تانک ها توانستهاند سرنوشت جنگ های زیادی را تغییر دهند و بلای جان پیاده نظام ارتش های مختلف بودهاند. امروز میخواهیم نگاهی به عجیب ترین تانک تاریخ داشته باشیم.
تانک های پنزر آلمانی سرعت و مانورپذیری فوقالعاده بالایی در میدان نبرد داشتند. همین نیز باعث شده بود نیروهای متحدین حسابی از آنها بترسند. در واقع تانک های آلمانی میتوانستند بهراحتی صفوف دشمن را بههم بریزند و با سرعت بالا پیشروی کنند. این تانک ها بخش مهمی از نیروی زمینی آلمان بودند و توانستند ایده حمله برقآسا ژنرال گودریان را ممکن کنند.
عجیب ترین تانک تاریخ بشر در نتیجه جنگ جهانی اول متولد شد
همین تانک های آلمانی بودند که به آدولف هیتلر جسارت ایدهپردازی برای تصرف اروپا و سپس شوروی را دادند. عملکرد فوقالعاده تانک های آلمانی در جنگ جهانی دوم شاید این ایده را در ذهن بسیاری از افراد ایجاد کرده باشد که آلمانها مخترع این ماشین جنگی بودهاند. هرچند که اینطور نیست. اولینبار بریتانیا بود که تانک را با هدف شکستن بنبست جنگ جهانی اول اختراع کرد. در واقع اولین استفاده از تانک به نبرد Flers-Courcelette در سال ۱۹۱۶ مربوط میشود.
آلمانیها حتی نتوانستند در طول جنگ جهانی اول تعداد قابل توجهی تانک بسازند و در عوض از غنائم دشمنان خود استفاده میکردند. اینجا بود که ایده عجیب ترین تانک تاریخ جهان متولد شد. آلمانیها از طرفی متوجه شده بودند که تانکهای دشمن تا چهحد موفق عمل میکنند و از طرفی دیگر نمیتوانستند ایده یک دژ زرهی مملو از آتش را رد کنند.
عجیب ترین تانک تاریخ جهان Sturmpanzerwagen A7V نام گرفت. گفته میشود که یک مهندس آلمانی بهنام Joseph Vollmer توسعه A7V را بر عهده داشته است. وی که مالک یک کارخانه طراحی اتوموبیل بود، پس از شروع جنگ جهانی اول به ارتش آلمان پیوست. وی نهتنها A7V، بلکه چندین تانک دیگر را هم طراحی کرد.
با نگاهی به طراحی A7V میتوان متوجه شد که والمر عملا ایدههای خود را از خودروهای ریلی آنزمان گرفته بود. در بدنه کناری زره ۳۰ میلیمتری استفاده شده بود و در بخشهای جلو و عقب نیز بهترتیب زره ۱۵ و ۲۰ میلیمتری دیده میشد. عجیب ترین تانک تاریخ بشر ۸ متر طول، ۳.۲ متر عرض و ۳.۳۵ متر ارتفاع داشت.
این ماشین جنگی عجیب ظاهری همچون یک جعبه بدقواره را داشت که روی ۱۵ چرخ قرار گرفته بود. وظیفه ساخت شنی این تانک بر عهده شرکت Holt بود که امروزه با نام کاترپیلار شناخته میشود. عجیب ترین تانک تاریخ به توپ ۵۷ میلیمتری Maxim-Nordenfelt مجهز شده بود و از ۶ مسلسل Maxim MG08 (دو مسلسل در دو طرف و عقب تانک) نیز بهره میبرد.
مورد عجیب اینکه آلمانیها بهجای استفاده از توپهای ۵۷ میلیمتری جدید، موارد مورد نیاز خود را از تانک های رهاشده دشمن در میدان نبرد جمعآوری میکردند. همین نیز سبب شده بود که برای استفاده از هر توپ یا مسلسل به حداقل ۲ سرباز نیاز باشد. تانک A7V میتوانست میزبان ۱۸ خدمه باشد و فضای کافی برای میزبانی از ۳۰ هزار گلوله مسلسل و ۵۰۰ گلوله ۵۷ میلیمتری را برای توپ اصلی داشت.
داخل تانک فضای چندانی برای حرکت باقی نبود و خدمه نیز بهخاطر گرما و صدای زیاد اذیت میشدند. ترکیب زرهها، خدمه، مهمات و سایر بخشها سبب شده بود که وزن کلی عجیب ترین تانک تاریخ به ۳۶ تن برسد. نیروی مورد نیاز برای حرکت دادن این غول زرهی نیز توسط دو موتور ۴ سیلندر دایملر-بنز تامین میشد. این موتورها رویهمرفته ۲۰۰ اسب بخار قدرت داشتند و میتوانسند حداکثر سرعت ۱۴.۵ کیلومتر بر ساعت را در زمینهای صاف فراهم کنند.
هرچند که اگر زمین مسطح نبود، سرعت به ۶.۵ کیلومتر بر ساعت کاهش پیدا میکرد. این سرعت فاجعه بود. در هر صورت ارتش آلمان سفارش ساخت ۱۰۰ عراده از عجیب ترین تانک تاریخ تاریخ بشر را داد؛ اما در نهایت تنها ۲۰ عدد ساخته شدند. فرآیند ساخت این تانک هم زمانبر بود و هم هزینه زیادی داشت. بههمینخاطر آلمانیها از ادامه پروژه منصرف شدند. البته این تانک مشکلات دیگری هم داشت.
آن دسته از تانک های A7V که بهمیدان نبرد رسیدند حسابی نیروهای آلمانی را کلافه کرده بودند. شنی باریک و طراحی فوقالعاده سنگین سبب شده بود که A7V در زمینهای ناهموار پایداری لازم را نداشته باشد. همچنین موتور استفاده شده بهاندازه کافی قوی نبود و مرتب خراب میشد. بدتر از همه اینکه این ماشین جنگی کند ابعاد بسیار بزرگی (مخصوصا از طرفین) داشت و همین باعث میشد هدف راحتی برای نیروهای دشمن باشد.
تولید هرکدام از تانک ها که تمام میشود، آن را براساس خدمه نامگذاری میکردند. مثلا نام برخی از آنها Nixe، Gretchen، Faust، Prinz Oskar و Mephisto بود. در اواخر آوریل ۱۹۱۸ بود که یک رویداد مهم در نزدیکی شهر Villers-Bretonneux فرانسه رخ داد. این شهر شاهد اولین نبرد تانک ها در تاریخ بشر بود. جایی که ۱۳ عراده از عجیب ترین تانک تاریخ (شامل Nixe و Mephisto) در برابر ۱۲ عراده تانک مارک 4 انگلستان قرار گرفتند.
در نتیجه این نبرد ۶ تانک انگلیسی آسیب دیدند. دو تانک آلمانی از حالت عملیاتی خارج شدند و Nixe نیز آنچنان آسیب دید که خدمه تنها توانستند لحظاتی پیش از منفجرشدن مهمات از آن بیرون بپرند. Mephisto نیز در هیاهوی نبرد درون یک چاله خمپاره افتاد. خدمه این تانک پس از تلاش ناموفق برای بیرون آوردن تانک، آن را رها کردند.
مفیستو تا دو ماه در همان چاله گیر افتاده بود. تا اینکه در جولای ۱۹۱۸ سربازان پیادهنظام استرالیایی توانستند این منطقه را پسگرفته و تانک را بهمحلی امن منتقل کنند. پس از پایان جنگ و امضای توافق ورسای، آلمان بخش زیادی از تجهیزات نظامی خود را از دست داد. ۱۸ عراده از ۲۰ تانک A7V توانسته بودند از جنگ جهانی اول جان سالم بهدر برند؛ اما آلمانیها بر اساس توافقات، آنها را از حالت نظامی خارج کردند.
تنها موردی که توانست قسر در برود مفیستو بود. آن هم بهاین دلیل که نیروهای استرالیایی میخواستند عجیب ترین تانک تاریخ جهان را بهعنوان غنیمت جنگی بهکشور خود منتقل کنند. این تانک هماکنون در موزه Queensland قرار دارد.