دریاچه ارومیه در آستانه مرگ قرار گرفته است

وضعیت دریاچه ارومیه اصلا خوب نیست و گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهند با وجود ادعاهای مسئولان، وضعیت این دریاچه نه‌تنها بهتر نشده، بلکه حالا باید منتظر خبر مرگ این دریاچه مهم در شمال غرب ایران باشیم.

عدم توجه به محیط‌زیست ما را با خطراتی بزرگ روبه‌رو می‌کند و ما را به سمت آینده‌ای می‌برد که باید در آن با مشکلات بی‌شماری دست و پنجه نرم کنیم. از بین رفتن دریاچه‌ها می‌تواند به وضعیت اکوسیستم‌ها و اقتصاد منطقه صدمات شدیدی وارد کند و حتی در ابعاد بزرگ‌تر، به اکوسیستم کشور آسیب زده و مشکلات زیست‌محیطی زیادی برای دیگر نقاط به‌وجود بیاورد.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی کشور ما مربوط به دریاچه ارومیه است که به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شیرین در جهان، با خطر مرگ روبه‌رو است. در این مقاله از گجت نیوز، با هم به خطر از بین رفتن دریاچه ارومیه و علل اصلی این مشکل پرداخته و همچنین برخی از راهکارهای احتمالی برای حفظ و بازسازی این منطقه زیبا و ارزشمند معرفی خواهیم کرد. با ما همراه بمانید.

دریاچه ارومیه در نزدیکی خط پایان!

دریاچه ارومیه، به‌عنوان یکی از شاهکارهای طبیعی ایران، در دل زندگی اجتماعی و اقتصادی منطقه‌ نقش بسیار مهمی داشته است. با این حال امروزه، این معجزه‌ طبیعی در معرض خطر نابودی قرار گرفته است. کاهش پیوسته سطح آب دریاچه ارومیه، تغییر اکوسیستم‌ها و ورود پساب‌های آلوده به دریاچه، تنها بخشی از مشکلاتی است که این دریاچه که روزی جزو باشکوه‌ترین عجایب طبیعت ایران بود به آن دچار شده است.

وضعیت دریاچه ارومیه این روزها اصلا خوب نیست و اگر اوضاع به همین شکل ادامه پیدا کند، باید منتظر شنیدن خبر مرگ این دریاچه باشیم.

عوامل بسیاری به کاهش سطح آب دریاچه ارومیه کمک کرده‌اند. مصرف بی‌رویه‌ی آب برای کشاورزی و صنایع، ساخت بی‌رویه و بدون مطالعه سدها در دولت‌های قبل، کاهش جریان‌های طبیعی ورودی آب به دریاچه، تغییر کاربری اراضی به‌منظور تبدیل زمین‌های شور به زمین‌های کشاورزی، تغییرات اقلیمی و ده‌ها مشکل ریز و درشت دیگر همگی دست به دست هم دادند تا دریاچه بزرگ ارومیه را به کام مرگ بکشانند.

به‌تازگی، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که دریاچه ارومیه در وضعیت قرمز و بحرانی قرار دارد. این حقیقت تلخ با بررسی آمارهای منتشر شده ملموس‌تر نیز می‌شود. کم‌ترین تراز آب دریاچه از سال ۱۳۴۳ به‌حال، در تاریخ ۱۳ خرداد ۱۴۰۲ ثبت شده و حالا سطح آب این دریاچه حتی از روزهای بحرانی ارومیه در سال ۹۴ هم کمتر است.

آیا راه حلی برای نجات دریاچه ارومیه وجود دارد؟

با وجود این وضعیت نگران‌کننده که در تاریخ معاصر ایران کم‌سابقه است، هنوز زمان کافی برای نجات دریاچه ارومیه وجود دارد. تصمیم‌گیری‌های سازنده، اقدامات پایدار و هماهنگی مؤثر می‌توانند به نجات این دریاچه کمک کنند؛ اما زمان، عاملی تعیین‌کننده است که ظاهرا بسیاری از مسئولان به آن توجهی ندارد. بهره‌برداری مدبرانه و پایدار از منابع آب، به‌کارگیری تکنولوژی‌های نوین و بهینه در کشاورزی و شیوه‌های بهتر مدیریت منابع آب، از جمله تدابیری هستند که می‌توانند به نجات دریاچه ارومیه کمک کنند. همچنین، همکاری میان ارگان‌ها و مسئولان مرتبط و مردم محلی نیز یکی از عوامل اساسی است تا این پروژه نجات‌بخش اجرایی شود. با این حال، نجات دریاچه ارومیه بدون برنامه‌ریزی اصولی تقریبا غیرممکن است.

دیگر فرصت زیادی برای احیای دریاچه ارومیه باقی نمانده و مسئولان باید هر چه سریع‌تر به فکر نجات این دریاچه بیفتند.

با این وجود فعلا هیچ کارگروهی برای نجات دریاچه ارومیه تشکیل نشده و با توجه به این که خبری از یک اقدام سازنده نیست، وضعیت دریاچه ارومیه «در حال مرگ» اعلام شده است. این احتمال وجود دارد که تا شهریورماه سال جاری و با ادامه داشتن شرایط فعلی، دریاچه ارومیه به کام مرگ برود و دیگر خبری از این دریاچه در نقشه کشورمان نباشد.

با مرگ دریاچه ارومیه چه اتفاقی خواهد افتاد؟

همین یک خط می‌تواند وضعیت کشورمان پس از خشک شدن دریاچه ارومیه را توصیف کند: تا ده‌ها کیلومتری اطراف دریاچه، دیگر امکان زندگی وجود نخواهد داشت؛ صنعت کشاورزی منطقه آسیبی جدی خواهد دید و باید منتظر مهاجرت افراد بومی منطقه به دیگر مناطق کشور باشیم.

نابودی دریاچه ارومیه علاوه بر آثار شدید روی اکوسیستم و تنوع زیستی، بر اقتصاد و وضعیت کلی منطقه نیز تاثیرهای جبران‌ناپذیری خواهد داشت. رشد کم‌آبی و کاهش محصولات کشاورزی، کاهش جاذبه‌های گردشگری و کم‌آبی در مناطق اطراف، کاهش درآمد مردم و مهاجرت ناخواسته از روستاها به شهرها از جمله مشکلاتی هستند که در صورت نابودی دریاچه، این منطقه را تهدید می‌کنند.

باید دید دولت و مسئولان در زمان باقی‌مانده برای احیای دریاچه ارومیه چه کارهایی انجام خواهند داد. امیدواریم هر چه زودتر با یک برنامه حساب‌شده، این دریاچه نجات پیدا کند و خبر مرگ کامل دریاچه ارومیه را در رسانه‌ها نخوانیم.