گجت نیوز آخرین اخبار گجتی و فناوری های روز دنیا 
قیمت بالای قطعات یدکی ماشین چینی های بازار ایران و همچنین دسترسی دشوار به این قطعات، صدای خریداران را در آورده است. در ادامه دلایل نابسامانی بازار لوازم یدکی را بررسی خواهیم کرد.
بررسی‌ها حاکی از آن است که کمبود و افزایش قیمت شدید قطعات یدکی ماشین چینی های بازار ایران به یک بحران تبدیل شده است. در حالی که مالکان خودروهای چینی از دسترسی دشوار به لوازم یدکی و گران بودن آنها گلایه می‌کنند، تولیدکنندگان نیز خودتحریمی‌های داخلی و مدیریت نادرست را دلیل بحران در بازار لوازم قطعات یدکی می‌دانند. در ادامه در این بخش از اخبار خودرو سایت گجت نیوز، دلایل نابسامانی بازار لوازم یدکی را بررسی خواهیم کرد.
گرانی قیمت قطعات یدکی ماشین چینی
وضعیت بازار لوازم یدکی خودرو در ایران اخیرا به‌شدت بحرانی شده است. در واقع با وجود این‌که مالکان محصولات سایپا و ایران خودرو نیز تحت تاثیر نابسامانی بازار لوازم یدکی قرار گرفته‌اند، اما مالکان خودروهای چینی در حال تجربه بدترین شرایط هستند. طبق اعلام مالکان، بالا بودن قیمت قطعات یدکی ماشین چینی، تقلبی بودن آنها و همچنین دسترسی دشوار به قطعات، باعث شده تا آنها از خرید خودروهای چینی پشیمان شوند.
مشتریان تاکید دارند لوازم یدکی مورد نیاز در بازار نایاب شده و در صورت پیدا کردن قطعه مورد نظر نیز باید هزینه بسیار بالایی بپردازند. ضمن این‌که بازار عرضه قطعات تقلبی نیز رواج پیدا کرده است. در واقع ضعف خدمات پس از فروش و بالا بودن قیمت قطعات یدکی باعث شده تا مشتریان دیگر به خرید خودروهای چینی تمایلی نداشته باشند.
بررسی قیمت لوازم یدکی خودروهای مونتاژی به‌خوبی بحرانی بودن وضعیت این بازار را تایید می‌کند؛ برای مثال، مشتریان برای خرید چراغ جلوی تیگو 7 پرو از نمایندگی باید مبلغ 21 میلیون تومان بپردازند. قیمت جلوپنجره این خودرو در بازار نیز به 10 میلیون تومان رسیده است. قیمت دیسک و صفحه خودرو جک جی 5 به 8 میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. مالکان خودروهای هایما نیز برای پوسته گیربکس باید 17 میلیون تومان پرداخت کنند.
همچنین طبق بررسی‌ها، قیمت سرسیلندر آریزو 5 حدود 20 میلیون تومان و سرسیلندر جک اس 5 نیز حدود 31 میلیون و 500 هزار تومان است. به‌طور کلی چنین ارقامی نشان می‌دهد قیمت قطعات خودروهای چینی طی ماه‌های گذشته به‌میزان چشمگیری افزایش پیدا کرده است.
علاوه بر افزایش قیمت، دسترسی دشوار به قطعات یدکی ماشین چینی و کمبود آنها نیز به کابوس مشتریان تبدیل شده است. از آنجایی که تعداد خودروهای چینی در بازار ایران افزایش پیدا کرده، انتظار می‌رفت دسترسی به قطعات یدکی و خدمات پس از فروش آنها نیز نسبت به گذشته آسان‌تر شود؛ اما بر خلاف انتظارات، اکنون قیمت لوازم یدکی این خودروها در حال افزایش بوده و کمبود قطعات نیز شرایط را بدتر کرده است.
مدتی قبل، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی اعلام کرد در بازار کمبود قطعات یدکی وجود دارد که همین موضوع باعث ایجاد چالش در ارائه خدمات پس از فروش خودروهای مونتاژی شده است. رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو تهران نیز با اشاره به کمبود قطعات خودروهای نسل جدید چینی در بازار گفت همین موضوع باعث شده تا قیمت آنها به‌طور کاذب افزایش پیدا کند و مشکلات زیادی را برای مالکان به‌همراه داشته باشد.
مهدی کاظمی، یکی از فعالان صنف فروش لوازم یدکی نیز در این خصوص عنوان کرد آن خودروهایی که به تعداد محدود در بازار ایران عرضه شدند، در حال حاضر با کمبود قطعات مواجه هستند. این در حالی است که خودروهای مونتاژی توانستند سهم 23 درصدی از بازار ایران را به خود اختصاص دهند. علاوه بر این، مالک یک خودرو چینی اگر موفق به تهیه قطعه مورد نیاز شود، نمی‌تواند از اصالت آن اطمینان حاصل کند.
دلایل اصلی نابسمانی وضعیت بازار لوازم یدکی
برخی افراد انحصار مونتاژکاران و برخی دیگر نیز سیاست‌گذاری‌های نادرست را از دلایل اصلی نابسمانی وضعیت بازار لوازم یدکی می‌دانند. گروه اول بر این باورند که شرکت‌های مونتاژکننده محصولات چینی، انحصاری را در بازار خودروهای بالای 1 میلیارد تومان به‌وجود آورده‌اند و بازار قطعات و لوازم یدکی نیز توسط آنها کنترل می‌شود.
طبق باور این افراد، نبود خودروهای وارداتی در بازار باعث شده تا خودروهای چینی سهم زیادی از بازار ایران را به خود اختصاص دهند. همچنین قطعات یدکی ماشین چینی به‌شکل مستقیم از چین وارد ایران شده و در این حوزه از توان قطعه‌سازی ایران برای تامین این لوازم استفاده نمی‌شود.
بابک کریمخان، عضو هیات‌رئیسه انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان خودرو در همین خصوص عنوان کرد برخی از خودروسازان به‌جای خدمات پس از فروش، فقط به دنبال تامین قطعه برای مونتاژ هستند؛ زیرا مونتاژ و فروش خودرو به مشتریان برای آنها نسبت به تامین قطعه برای ارائه خدمات پس از فروش، سودآورتر است.
گروه دیگر نیز بر این باورند که سیاست‌های اتخاذ شده در این حوزه به‌همراه سد ارزی و تعرفه‌ای قطعات، باعث نابسامانی بازار لوازم یدکی خودرو شده است. در همین راستا یکی از مسئولان یک شرکت مونتاژکار خصوصی در این خصوص با اشاره به مشکل تحریم‌ها عنوان کرد شرکت‌های خدمات پس از فروش دو سیاست مختلف را دنبال می‌کنند.
وی افزود دسته اول، فروش تجاری و افزایش سهم بازار را در دستور کار خود قرار دادند و دسته دیگر نیز فقط یک سری قطعات را تامین می‌کنند تا کمبود آن قطعات باعث توقف تولید خودرو نشود و به بازار نیز توجهی ندارند. طی سه سال گذشته تحریم‌ها باعث شده تا شرکت‌های دسته اول که به‌دنبال فروش تجاری بودند و از شرکت‌های مادر چینی، قطعات را تامین می‌کردند، از اهداف خود دور شوند.
این مسئول در ادامه بیان کرد خودتحریمی‌های داخلی و سوءمدیریت در برخی از وزارتخانه‌ها نیز فرایند واردات قطعه را مختل کرده است؛ برای مثال تا 9 ماه قبل شرکت‌های واردکننده قطعات در اولویت دوم بانک مرکزی و وزارت صمت برای دریافت ارز قرار داشتند و به همین دلیل برای دریافت ارز به‌مدت 30 تا 45 روز منتظر می‌ماندند؛ اما اکنون واردات قطعات در اولویت چهارم قرار گرفته و واردکنندگان باید 90 تا 100 روز منتظر تخصیص ارز بمانند و متاسفانه احتمال نرسیدن ارز نیز وجود دارد.
وی افزود اگر به شرکت‌ها ارز اختصاص پیدا نکند، قطعه‌ای نیز وارد نخواهد شد و بستری ایجاد می‌شود تا واردکنندگان خرد، قطعات تقلبی را وارد کنند که نارضایتی نمایندگان و مشتری‌ها را به‌همراه دارد. همچنین در چنین شرایطی هزینه تامین قطعات افزایش پیدا می‌کند و پیدا کردن قطعه در بازار نیز دشوار خواهد شد؛ در نتیجه فروشندگان نیز با انبار کردن قطعات پرمصرف، آنها را 3 تا 4 برابر گران‌تر می‌فروشند.
این مقام مسئول از سایر دلایل نابسامانی بازار لوازم یدکی به افزایش تعرفه‌ها، افزایش هزینه‌های انبارداری گمرک و افزایش هزینه‌های نگهداری کانتینر اشاره کرد. ضمن این‌که وی با انتقاد از سیستم شناسه کالا و کد رهگیری کالا عنوان کرد این سیستم قرار بود از ورود کالای بی‌کیفیت و تقلبی جلوگیری کند و همچنین باعث کنترل قیمت شود؛ اما به‌دلیل اولویت‌بندی نادرست در تخصیص ارز، برای واردات قانونی قطعه نیز مشکلاتی را به‌وجود آورده است.
