پورت USB 3.0 با USB 3.1 و USB 3.2 چه تفاوتی با هم دارند؟

پورت‌های USB با یکدیگر متفاوت هستند. به‌طور مثال تفاوت سه پورت USB 3.0 با USB 3.1 و USB 3.2 در چیست و چرا نام متفاوتی دارند؟

همانطور که در هر جایی و روی هر دستگاهی می‌توان دید، USB به استاندارد اصلی پورت‌های ورودی/خروجی تبدیل شده و به‌معنای واقعی فراگیر است. اما اگر دقت کرده باشید در دستگاه‌های جدید پورت USB نسخه‌های مختلفی دارد، به‌طور مثال برخی از آن‌ها با نام USB 3.0، برخی دیگر USB 3.1 و برخی دیگر هم USB 3.2 روی دیوایس قرار می‌گیرند. این سردرگمی کاربران به‌خاطر تصمیماتی است که انجمن USB-IF برای تغییر نام استانداردهای جدید گرفته است.

بیشتر بخوانید:

تفاوت کابل های یو اس بی سی (USB-C) ارزان قیمت و بی کیفیت با نمونه های گرانقیمت چیست؟

این سیاست نام‌گذاری باعث شده بسیاری از مردم متوجه تفاوت‌های این نسخه ها با یکدیگر نشوند. اگر شما هم متوجه تفاوت پورت USB 3.0 با USB 3.1 و USB 3.2 نشده‌اید، در این پست با گجت نیوز همراه باشید تا به بررسی استانداردهای USB بپردازیم.

مقایسه پورت USB 3.0 با USB 3.1 و USB 3.2 در یک نگاه

تفاوت بین این سه نسخه، به مشخصات فنی آن‌ها بازمی‌گردد. USB 3.0 در سال ۲۰۰۸ عرضه شد و از نرخ سرعت انتقال داده تا ۵ گیگابیت بر ثانیه پشتیبانی می‌کند. استاندارد USB 3.1 در سال ۲۰۱۳ عرضه شد که خود آن هم دارای دو نسل است. در ابتدا USB 3.1 نسل ۱ عرضه شد و پس از مدتی USB 3.1 نسل ۲ با پشتیبانی از نرخ انتقال داده تا ۱۰ گیگابیت بر ثانیه رونمایی شد.

استاندارد USB 3.2 هم برای نخستین بار در سال ۲۰۱۷ عرضه شد. اولین نسل آن USB 3.2 نسل 1×1 نام گرفت و دومین نسل آن USB 3.1 نسل 2×1 نام داشت. به‌تازگی نیز دو نسل متفاوت دیگر عرضه شده‌اند. یکی از آن‌ها USB 3.2 نسل 1×2 نام دارد که سرعت انتقال داده آن ۱۰ گیگابیت بر ثانیه است. دومی نیز USB 3.2 نسل 2×2 با سرعت انتقال داده دو برابری، یعنی ۲۰ گیگابیت بر ثانیه است.

پورت USB 3.0

برای درک بهتر تفاوت بین استانداردها، با معرفی USB 3.0 شروع می‌کنیم. این به‌عنوان نسخه اصلاح شده USB در نوامبر سال ۲۰۰۸ معرفی شد. این مشخصه در واقع سرعت انتقال دیتای پورت را نشان می‌دهد. پس تفاوت USB 3.0 با USB-C در چیست؟ در واقع USB-C شکل ظاهری یک پورت را نشان می‌دهد و ربطی به مشخصات فنی آن ندارد.

بعد از تولد USB 3.0، بنیاد USB-IF پروتکل جدیدی را با نام SuperSpeed معرفی کرد. این خط داده جدیدی را معرفی می‌کند که به‌لطف پنج پین و سیم اضافه‌تر، انتقال داده‌های دو طرفه کامل (Full-Duplex) را فراهم می‌کند.

این سخت افزار جدید، امکان انتقال داده با سرعت حداکثر ۵ گیگابیت بر ثانیه را فراهم کرده است. و با توجه به اینکه جمعا از ۹ پین و سیم در بخش اتصال فیزیکی خودش بهره می‌برد، سازگاری کاملی با چهار پین و سیم USB 2 هم خواهد داشت.

سازمان USB-IF همچنین به تولیدکنندگان تجهیزات کامپیوتری توصیه کرده که پورت‌ها و کانکتورهای سازگار با USB 3.0 را با رنگ آبی مشخص کنند و از عبارت مخفف‌ SS برای استفاده کنند.

USB 3.1

این استاندارد توضیحات پیچیده‌تری‌ دارد. علاوه بر نسخه اصلی، نسخه‌های فرعی مختلفی برای مدیریت بهتر ساخته شده‌اند. این نسخه در سال ۲۰۱۳ معرفی شد. در مجموع دو نسل از این استاندارد معرفی شده که اولی USB 3.1 نسل ۱ با سرعت انتقال ۵ گیگابیت بر ثانیه‌ای و دومی USB 3.1‌ نسل ۲ با سرعت انتقال دو برابری ۱۰ گیگابیت بر ثانیه هستند.

USB 3.1 نسل ۲

USB 3.1 Gen 2 پروتکل جدیدی را در قالب “SuperSpeedPlus” معرفی کرد که با نام +SS یا +SuperSpeed هم شناخته می‌شود. این پروتکل تغییراتی را به‌وجود میاورد که می‌تواند حداکثر نرخ سرعت انتقال داده را به ۱۰ گیگابیت بر ثانیه برساند، در حالی که همچنان سازگاری با نسل‌های قبلی را هم حفظ می‌کند.

سازمان USB-IF توصیه می‌کند که تولیدکنندگان پورت‌های USB 3.1 Gen 2 و کانکتورهای آن را با رنگ آبی و درج عبارت SS علامت‌گذاری کنند تا قابل تشخیص باشد.

USB 3.2

استاندارد USB 3.2 در سپتامبر سال ۲۰۱۷ معرفی شد و USB-IF بار دیگر تصمیم گرفت به‌جای آنکه یک نسل به نسخه قبلی اضافه کند، به‌طور کامل عدد جدیدی را برای این نسل در نظر بگیرد. در نتیجه خود این استاندارد در چهار نسل مختلف عرضه شده که شامل موارد زیر است:

• USB 3.2 Gen 1×1
• USB 3.2 Gen 2×1
• USB 3.2 Gen 1×2
• USB 3.2 Gen 2×2

ساده‌ترین راه برای فهمیدن تفاوت بین این نسل‌ها، عدد قرار گرفته بعد از حرف x است که خط داده موجود در پروتکل را نشان می دهد. USB 3.2 یک خط داده ثانویه را به پروتکل +SuperSpeed اضافه کرد که با افزودن x2 به نام آن‌ها نشان داده می‌شود. این خط داده ثانویه می‌تواند سرعت انتقال داده را دو برابر کرده و به حداکثر ۲۰ گیگابیت بر ثانیه برساند.

بسیاری از کاربران دو استاندارد Gen 2×1 و Gen 1×2 را با هم اشتباه می‌گیرند؛ چرا که هر دو آن‌ها نرخ سرعت انتقال مشابهی دارند. اما این را باید در نظر بگیرید که رابط آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. USB 3.2 Gen 2×1 از رابط‌های USB-A و USB-C و همینطور micro-USB استفاده می‌کند. این درحالیست که USB 3.2 Gen 1.2 فقط امکان اتصال به رابط USB-C را می‌دهد.

به‌طور مشابه، USB 3.2 Gen 2×2 هم فقط امکان استفاده از پورت USB-C را می‌دهد و از پروتکل‌های رابط قدیمی پشتیبانی  نمی‌کند. شما برای هر دو پروتکل Gen 1×2 و Gen 2×2 نیازمند یک اتصال USB-C با مجموع ۲۴ پین هستید. ضمنا مثل پروتکل‌های قبلی، USB 3.2 سازگاری با نسل قبلی خود، USB 2.0 را هم حفظ می‌کند.

آیا USB 4 هم وجود دارد؟

ما شاهد استفاده از کانکشن‌های USB 2.0 و USB 3.1 روی گوشی‌های موبایل هستیم. در عین حال کامپیوترها همین تازگی به USB 3.2 جهش کرده‌اند (هرچند نمی‌دانیم به چه علتی تولیدکنندگان قطعات از نام‌های قدیمی برای این رابط‌های جدید استفاده می‌کنند که باعث سردرگمی کاربران می‌شود). بنابراین فاصله زیادی تا رسیدن به USB 4 وجود دارد.

استاندارد USB 4.0 در آگوست سال ۲۰۱۹ معرفی شد. این مبتنی بر پروتکل تاندربولت ۳ کمپانی اینتل بود. USB 4.0 استفاده از کانکتور USB-C را الزامی می‌کند و به USB Power Delivery مجهز است که سرعت انتقال داده، تحویل نیرو و کانکتور را زیر یک سقف کنار هم قرار می دهد. حداقل نرخ سرعت انتقال داده در این استاندارد ۲۰ گیگابین بر ثانیه و حداکثر ۴۰ گیگابیت بر ثانیه است.

USB 4.0 در اکتبر ۲۰۲۲ بروزرسانی شد و حداکثر سرعت انتقال داده در حالت bi-directional را به ۸۰ گیگابیت بر ثانیه و در حالت asymmetric به ۱۲۰ گیگابیت بر ثانیه رساند. با تمام این تفاسیر هنوز خیلی زود است تا USB 4.0 بخواهد مثل USB 2.0 و USB 3.2 فراگیر شود. درست مثل تکنولوژی‌های وای فای ۶ و شبکه 5G که پس از گذشت چندین سال هنوز به‌طور فراگیر توسط کاربران استفاده نمی‌شوند.

سوالات متداول

• آیا USB 3 با نسل‌های قبلی سازگار است؟

بله، USB 3 با USB 2.0 سازگار است.

• آیا USB 3.0 با USB 2.0 کار می‌کند؟

بله، USB 3.0 با USB 2.0 کار می‌کند. با این فرض می‌توانید از سیم‌های مشابهی روی این دو کانکتور استفاده کنید.

• آیا USB 3 می‌ةواند برای نمایشگرها استفاده شود؟

USB 3 استاندارد نمایشگرها نیست و نمی‌تواند برای این کار استفاده شود. اگر نمایشگر شما حاوی پورت USB 3 است، آن احتمالا به‌عنوان یک هاب برای مانیتور شما کارایی خواهد داشت. این هاب به شما اجازه اتصال لوازم جانبی اضافه‌تری به کامپیوترتان را می‌دهد.

• آیا USB 3 همان USB-C است؟

خیر. USB 3 به مشخصات مربوط به سرعت انتقال داده اشاره دارد، در حالی که USB-C نوع کانکتور را مشخص می‌کند.

• آیا USB 3.1 و USB 3.2‌ شبیه هم هستند؟

هم بله و هم نه. بله برای اینکه سازمان USB-IF عدد نام اصلی USB 3.1 را به USB 3.2 تغییر داده و دو نسخه کاملا متفاوتی نیستند. هم خیر به‌این دلیل که USB 3.2 خودش حاوی چهار نسل مختلف است.

• آیا پورت‌های USB 3.0 و USB 3.1 شبیه به هم هستند؟

خیر. پورت‌های USB 3.0 دارای علامت تجاری SS هستند، در حالی که پورت‌های USB 3.1 از علامت تجاری +SS برخوردارند. اما هر دو پورت آبی رنگ هستند.

• آیا USB 3.2 فقط برای USB-C استفاده می‌شود؟

خیر، USB 3.2 می‌تواند برای دیگر کانکتورها نیز مرود استفاده قرار بگیرد. اما استانداردهای USB 3.2 که حاوی عبارت x2 در نامشان هستند (USB 3.2 Gen 1×2 و USB 3.2 Gen 2×2) فقط از کانکتور USB-C پشتیبانی می‌کنند.