در هفته اخیر بارها شاهد اختلال در عملکرد پیام رسان ایتا بودیم و اکنون مدیران ایتا اعلام کردند هجوم مردم برای عضویت در این برنامه علت این اخلال بوده است.
نقش شبکههای پیام رسان در گسترش روابط و زندگی بشر اثبات شده است و مهمتر از آن برای ساخت چنین بستر مهمی باید حتما به فراهمسازی زیرساختهای آن نیز توجه ویژهای شود. مهمترین عامل برای محبوبیت یک اپلیکیشن پیام رسان به حداقل رسیدن اختلال و قطعی و همچنین سرعت بالای آن است. طبق گزارشهای واصله، اما یکی از پرطرفدارترین پیام رسانهای بومی کشورمان با نام ایتا حدود یک هفته است که حال و روز چندان مطلوبی ندارد و با اخلال در ارائه سرویس همراه بوده است.
علت اختلال پیام رسان داخلی ایتا اعلام شد
طبق اعلام مدیران این پیام رسان، اختلال در عملکرد پیام رسان ایتا بهدلیل هجوم همزمان بسیاری از کاربران برای عضویت در این پلتفرم بوده است. مدیرعامل این پیام رسان در گفتوگو با صداوسیما با اشاره به تعداد کاربران در حال رشد ایتا، ایجاد اختلال در زیرساختهای فنی این پیام رسان را امری اجتنابناپذیر خواند و بیان کرد:
خبر قطعی ایتا را از ۲ روز پیش اعلام کرده بودیم. قرار بود برای افزایش تابآوری سیستم و ارتقای زیرساختها، ایتا از ساعت ۱ تا ۵ بامداد امروز قطعی داشته باشد؛ اما این روند فنی طولانی شده است.
با نگاهی دقیقتر به این موضوع، یک سوال مهم ذهن ما را به خود مشغول میکند و آن هم این است که چرا یک پیام رسان با وجود نبود بسیاری از زیرساختهای اولیه، وارد این عرصه شده است. پیش از آنکه نامی از ایتا، بله و روبیکا باشد، تنها پیام رسان داخلی که بهصورت گسترده پس از فیلترینگ تلگرام در ایران مشغول به کار بود، اپلیکیشن سروش بود که اتفاقا تبلیغات گستردهای هم برای سوق دادن کاربران داخلی به سمت این پیام رسان داخلی انجام داد؛ اما در نهایت بهواسطه خدماترسانی ضعیف همزمان با رشد تعداد کاربران، این عرصه را به سایر رقبا واگذار کرد.
با وجود تجربهای که اپلیکیشن سروش از خود بر جای گذاشت، اما همچنان چالش افزایش کاربران و کشش نداشتن زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزاری حل نشده، یک بحران اساسی در پیش روی پیام رسان های ایرانی است و پروژه اختلال سروش اکنون با یک سناریو مشابه توسط ایتا دنبال میشود.
آثار فیلترینگ بر شبکه های اجتماعی خارجی و داخلی
بر اساس آخرین نظرسنجیها، حدود ۴۶.۵ درصد مردم کشورمان از اینستاگرام، ۳۵.۳ درصد از واتس آپ، ۳۴.۶ درصد از تلگرام، ۲۵.۲ درصد از ایتا، ۲۴.۱ درصد از روبیکا و ۸.۷ درصد نیز از پیام رسان بله استفاده میکنند. همچنین میزان استفاده از سایر پیام رسانها و شبکه های اجتماعی کمتر از ۷ درصد بیان شده است. شایان ذکر است که میزان استفاده مردم از پیام رسانها و شبکه های اجتماعی خارجی از قبیل واتس آپ، اینستاگرام و تلگرام در دو سال اخیر و همزمان با تشدید فیلترینگ با نوساناتی همراه بوده است؛ به نحوی که استفاده از پیام رسان واتساپ از ۷۱.۱ درصد در خردادماه ۱۴۰۱ به ۳۵.۳ درصد در دیماه ۱۴۰۲ کاهش یافته است. در مقابل، رسانههای اجتماعی داخلی چون روبیکا و ایتا از فرصت فیلترینگ نهایت استفاده را بردند و توانستهاند تعداد قابل توجهی کاربر را به سوی خود جذب کنند.
مدیرعامل ایتا که در مورد علل بهوجود آمدن اختلال، رشد حجم استفاده کاربران را بهعنوان توجیه ذکر میکند، باید توجه داشته باشد ایتا تنها بستری نیست که در جهان با رشد کاربر مواجه میشود. شبکه های اجتماعی یا باید خود را متناسب با نیازهای روز تطبیق داده یا محکوم به زوالند. ایتا هم از این قاعده مستثنی نیست. طبیعتا زمانی که امکان استفاده از پلتفرمهای خارجی سلب میشود مردم بهسمت استفاده از بسترهای داخلی میروند.
با وجود این تفاسیر، اما حالا تمامی مدیران شبکه های اجتماعی داخلی نیز باید پاسخگو باشند؛ زیرا هر لحظه ممکن است مردم با توجه به نیاز خود بهسوی این پیام رسانها روانه شوند و بهدلیل اختلال در حجم سرورها دوباره نیز شاهد قطعی و عدم سرویسدهی این پلتفرمهای بومی شویم. افزایش ظرفیتهای سختافزاری و نرمافزاری امری است که باید بهتدریج در دستور کار مدیران پیام رسان های داخلی قرار بگیرد.