بازار خودرو در نیمه اول سال جاری چندان رو به راه نبوده است. اکنون قصد داریم به بررسی پیش بینی ترسناک قیمت خودرو تا پایان 1401 بپردازیم.
طی یک ماه اخیر بازار خودرو متأثر از مذاکرات برجامی و اخبار مبنی بر واردات خودرو بود و قیمت محصولات خودرویی اندکی کاهش یافت. با تمام فراز و نشیبهایی که واردات خودرو به همراه داشت، سرانجام آیین نامه آن منتشر شد و تاریخ دقیقی برای واردات اعلام گردید.
پیش بینی ترسناک قیمت خودرو از زبان یک کارشناس خودرو
هم اکنون پس از گذشت چندین روز از اتفاقات مذکور، یکی از کارشناسان خودرو معتقد است که به زودی با آغاز نیمه دوم سال 1401، بازار خودرو وارد دوره کاهش تقاضا و عرضه خواهد شد و موج جدیدی از گرانیها به همراه آن خواهد آمد. به گفته کارشناس مذکور از مهر ماه به بعد روزهای خوبی برای بازار و صنعت خودرو پیشبینی نمیشود.
بنا بر اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت، واردات خودرو از اول مهر ماه آغاز خواهد شد. البته عملا خودروهای خارجی وارد کشور نشدهاند و قرار است واردکنندگان داخلی از تاریخ مذکور اقدام به خرید محصولات خارجی کنند. کارشناسان بسیاری بر این باورند که اگر واردات هر چه سریعتر از سر گرفته شود، هم قیمت خودروهای داخلی کاهش مییابند و هم به علت رقابتی شدن بازار، کیفیت خودروهای داخلی بهتر از قبل خواهد شد.
علاوه بر چنین دیدگاههای مثبتی، نظرهای منفی پیرامون واردات وجود دارد. عدهای از کارشناسان و متخصصان بازار خودرو معتقدند که صنعت خودرو با واردات خودروهای خارجی بهبود نمییابد، بلکه دولت باید به این قضیه ورود کند. به گفته امیرحسین کاکایی، تصویر ذهنی مردم از صنعت خودرو به یک صنعت بیخاصیت برای اقتصاد تبدیل شده است، به طوری که دولت سعی بر نمایش بهبود وضعیت این صنعت به شکلهای مختلف دارد.
به عقیده وی، در حال حاضر صنعت خودرو فضایی برای عرض اندام ندارد و شرایط بسیار نامناسب است. وی همچنین به برخی از اصطلاحات خودساخته متولیان صنعت خودرو اشاره کرده و چنین نامگذاریهایی را تأسفبار خوانده است. به اعتقاد کاکایی، این که عدهای که خود سمتی در حوزه صنعت خودرو دارند برخی خودروها را ارابه مرگ یا نکبت ملی بخوانند، نشان میدهد وضعیت وخیم است و مسیر صنعت خودرو نیز از همین رهگذر تعیین خواهد شد. وی همچنین گفته:
مسئولین و سیاستگذارانی که خود سکانداری وزارت صمت را انتخاب کردهاند، حالا مدعی شکست صنعت خودرو توسط همین وزیر هستند، در حالی که زیرساختها و نحوه برخورد با این صنعت را به درستی نمیدانند. به طور نمونه وکلای مجلس که این قدر به دنبال داخلیسازی بودند چه مشکلی را از جلوی مسیر حرکت صنعت خودروسازی برداشتهاند؟
کاکایی همچنین در ادامه خاطرنشان کرده، برای هیچکس مهم نیست که صنعت خودرو رو به زوال است و از هر طرفی هم فشاری بر این صنعت تحمیل شده است. برای مثال وزیر صمت با فشار نمایندگان مجلس به شدت به دنبال واردات خودرو است و مسئله داخلیسازی حوزه خودرو در عمل به حاشیه رفته است و همه منتظر آزادسازی واردات خودرو و قطعه هستند. وی در ادامه افزود:
مشکلات صنعت خودرو همچنان ادامه دارد. قطعی برق، چالشهای بین المللی، کمبود نقدینگی، تورم و آزادسازی واردات رکود شدیدی در بازار خودرو ایجاد کرده و در ماههای آینده با چالشهای جدیدی در تولید و قیمت خودرو مواجه خواهیم شد.
کارشناس صنعت خودرو، کاکایی تأکید میکند که میبایست قیمت دستوری دولت برچیده شود و نرخ گذاری خودرو آزاد باشد؛ اما ساختار و فرآیند این اقدام هم مهم است. برای مثال قیمت خودروهای وارد شده به بورس مانند هایما از قیمت بازار ارزانتر است، اما مشتری زیادی ندارد و این یعنی در شش ماه دوم سال با چالش فروش خودرو در بازار مواجه خواهیم شد. اگر 6 میلیون نفر برای خودرو در بورس صف میکشند، برای خرید خودرو صف نمیکشند، بلکه برای ایجاد رانت و لاتاری ملی صف خواهند کشید.
کاکایی همچنین توضیح داد که اگر روزی بساط قرعه کشی ملی برچیده شود، دیگر مشتری در بازار باقی نخواهد ماند و خودروسازان باید به دنبال مشتری بگردند. طبق پیش بینی کاکایی، در شش ماه دوم سال بازار با چالش بزرگ و عجیب و غریبی از این منظر مواجه خواهد شد. وی همچنین ادامه داد:
بازار به دلیل کاهش قدرت خرید مردم با کمبود مشتری مواجه شده است. مردم عادی از تقاضا و هزینه خرید خودرو عقب هستند و باید باور کنیم که این ۶ میلیون مشتری که در صف خرید خودروی بورسی قرار گرفتهاند به دنبال سود هستند نه مصرف کننده واقعی خودرو!
به اعتقاد وی مسئولان فکر میکنند این حجم از صف کشیدن برای خرید خودرو به خاطر مصرف کشور است، اما خودشان بهتر میدانند که رانت جدیدی در راه است و چنین رانتی میتواند در نیمه دوم سال جاری بازار را با چالش جدی تولید خودرو مواجه کند. همچنین به باور این کارشناس خودرو یکی از مسائل مهم و چالشبرانگیز صنعت خودرو، کمبود نقدینگی است.
طبق آمار و بررسیهای موجود، هماکنون از ابتدای سال جاری اقتصاد کشور بیش از 40 درصد افزایش هزینه داشته و این یعنی 40 درصد هزینه تولید افزایش یافته و نظم درآمدی به کلی به هم خورده است. از طرفی بانکها در شرایط کنونی به دو شرکت خودروسازی ورشکسته یعنی ایران خودرو و سایپا وام نمیدهند و علت این اقدام، زیان انباشته بالای 100 هزار میلیارد تومانی و بدهی بیش از 170 هزار میلیارد تومانی این دو خودروساز است. کاکایی به واردات خودرو اشاره کرد و افزود:
به دلیل محدودیت در واردات که حدود یک میلیارد دلار است و به شدت انحصاری هم خواهد بود به طور موقت قیمت برخی خودروهای 500 میلیون تا یک میلیارد تومانی کمی کاهش مییابد، اما چون ظرفیت اقتصاد جوابگو نخواهد بود پس از دو سه ماه قیمتها به شدت بالا میرود.
بر اساس پیش بینیهای کاکایی، بعد از این که قیمتها کمی کاهشی میشود، مردم خودروهای خود را در بازار میفروشند و دلالان به دنبال جمعآوری این محصولات از سطح بازار خواهند بود. در پایان به گفته وی، پس از دو الی سه ماه قیمتها به علت محدودیتهای ارزی و ظرفیتهای اقتصادی حاکم بر کشور، افزایش مییابد و اینجاست که دوباره مردم و مشتری واقعی خودرو ضرر خواهند کرد.