ایران سومین کشور جهان که از قطعی اینترنت ضرر می‌کند

ایران با مجموع ضرر ۹۲۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۳، در مجموع سومین کشور جهان است که از قطعی اینترنت ضرر می‌کند.

نقش بی‌بدیل و غیر قابل انکار اینترنت در جوامع امروزی برای همگان اثبات شده است. در کشور ایران وقتی از بستری به نام اینترنت صحبت می‌کنیم، ناخودآگاه تفکر و حواسمان به سمت و سوی قطعی‌های پی در پی، کندی خطوط و قیمت بسیار بالای آن در کشور معطوف می‌شود. اما شاید آزاردهنده‌ترین مشکل استفاده از اینترنت در ایران و جهان قطعی عمدی، آن هم به دست دولت‌ها باشد.

جایگاه اختلال و قطعی اینترنت ایران در جهان

طبق اخبار واصله، در نیمه اول سال گذشته میلادی ایران با تحمل ضرر ۵.۷ میلیون دلاری در جایگاه دهمین کشور متضرر جهان از حیث قطعی اینترنت ایستاده بود. اما به چه قیمتی؟ قطع اینترنت توسط دولت‌ها و حکومت‌ها در برخی از کشورهای جهان، سالانه میلیاردها دلار به اقتصاد جهان ضربه وارد می‌کند و اینترنت ایران نیز سال‌هاست که با فیلترینگ و قطعی‌های پی در پی به پیکره اقتصاد و کسب و کارهای آنلاین این کشور آسیب می‌زند.

حال طبق جدیدترین آمار، کشور ایران با ضرر ۹۲۰ میلیون دلاری تا پایان سال ۲۰۲۳ از جایگاه دهم به جایگاه سوم کشورهای دارای بیشترین ضرر اقتصادی ناشی از قطعی اینترنت صعود کرد. کشور روسیه با ۴.۰۲ میلیارد دلار، بیشترین ضرر اقتصادی ناشی از قطعی اینترنت را متحمل شده و پس از آن کشور اتیوپی با ۱.۵۹ میلیارد دلار در جایگاه دوم قرار می‌گیرد.

کشور عراق با ۶۶ مورد قطعی عمدی اینترنت، بیشترین آمار خاموشی را دارد و اما در این رتبه‌بندی در جایگاه ششم جهان قرار می‌گیرد. همچنین شهر مانیپور هند با بیش از ۵ هزار ساعت قطع عمدی اینترنت، بیشترین میزان خاموشی سال ۲۰۲۳ را به خود اختصاص داده است.

همچنین مطالعه کنید:

رتبه بندی جدید سرعت اینترنت در جهان منتشر شد؛ جایگاه ایران کجاست؟

طبق جدیدترین آمار منتشر شده از نتیجه بررسی‌های TOP10VPN، قطعی‌های اینترنتی اعمال شده از سوی دولت‌ها در سال میلادی گذشته، بیشتر از ۹ میلیارد دلار به اقتصاد جهانی ضربه وارد کرده است. این آمار گزارش می‌دهد که در سال گذشته میلادی، ۱۹۶ خاموشی عمدی اینترنت در ۲۵ کشور مختلف جهان اتفاق افتاده و اینترنت جهان به مدت ۲۵ هزار و ۵۳۵ ساخت خاموش بوده است. همچنین اختلالات اینترنتی اعمال شده از سوی دولت‌ها در سال ۲۰۲۳ به عدد ۷۹ هزار و ۲۳۸ ساعت رسیده است. در مجموع ۷۴۷ میلیون نفر در سال ۲۰۲۳ تحت تأثیر قطعی اینترنت قرار گرفته‌اند.

بسیاری از فعالان حقوق بشر معتقدند که در سال گذشته حدود نیمی از قطعی‌های عمدی خطوط اینترنت توسط دولت‌ها منجر به پایمال شدن حقوق و آزادی‌های اجتماعی افراد شده است. همچنین در سال گذشته شبکه های اجتماعی به مدت ۵۳ هزار و ۷۰۳ ساعت فیلتر بوده‌اند. رتبه اول تا سوم بیشترین میزان فیلترینگ شبکه های اجتماعی با ۱۰ هزار و ۶۸۳ ساعت اختلال عمدی مربوط به پلتفرم X یا همان توییتر سابق است و پس از آن اینستاگرام و تیک تاک در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.

پیدایش آسیب اجتماعی ناشی از قطعی اینترنت

از دیدگاه کارشناسان، قطع اینترنت از سوی برخی از دولت‌ها به‌نوعی شدیدترین سانسور اینترنت به‌حساب می‌آید که علاوه بر نقض حقوق دیجیتال شهروندان ضررهای اقتصادی هنگفتی را هم به کشورها تحمیل می‌کند. کارشناسان اقتصادی و جامعه‌شناسان با بررسی آمار به‌دست آمده از محاسبات شاخص‌هایی همچون بانک جهانی، اتحادیه جهانی مخابرات، اداره آمار اتحادیه اروپا، اداره سرشماری ایالات متحده آمریکا و رفتار جامعه معتقدند که قطعی اینترنت به‌عنوان شدیدترین شکل سانسور اینترنت، یکی از اشکال کنترل و نظارت اجتماعی بر مردم هر کشور است که جلوی دسترسی آزاد شهروندان به اینترنت را می‌گیرند.

مقایسه آمار سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۳ میلادی

آمارهای منتشر شده نشان می‌دهند که در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۱۱۴ قطعی اینترنت در ۲۳ کشور جهان اتفاق افتاده است که مجموع ضرر ناشی از آنها حدود ۲۴.۶۷ میلیارد دلار اعلام شده است. در سال ۲۰۲۲ مجموع زمان قطع اینترنت در سرتاسر جهان ۵۰ هزار و ۶۵ ساعت بوده که نسبت به سال ۲۰۲۱ رشد چشمگیر ۴۵ درصدی داشته است. به‌مانند آمار ۲۰۲۳، در سال ۲۰۲۲ نیز کشور روسیه بیشترین ضرر ناشی از قطع عمدی اینترنت را به خود اختصاص داده است. پس از روسیه کشورهای میانمار و قزاقستان در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

در نیمه اول سال ۲۰۲۳ در مجموع جهان شاهد ۸۱ قطعی عمدی در ۱۴ کشور مختلف بودیم که ضرر اقتصادی آن حدود ۱.۷۲ میلیارد دلار تخمین زده شده است. در این بازه نزدیک به ۱۷ هزار و ۹۰۱ ساعت قطعی عمدی اینترنت در سرتاسر جهان اعمال شد. همچنین در نیمه اول سال ۲۰۲۳، کشور اتیوپی با ۵۲۶ میلیون دلار، بیشترین ضرر اقتصادی ناشی از اینترنت را به خود اختصاص داده و پس از آن میانمار و هند در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.

مهم‌ترین عوامل قطع عمدی اینترنت در سال ۲۰۲۳

طبق مطالعات، دلایل مختلفی می‌تواند عامل تحریک دولت‌ها برای قطع عمدی اینترنت باشد. در سال ۲۰۲۳ ناآرامی و درگیری‌ها بیشتر از هر عاملی منجر به قطعی اینترنت شده است. در این زمینه اروپا و سپس آسیا میزبان بیشترین اختلال عمدی از سوی دولت‌ها بوده‌اند. بعد از آن تظاهرات مردمی بیشترین سهم از خاموشی عامدانه اینترنت را در اختیار دارند و پیشگامان این نوع قطعی اینترنت، کشورهای خاورمیانه مانند ایران هستند. به‌صورت کلی ناآرامی‌ها با ۵.۰۶ میلیارد دلار ضرر اقتصادی، مهم‌ترین دلیل قطعی‌های عمدی اینترنت در سال گذشته میلادی بوده‌اند.

بعد از این‌ها، اتفاقات دیگری از جمله تظاهرات (با 2.8 میلیارد دلار)، امتحانات درسی (با 464.1 میلیون دلار)، کنترل جریان اطلاعات (با 421 میلیون دلار)، کودتای نظامی (با 238.1 میلیون دلار) و انتخابات (با 34.1 میلیون دلار) مهم‌ترین دلایل قطعی‌ها و اختلالات اینترنتی اعمال شده از سوی دولت‌ها بوده‌اند.