دانشمندان، قدیمیترین دایناسور آفریقایی را زیر خاک زیمباوه کشف کردند. این کشف جدید، اطلاعات جالبی درباره تکامل دایناسورها به ما میدهد.
مطلعات جدید دانشمندان درباره قدیمیترین دایناسور آفریقایی واقعاً شگفتانگیز است. دانشمندان یکی از قدیمیترین دایناسورها در کره زمین را زیر خاک زیمباوه کشف کردند. این دایناسور ۲۳۰ میلیون ساله، اطلاعات جدیدی درباره تکامل دایناسورها و محل زندگی آنها به ما میدهد.
کشف قدیمیترین دایناسور آفریقایی زیر خاک زیمباوه
دانشمندان در سال ۲۰۱۷ کار در شمال زیمباوه را آغاز کردند و بعد از ۵ سال حفاری دقیق، قدیمیترین دایناسور آفریقایی به نام امبریسورس راثی (Mbiresaurus raathi) را کشف کردند.
اسکلت این دایناسور تقریباً به طور کامل کشف شد و نام آن از امبیره، سلسله شونا که زمانی بر این منطقه حکومت میکردند، الهام گرفته شد. همچنین این گونه به افتخار مایکل راث، فردی که به کشف اولین فسیلها در این منطقه کمک کرد، راثی نامیده شد.
این گونه دایناسور، تقریباً ۲۳۰ میلیون سال قدمت دارد و یکی از قدیمیترین دایناسورهایی از است که تاکنون کشف شدهاند. البته به گفته کریستین کامرر، دیرینه شناس در موزه علوم طبیعی کارولینای شمالی، دایناسورهای اولیه کوچک بودند.
دایناسور امبریسورس راثی، یک سوروپودومورف از بستگان ساروپودهای گردن بلند، مانند براکیوسوروس و آپاتوساروس است. این دایناسور ۲ متر طول و در ناحیه عقب خود نیم متر طول داشت؛ بنابراین کوچک نبود. اما ممکن است که در نسلهای ساروپودهای بعدی به عنوان کوتوله محسوب شده باشد. به عنوان مثال پاتاگوتیتان عظیم به طول ۳۷ متر میرسید.
این دایناسور در اواخر دوره تریاس (۲۰۱ تا ۲۵۲ میلیون سال پیش) در کنار سواحل یک رودخانه باستانی در زیمباوه کنونی زندگی میکرد. این مکان، یک اکوسیستم غنی بود که فقط به دایناسورها ختم نمیشد و حیوانات مختلفی در آن زندگی میکردند.
در حین حفاری این منطقه، پستانداران متعددی به نام سینودونت، کروکودیلهای زره پوش، خزندگان منقاری عجیبی به نام رینکوسورها و حتی شواهدی از دایناسورهای گوشتخوار اولیه کشف شدند. در طول دوره تریاس، تمام قارههای زمین در یک خشکی غول پیکر به نام پانگه آ قرار داشتند.
بسیاری از مناطقی که اکنون به واسطه اقیانوسها از هم جدا شدهاند؛ مانند سواحل آمریکای جنوبی و آفریقا در گذشته دارای گیاهان و جانوران مشترک بودند. کریستوفر گریفین (پژوهشگر دیرینه شناس) میگوید:
اگر در سراسر پانگه آ، خطی بکشید که شمال آرژانتین و جنوب برزیل را به هم متصل کند، از شمال زیمباوه نیز عبور خواهید کرد.
تصویر کریستوفر گریفین را در سال ۲۰۱۷ در زیر مشاهده میکنید که فسیل امبریسورس راثی در گچ را حفاری میکند.
چرا دایناسورها در مناطق خاصی از پانگه آ زندگی میکردند؟
یکی از اساسیترین سوالات دیرینه شناسی مربوط به دوره تریاس این است که چرا دایناسورها فقط در برخی از بخشهای ابرقاره باستانی پانگه آ زندگی میکردند؟
امبریسورس راثی شباهت زیادی به سایر سوروپودومورفهای اواخر دوره تریاس دارد؛ مانند Eoraptor و Saturnalia که در برزیل و هند کشف شدند. علت این که چرا گونههای جانوری خاص در این دوره به مناطق خاصی از پانگه آ منتقل شدند، هنوز یک راز است.
به گفته استیو بروسات، دیرینه شناس دانشگاه ادینبورگ در اسکاتلند، عبور از یک ابرقاره آسان به نظر نمیرسد. با این حال مکانهایی، مانند سنگریزه آرکوز در زیمباوه سرنخهایی از این معمای هزار ساله را ارائه میکنند.
محققان با تکیه بر تحقیقات قبلی میگویند که الگوهای آب و هوایی متنوع، حیوانات دوره تریاس را در جای خود نگه میداشتند، نه مرزهای فیزیکی مانند اقیانوسها. دایناسورهایی که در آمریکای جنوبی، جنوب مرکزی آفریقا و هند کشف شدند، نشان میدهند که آنها و حیوانات مشابه احتمالاً به علت گرمای شدید یا خشکسالی در خارج از این مرزها زندگی نمیکردند.
احتمالاً دایناسورها تا زمان از بین رفتن این موانع آب و هوایی در سایر نقاط پانگه آ پراکنده نشدند. همچنین محل زندگی سایر گروههای اصلی جانوری که در دوره تریاس ریشه دارند؛ از جمله پستانداران، لاک پشتها و خزندگان هنوز تحت تاثیر محل زندگی اجداد خود (گروههای اقلیمی) قرار دارد.
در همین حین فسیل یک دایناسور دیگر نیز در آفریقا کشف شد که ممکن است حتی از امبریسورس راثی نیز قدیمیتر باشد. این فسیل به نام Nyasasaurus تقریباً ۲۴۵ میلیون سال قدمت دارد و در تانزانیا کشف شده است. البته از Nyasasaurus فقط تعداد خیلی کمی استخوان کشف شده است. اسکلتهای این دایناسور به اندازهای کافی نبودند که واقعی بودن آن به عنوان یک دایناسور تعیین شود.
دارلینگتون مونیکوا، دیرینه شناس و معاون مدیر اجرایی موزهها و بناهای تاریخی ملی زیمباوه گفت:
کشف یک گونه جدید برای علم بسیار مهم است و این حقیقت که این دایناسور، قدیمیترین دایناسور آفریقایی است آن را به طور ویژهای “محشر” میکند.
این گونه اکنون در موزه تاریخ طبیعی زیمباوه در بولاوایو نگهداری میشود و الهام بخش دیرینه شناسهای آینده خواهد شد. کشف قدیمیترین دایناسور آفریقایی، یکی از مهمترین اکتشافات اخیر درباره دایناسورها محسوب میشود.