گویا شگفتیهای فرعون ها و فرهنگ مصر باستان تمامی ندارد. اخیرا باستان شناسان موفق به یک کشف هیجان انگیز در اهرام مصر شدهاند. این دستاورد مهم با تجهیزات پیشرفته و در هرم جیزه به دست آمده است.
از زمان کشف مقبره فرعون توتعنخآمون در سال ۱۹۲۲ افکار عمومی جهان حسابی به فرهنگ مصر باستان علاقهمند شده است. از آن زمان تاکنون نیز باستان شناسان گوناگون توانستهاند موارد حیرتانگیزی را در اهرام مصر کشف کنند. مواردی که هرکدام بخشی عجیب از یک فرهنگ غنی را بهتصویر میکشند. هرچند ظاهرا هنوز اسرار زیادی از مصر باستان باقیمانده است.
کشف هیجان انگیز در گورستان غربی اهرام مصر
باستان شناسان اخیرا موفق شدهاند کشف جدیدی را زیر شنهای گورستان غربی جیزه ثبت کنند. گورستان غربی میزبان صدها قبر چهارضلعی است که در فرهنگ مصر مصطبه نامیده میشوند. این قبرها در نزدیکی هرم بزرگ جیزه قرار دارند. همانطور که انتظار میرفت مصطبهها به افراد با سطوح بالای اجتماعی و نزدیکان فرعون خوفو (حکمرانی حدود ۴۵۰۰ سال پیش) تعلق داشتند و افراد عادی نمیتوانستند مردگان خود را در آنها قرار دهند.
اگرچه افراد زیادی در مصطبهها دفن شدهاند، اما در یک بخش از این گورستان هیچ سازهای دیده نمیشود. همین نیز مدتها سبب شگفتی باستان شناسان شده بود. هرچند زیر شنها داستان کاملا متفاوت است. باستان شناسان موفق شدهاند سازههایی هیجان انگیز را کشف کنند که زمانی در کنار اهرام مصر جلب توجه میکردند.
این سازهها هزاران سال پیش ساخته شده بودند؛ اما گذر زمان آنها را بهدست فراموشی سپرده بود. فناوریهای جدید باستان شناسی مشخص کرده است که کمتر از یک متر زیر سطح یک سازه L مانند وجود دارد. کمی پایینتر نیز یک سازه مشابه وجود دارد که به اولی متصل است. برخی کارشناسان در همان ابتدا کشف هیجان انگیز مربوط به اهرام مصر را زیر سوال بردند. آنها بر این باور هستند که این سازهها طبیعی هستند. هرچند به باور برخی دیگر گوشههای تیز بنا طبیعی بودن آن را رد میکنند.
علاوه بر شکل سازه، طبیعی نبودن آن میتواند معمای خالی ماندن قسمتی شلوغ از گورستان غربی جیزه را توضیح دهد. باستان شناسان گمان میکنند که کشف هیجان انگیز جدید اهرام مصر باقیماندههای مقبره دو فرد مهم باشد. هرچند هنوز در این زمینه تردیدهایی وجود دارد.
نحوه یافتن سازههای جدید در گورستان غربی جیزه
در گذشته باستان شناسان مجبور بودند برای سالها با دقت بهاکتشاف بپردازند تا بتوانند شکل و ساختار کلی یک سازه را آشکار کنند. هرچند که حالا فناوریهای جدید امکان کشف های هیجان انگیز را بدون حتی بلند کردن یک مشت شن در اطراف اهرام مصر ممکن کرده است. تیم مشترک دانشگاه توهوکو ژاپن و موسسه پژوهشی اخترشناسی و ژئوفیزیک مصر نیز با استفاده از همین فناوریهای جدید کار خود را انجام دادند.
بین سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۳ تیم پژوهشی این منطقه را با استفاده از دو روش پیشرفته مورد ارزیابی قرار داد. آنها ابتدا از روش رادار زمیننفوذ یا همان GPR استفاده کردند و سپس به سراغ روش توموگرافی مقاومت الکتریکی یا همان ERT رفتند. در روش اول میتوان با استفاده از امواج الکترومغناطیس نمایی کلی از ساختارهایی که در عمق کم زمین قرار دارند را با رزولوشن بالا مشاهده کرد.
روش دوم هرچند میتواند سازههایی که در عمق بیشتر قرار دارند را شناسایی کند. هرچند که در این روش جزئیات چندان بالا نیستند. ترکیب روشهای GPR، ERT و دادههای ماهوارهای نیز در نهایت به یک کشف هیجان انگیز در نزدیکی اهرام مصر منجر شد. ابعاد کلی این سازهها حدود ۱۰ در ۱۵ متر است و در عمق ۰.۵ تا ۲ متری زمین قرار دارند.
گام بعدی برای کشف اسرار بیشتر
بهنظر میرسد که زمانی ساختار L شکل با شن پر شده باشد و همین نیز میتواند کاربرد اصلی آن را آشکار کند. باستان شناسان گمان میکنند که سازه اول در واقع راهرویی برای رسیدن به سازه اصلی بوده است. مصریان باستان معمولا این گذرگاهها را با شن پر میکردند تا مقبره را از دستبرد سارقان حفظ کنند. هرچند که این روش همیشه موفقیتآمیز نبود.
اما این پایان مسیر برای یک کشف هیجان انگیز در نزدیکی اهرام مصر نیست. روشهای GPR و ERT میتوانند اطلاعات مهمی از سازههای زیرسطحی به ما ارائه دهند؛ اما محدودیتهایی هم دارند. در این مورد نیز باستان شناسان متوجه شدهاند که دادههای بهدست آمده از دو روش دقیقا همخوانی ندارند. همچنین گاهی این روشها میتوانند در محاسبه ابعاد یک سازه دچار خطا شوند.
علاوه بر اینها، هنوز پرسشهای مهمی بیپاسخ مادهاند. بهعنوان مثال باستان شناسان نمیدانند که چه چیزی در سازه پایینی قرار دارد. آیا سازه دوم نیز با شن پر شده و یا اینکه کاملا خالی است؟ برای پاسخ به این سوالها باستان شناسان باید در نزدیکی اهرام مصر به کاوش بپردازند. در واقع اکنون باستان شناسان به روشهای سنتیتر رو آوردهاند. شاید در آينده کشف هیجان انگیز اطراف اهرام مصر به تیتر یک رسانههای جهان تبدیل شود و شاید هم مشخص شود موردی نسبتا کم اهمیت بوده است.