گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
پیدا شدن فسیل گونه های مختلف انسان تباران توانسته تا حدودی نحوه تکامل انسان مدرن را به‌تصویر بکشد. هرچند اکنون شاهد قدیمی ترین ردپای انسان با قدمت ۱۵۳ هزار سال در آفریقای جنوبی هستیم که می‌تواند برخی ابهامات را برطرف کند.
حدود دو دهه پیش انسان شناسان با محدودیت‌های زیادی در رابطه با توضیح نحوه تکامل انسان مواجه بودند. اینطور به‌نظر می‌رسید که آثار باقی‌مانده از اجداد ما با قدمت بیش از ۵۰ هزار سال فوق‌العاده کمیاب هستند. در آن زمان تنها چهار منطقه مهم در آفریقا پیدا شده بودند که می‌توانستند موارد ارزشمندی را ارائه کنند.
دو مورد از آنها در شرق آفریقا (تانزاننیا و کنیا) قرار داشتند و دو مورد دیگر نیز در کشور آفریقای جنوبی کشف شده بودند. اگر بخواهیم دقیق‌تر باشیم ناهون در آفریقای جنوبی به‌عنوان اولین منطقه دارای نشانه‌هایی از انسان تباران در سال ۱۹۶۶ مورد بررسی دقیق قرار گرفت. هرچند که در سال ۲۰۲۳ شرایط کاملا متفاوت است.
قدیمی ترین ردپای انسان باورهای پیشین در رابطه با تکامل را تایید می‌کند
الان اینگونه به‌نظر می‌رسد که انسان‌شناسان پیشین در هنگام کاوش‌های خود چندان دقت نکرده بودند یا اینکه حداقل در انتخاب محل کاوش چندان مهارت نداشتند. چراکه امروزه تعداد مناطق قاره آفریقا که در آنها نشانه‌هایی از انسان با قدمت بیش از ۵۰ هزار سال یافت شده است، به بیش از ۱۴ می‌رسد.
دانشمندان آنها را به‌چند بخش مختلف تقسیم کرده‌اند. منطقه شرق آفریقا دارای ۵ منطقه است و آفریقای جنوبی نیز ۹ منطقه را در دل خود دارد. این در حالی است که در دیگر کشورهای جهان از جمله بریتانیا و شبه‌‌جزیره عربستان نیز ۱۰ منطقه جذاب کشف شده است. از آنجایی که فسیل‌های اسکلتی زیادی از اجداد ما باقی نمانده است، بررسی سایر نشانه‌های قدیمی از جمله ردپا می‌تواند به بهبود درک ما از زندگی انسان تباران در آفریقا کمک کند.
اخیرا مقاله جدیدی در مجله Ichnos منتشر شده است که سن ۷ مورد از قدیمی ترین نشانه‌های حضور انسان در این جهان را بیان می‌کند. این موارد در طول ۵ سال اخیر در آفریقا کشف شده بودند. در میان آنها، جدیدترین ردپای کشف شده از انسان متعلق به ۷۱ هزار سال پیش است و قدیمی ترین آن نیز به ۱۵۳ هزار سال قبل تعلق دارد.
جالب اینجاست که قدیمی ترین ردپای کشف شده مربوط به انسان مدرن است. یافته جدید اطلاعات پیشین باستان‌شناسان را نیز تایید می‌کند. شواهد پیشتر کشف شده در این منطقه شامل ابزارهای سنگی پیشرفته، هنر و جواهرات بودند. این موارد نشان می‌دادند که ساحل آفریقای جنوبی محل زندگی و تکامل انسان مدرن بوده است. بعدها اجداد ما از این منطقه به دیگر مناطق آفریقا مهاجرت کرده و پراکنده شدند.
البته اختلاف خیلی زیادی بین مناطق باستانی شرق آفریقا با مناطق آفریقای جنوبی وجود دارد. شرقی‌ها فوق‌العاده قدیمی‌تر هستند. به‌عنوان مثال قدمت منطقه Laetoli به ۳.۶۶ میلیون سال می‌رسد و جوان‌ترین بخش این منطقه نیز به ۰.۷ میلیون سال پیش مربوط می‌شود. هرچند ردپاهای مشاهده شده در این منطقه به انسان مدرن مربوط نمی‌شوند، بلکه از گونه‌های قدیمی‌تر انسان تباران همچون جنوبی کپی‌آسا، انسان هایدلبرگی و انسان راست‌قامت باقی مانده است.
جنوبی کپی‌آسا
دانشمندان برای مشخص‌کردن قدیمی ترین ردپای انسان تباران در این بخش زحمت بسیار زیادی را متحمل شدند. هرچند در جهت مقابل مناطق جنوب آفریقا به‌شکل محسوسی جوان‌تر هستند و ردپاهای یافت‌شده در آنها نیز همگی به انسان مدرن مربوط می‌شود. همچنین دانشمندان چندان هنگام بیرون آوردن ردپا با مشکل مواجه نشدند؛ زیرا روی نسخه سفت‌شده‌ای از شن‌های باستانی قرار داشتند.
درست است که در این وضعیت چندان نیازی به کاوش‌های سنگین نیست، اما یک نکته منفی هم دارد. این مناطق همیشه در معرض فرسایش قرار دارند و شن نیز چندان طبیعت مهربانی ندارد. به‌همین خاطر قدیمی ترین ردپای انسان مدرن در آفریقای جنوبی نسبت به نمونه‌های آفریقای شرقی خیلی بیشتر آسیب دیده است.
همین قرار گرفتن در معرض باد و آب نیز باعث شده که دانشمندان با سرعت بالایی در این منطقه کار کنند. این شرایط بررسی دقیق نشانه‌های باقی‌مانده از انسان های باستانی را با مشکل مواجه می‌کند. هرچند که می‌توان سن آنها را تخمین زد. دانشمندان برای اینکار از روش لومینسانس تحریک‌شده با نور استفاده کردند.
انسان راست‌قامت
یک چالش مهم در هنگام بررسی یافته‌های دیرینه‌شناسی (از ردپا و فسیل گرفته تا هرگونه نشانه مربوط به گذشته) تعیین دقیق سن است. بسیاری از روش‌هایی که در کاوش‌های باستان‌شناسی به‌کار می‌روند، در دیرینه‌شناسی کاربرد ندارند. به عنوان مثال تست کربن فعال نمي‌تواند برای موارد بیش از ۵۰ هزار سال مفید باشد. از طرفی بدون تعیین دقیق سن نمی‌توان به‌ارزش مثلا قدیمی ترین ردپای انسان پی برد.
اینجاست که روش لومینسانس تحریک‌شده با نور کاربرد خود را نشان میدهد. این روش نشان میدهد که چه‌مدت یک دانه شن در معرض نور آفتاب بوده است یا به‌بیانی دیگر چه‌مدت رسوبات آن قسمت مدفون بوده‌اند. اما چطور می‌توان از قدمت قدیمی ترین ردپای انسان اطمینان حاصل کرد؟ دانشمندان بر این باورند که انسان اولیه ابتدا روی شن خیس قدم گذاشته و سپس ردپا با شن‌های جدیدی که باد آورده، پوشانده شده است.
به‌همین خاطر می‌توان گفت که بین زمان شکل‌گرفتن ردپا و ایجاد لایه بعدی تفاوت چندانی وجود ندارد. خوشبختانه این منطقه از آفریقای جنوبی کاملا مناسب استفاده از روش لومینسانس تحریک شده با نور است. اول از همه اینکه در این منطقه ذرات کوارتز به‌وفور دیده می‌شوند که از نظر تابناکی بسیار خوب هستند.
نکته مثبت دوم ساعات طولانی نور آفتاب، سواحل عریض و وزش همیشگی باد است. مورد آخر می‌تواند هرگونه نشانه لومینسانس اضافی را از بین ببرد تا تخمین قدمت قدیمی ترین ردپای انسان دقیق‌تر باشد. از طرف دیگر گستره قدمت یافته‌های این پژوهش بین ۱۵۳ هزار تا ۷۱ هزار سال است. این مورد با گزارش‌های پیشین در رابطه با رسوبات این منطقه همخوانی دارند.
ردپای ۱۵۳ هزار ساله در پارک ملی گاردن روت کشف شد. پیش از آن قدیمی‌ترین ردپاهای انسان مدرن با قدمت ۱۲۴ هزار و ۱۱۷ هزار سال به‌ترتیب در مناطق ناهون و لنگبان آفریقای جنوبی کشف شده بودند.
البته کار تیم پژوهشی هنوز تمام شده است. آنها گمان می‌کنند که هنوز ردپاهای قدیمی تری در انتظار کشف شدن قرار دارند و با تلاش می‌توان مناطق بیشتری را به فهرست انسان شناسان اضافه کرد. در آفریقای جنوبی مناطقی وجود دارند که قدمت رسوبات موجود در آنها بین ۴۰۰ هزار تا ۲ میلیون سال است. این مناطق هدف بعدی دانشمندان هستند. این کار می‌تواند اطلاعات بیشتری را در رابطه با اجداد اولیه ما و محل زندگی آنها ارائه دهد.