موشک آرتمیس 1 ناسا پس از مدتها انتظار بالاخره پرتاب شد. این اتفاق برگی جدید در کاوشهای فضایی بشر محسوب میشود و زمینهساز بازگشت مجدد انسان به ماه خواهد شد.
ناسا قصد دارد در برنامه آرتمیس ابتدا به ماه سفر کند و پس از آن سفر به اعماق فضا و ایجاد ایستگاههای دائمی در مریخ و ماه را مورد ارزیابی قرار دهد. حالا با پرتاب موشک آرتمیس 1 این هدف مهم یک گام به واقعیت نزدیکتر نشده است.
پرتاب موشک آرتمیس 1، نوید آغاز عصر طلایی سفرهای فضایی
ناسا میلیونها دلار صرف توسعه سیستم موشکی SLS و کپسول اوریون کرده بود و به همین خاطر تیم مربوطه با استرس فراوان تمامی مراحل آمادهسازی و پرتاب موشک را دنبال میکردند. خوشبختانه این نگرانیها با پرتاب موفقیت آمیز ناسا به آرامشی تاریخی بدل شد. این اتفاق مهم در حالی رخ داد که پس از سالها تاخیر، پسرفت، تردید درباره امکان انجام این کار و هزینههای رو به افزایش ناسا در معرض انتقاد گسترده قرار گرفته بود.
ماموریت آرتمیس زمینه را برای قدم نهادن فضانوردان روی خاک خاکستری ماه در چند سال آینده فراهم میکند و احتمالا در آینده دور نیز شاهد حضور فضانوردان در سیاره سرخ خواهیم بود. با وجود این پیشرفتها هنوز راه زیادی تا مواردی همچون سفر به خارج از منظومه شمسی یا کهکشانهای دیگر داریم.
البته تا به اینجای کار نیز شرایط به آسانی پیش نرفته است. ناسا در ابتدا قصد داشت موشک آرتمیس 1 را در ۷ شهریور ماه به فضا پرتاب کند؛ اما نشتی در خط انتقال هیدروژن مایع به بوستر غولپیکر موشک مانع از آن شد. سپس برنامه ناسا برای ۱۲ شهریور به خاطر اشکال در موتور موشک به تعویق افتاد.
پس از آن نیز این طوفان Ian بود که برنامههای ناسا را به هم ریخت. هرچند که انتظارها بالاخره به پایان رسید. پیشتر در اواخر دهه ۱۹۶۰ مردم ویدیو پر از نویز پرتاب موشک Saturn V را در تلویزیونهای خود تماشا کرده بودند؛ اما امروز ویدیو باکیفیت لحظه پرتاب موشک آرتمیس 1 به صورت آنلاین پخش شد.
موشک ناسا پس از پرتاب، دود و آتش زیادی را به اطراف پرتاب کرد. سپس بعد از رها کردن بوسترها و پیش از خاموش شدن موتور اصلی، سرعت ۲۸۰۵۰ کیلومتر بر ساعت را به ثبت رسانید. البته این پرتاب تنها آغاز ماموریت آرتمیس 1 بود. این ماموریت یا پرواز آزمایشی یک ماه طول خواهد کشید و در انتهای آن تنها کپسول Orion باید با طی کردن مسافت ۲ میلیون کیلومتری به مدت یک هفته دور ماه بگردد.
پس از آن نیز اوریون سریعتر و داغتر از تمامی فضاپیماهای تاریخ بشر به زمین باز خواهد گشت. در ساعات و روزهای آینده تیم Artemis با دقت تمامی مراحل فضاپیمای اوریون را تحت نظر خواهد داشت.
گامهای بعدی
ماموریت فوقالعاده تیم آرتمیس تا ۴۲ روز طول خواهد کشید. هرچند که هدف اصلی در کوتاه مدت صرفا رسیدن اوریون به ماه است. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، فضاپیمای ناسا در ۳۰ آبان وارد مدار گرانشی ماه خواهد شد و کمی پس از آن نیز از فاصله ۹۵ کیلومتری سطح ماه عبور خواهد کرد.
این اتفاق قطعا به یک فیلم تماشایی منجر میشود. تا ۷ آذر هم اوریون به طور کامل در مدار حیاتی ماه قرار خواهد گرفت و همین نیز باعث میشود که حتی نسبت به خدمه ماموریت آپولو 13 در فاصله دورتری از زمین باشد. البته با توجه به اینکه فضانوردان واقعی در فضاپیمای جدید ناسا نیستند، پرتاب موشک آرتمیس 1 نمیتواند رکورد بیشترین فاصله از زمین را به نام خود ثبت کند.
با وجود همه اینها، فاصله ۴۵۰ هزار کیلومتری از زمین چیزی نیست که بتوان نادیده گرفت. در طول این مسیر نیز تعدادی ماهواره کوچک که توسط دانشگاهها و موسسات فضایی مختلف ساخته شدهاند، رها خواهند شد. برخی از این ماهوارهها قرار است به تصویربرداری از ماه بپردازند و برخی دیگر نیز به دنبال آب خواهند گشت.
همچنین از دیگر ماموریتهای این ماهوارهها ميتوان به بررسی تاثیر تشعشعات فضایی بر مخمر، اندازهگیری ذرات و میدانهای مغناطیسی و تست سیستمهای پیشرانه اشاره کرد. در کنار اینها نیز NEA Scout ناسا با استفاده از بادبان خورشیدی به یکی از سیارکهای اطراف زمین به نام 2020 GE نزدیک خواهد شد تا از آن تصویربرداری کند. هرچند که هدف ناسا ممکن است در لحظات پایانی با تغییر همراه شود.
سه مانکن با مجموعهای از حسگرها نیز درون فضاپیمای اوریون قرار گرفتهاند تا پس از پرتاب موشک آرتمیس 1 فشارهای وارده بر یک فضانورد در طول سفر به فضا را ارزیابی کنند. یکی از این مانکنها فرمانده Moonikin Campos نام دارد و قرار است با نشستن در جایگاه فرمانده میزان شتاب و ارتعاشات را ضبط کند.
Helga و Zohar نیز دو مانکن دیگر هستند که قرار است میزان بمباران شدن بدن انسان توسط تشعشعات مختلف را نشان دهند. همچنین نسخه تغییر یافتهای از الکسا آمازون در این سفر تاریخی حضور دارد تا ناسا ظرفیتهای این فناوری در سفرهای فضایی را مورد ارزیابی قرار دهد. اگر به فکر دستیارهای صوتی شرور در فیلمهای علمی تخیلی افتادهاید، باید به شما اطمینان دهیم که الکسا حداقل فعلا در آن مرحله قرار ندارد.
اگرچه هرکدام از آزمایشها و مراحل این ماموریت برای ناسا اهمیت دارد؛ اما مهمترین بخش آن بازگشت کپسول اوریون به زمین است. در ماموریت آرتمیس 2 فضانوردان درون فضاپیمای اوریون خواهند بود و یک سپر حرارتی نیز از آنها در هنگام ورود به زمین محافظت خواهد کرد.
با توجه به اینکه سرعت فضاپیما در هنگام بازگشت به ۴۰ هزار کیلومتر بر ساعت خواهد رسید و دمای ۲۷۵۰ درجه سانتیگراد را هم رد خواهد کرد، عملکرد سپر حرارتی بسیار حیاتی است. پرتاب موشک آرتمیس 1 امکان تست این سیستم را هم فراهم خواهد کرد. در نهایت نیز فضاپیما در ۲۰ آذر مجدد در زمین فرود میآید.
جالب اینجاست که ناسا میخواهد از یک ترفند جدید برای فرود فضاپیمای خود استفاده کند. در این ترفند از اتمسفر برای کاهش سرعت استفاده میشود تا فضاپیما بتواند با دقت بیشتری در اقیانوس آرام فرود آید.
آرتمیس 2
بیش از ۵۳ سال از پرتاب موشک Saturn V میگذرد. موشکی که با خود انسانها را به ماه برد. این ماموریت (آپولو ۱۰) باعث شد که چند ماه بعد Neil Armstrong و Buzz Aldrin بتوانند در ماموریت آپولو 11 روی ماه قدم بزنند. حالا آرتمیس 1 نیز نقش مشابهی دارد و میخواهد زمینه را برای پرتاب موشک آرتمیس 2 و بازگشت انسان به ماه فراهم کند.
در ماموریت آرتمیس 2 سه فضانورد از ناسا و یک فضانورد از آژانس فضایی کانادا حضور خواهند داشت. در صورتی که ماموریت آرتمیس 1 موفقیتآمیز باشد، میتوان انتظار داشت که موشک آرتمیس 2 در اردیبهشت ۱۴۰۳ پرتاب شود. در نهایت نیز نوبت به ماموریت بسیار مهم آرتمیس 3 میرسد تا در سال ۲۰۲۵ انسان را مجدد به ماه ببرد. در این ماموریت اولین فضانورد زن روی سطح ماه قدم خواهد زد.