ماموریت Luna-25 روسیه که بار آرزوی 50 ساله روسها برای بازگشت به ماه را بر دوش میکشید، پایان غمانگیزی داشت: وقوع سانحه هنگام فرود روی ماه و شکست ماموریت!
قرار بود فرودگر Luna-25 روسیه با فرود روی ماه، رد ذخایر آب در نیمه پنهان آن را بگیرد؛ اما این ماموریت حتی پیش از آنکه شروع شود، با یک شکست دراماتیک پایان یافت. فضاپیمای بدون سرنشین روسی، از مسیر پیشبینی شدهی خود منحرف و با برخورد به سطح کره ماه، منهدم شد. آژانس فضایی روسیه (Roscosmos) ضمن اعلام این خبر، انتشار جزئیات بیشتر را به پس از انجام بررسیهای درون سازمانی موکول کرد.
ظاهرا مشکل از روز نوزدهم اوت (28 مرداد) آغاز شد؛ وقتی که بروز یک نقص فنی و ورود فضاپیما به حالت اضطراری، انجام یک مانور از پیش برنامهریزی شده را ناممکن کرد. طبق برنامه، فرودگر باید در تاریخ 21 اوت، بهنرمی در قطب جنوب ماه فرود میآمد؛ اما ارتباط مرکز کنترل با آن از بامداد روز نوزدهم اوت قطع شد و تلاشها برای برقراری مجدد ارتباط، بیثمر ماند.
این ماموریت نافرجام، ضربه سنگینی به بلندپروازی فضایی روسیه میزند؛ آن هم در حالی که فضاپیمای اتحاد جماهیر شوروی، سال 1976 روی ماه فرود آمده بود و با 170 گرم رگولیت (خاک کره ماه) به زمین بازگشت.
شوروی همچنین در سال 1957، اسپوتنیک 1 را بهعنوان نخستین ماهواره ساخت بشر در مدار زمین قرار داد و در سال 1961، اولین انسان را به فضا فرستاد؛ افتخاری که به یوری گاگارین رسید. حتی نخستین زن فضانورد هم اهل این کشور بود؛ والنتینا ترشکووا که در سال 1963 عازم ماموریت شد.
حالا اما روسیه بهوضوح در رقابتهای فضایی عقب افتاده است؛ آن هم نه فقط از آمریکا، بلکه از ژاپن، چین، هند و حتی شرکتهای خصوصی!
البته شکست ماموریت لونا 25، پایان کار روسیه در فضا نیست و Roscosmos برنامههای دیگری هم برای آینده دارد. یکی از آنها، لونا 27 با هدف کاوش در قطب جنوب ماه و نمونهبرداری از سطح آن است. قر ار بود در اجرای این ماموریت، آژانس فضایی اروپا (ESA) هم مشارکت کند؛ اما با حمله روسیه به اوکراین، اروپاییها کنار کشیدند.
همچنین در سال 2021، روسها با آژانس فضایی چین برای انجام ماموریتهای اکتشافی مشترک در ماه، به توافق رسیدند؛ اما فعلا که این اتحاد، دستاوردی برای روسیه نداشته است.
بههرحال با پایان نافرجام ماموریت Luna-25 روسیه، حالا همه نگاهها به آژانس فضایی هند و ماموریت چاندریان 3 دوخته شده که برای یک فرود نرم روی ماه در روز اول شهریور (23 اوت)، برنامهریزی کرده است.