سامانه یکپارچه وزارت صمت با هدف ساماندهی به فروش خودرو راهاندازی شد؛ اما حواله های خودروهای ارائهشده در آن بهراحتی خرید و فروش میشود.
مدتی قبل از عید بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت طرح فروش یکپارچه خودروهای داخلی را کلید زد. همانطور که ادعا شده بود، هدف از اجرای چنین طرحی جلوگیری از دلالبازیها و فراهمسازی سازوکاری منصفانه برای فروش خودرو با قیمت معقول به مشتریان بود. با این حال، بهنظر میرسد همان مشکلات قبل نظیر خرید و فروش حواله در سامانه یکپارچه فروش خودرو هم سر جای خود باقی ماندهاند.
فروش حواله خودرو سامانه یکپارچه؛ همان ماجرای قبلی
زمانی که هنوز خودروسازان داخلی با برگزاری قرعهکشی اقدام به فروش محصولات خود میکردند، بازار خرید و فروش غیر قانونی حواله برندگان رونق گرفته بود. حتی برخی از افراد صرفاً به این امید در این قرعهکشیها شرکت میکردند که در صورت برنده شدن، حواله خود را فوراً به فرد دیگری بفروشند و در نتیجه در همان زمان پول خود را نقد کنند.
حالا طرح یکپارچه فروش خودرو که وزارت صمت به اجرا درآورده هم با همین مسئله مواجه شده است. حوالههای خودروهایی که از طریق این سامانه در دسترس قرار میگیرند، این روزها بهراحتی خرید و فروش میشود؛ چه بسا خیلی راحتتر از قبل، از آنجا که دیگر سندها در رهن شرکتی نیستند. این در حالی است که مطابق شرایط و ضوابط سامانه یکپارچه، فروش حواله خودرو به شخص دیگر غیر قانونی تلقی میشود.
دفترهای اسناد رسمی در صورت صدور وکالت خرید و فروش حواله های خودروهای طرح یکپارچه با برخورد قانونی مواجه خواهند شد. در واقع بنا به شرایط و ضوابط مذکور، شرکتهای خودروسازی در صورت وقوع خرید و فروش حواله میتوانند قرارداد فروش خود با متقاضی را باطل کنند. البته اگر ضرری به خریداران یا فروشندگان وارد شود، قانون پاسخگوی آنها نخواهد بود.
در وضعیت حال حاضر اقتصادی، استفاده از هر فرصتی برای دستیابی به درآمد، نباید چندان جای تعجبی داشته باشد. وقتی خیلی از مردم با افت سرسامآور قدرت خرید خود روبهرو شدهاند، بهدنبال راهی برای دستیابی به درآمدهای فوری به این شکل میروند. گذشته از این، ماهیت قرعهکشیمانند طرح فروش یکپارچه خودرو وزارت صمت هم موجب وسوسه نهتنها دلالان، بلکه حتی مردم عادی میشود تا در نهایت شاهد خرید و فروش حواله خودرو سامانه یکپارچه باشیم.
در حقیقت، از همان ابتدا شبهههایی در خصوص سامانه فروش یکپارچه خودرو وجود داشت. این طرح برای پایان دادن به قرعهکشی ماشین در ایران و ساماندهی به فرآیند خرید و فروش در نظر گرفته شده بود؛ در صورتی که خود آن ماهیتی شبیه به قرعهکشی داشته است. پروسه نوبتدهی برای تحویل خودرو به متقاضیان در این طرح، این سوال را بهوجود آورد که آیا واقعاً قرعهکشی خودرو حذف شده است یا صرفاً با شکل و شمایلی متفاوت دارد اجرا میشود.
طبق اعلام وزارت صمت، مرحله دوم ثبت نام خودرو در سامانه یکپارچه فروش خودرو از روز چهارشنبه 20 اردیبهشت 1402 کلید میخورد. پروسه این طرح که شامل چندین مرحله از افتتاح حساب وکالتی تا ثبت نام نهایی است، حدود 50 روز زمان میبرد. در آخر، متقاضیان خودرو باید اواسط تیرماه آینده اقدام به ثبت نام نهایی بر پایه زمانبندی اعلامشده کنند.