولانی مانند Terra این است که به محققان اجازه میدهد تا تغییرات محیطی زمین را با استفاده از حسگرهای یکسان ردیابی کرده و به حفظ ثبات اندازهگیریها کمک میکند.