خمپاره 120 میلیمتری ثور یکی از جدیدترین محصولات کمپانی سوئدی ساب است که اخیرا در نمایشگاه بین المللی تجهیزات دفاعی و امنیتی 2017 لندن موسوم به DSEI 2017 رونمایی شد.
سوئد یک کشور اروپایی آرام و بیطرف در حوزه اسکاندیناوی است که با وجود جنگ گریز بودنش، صنایع ساخت جنگ افزار بسیار قدرتمند و پیشرفتهای دارد. گل سرسبد کمپانیهای دفاعی سوئد، بخش نظامی کمپانی ساب (SAAB) است که در زمینههای گوناگون نظامی فعالیت دارد و از پیشروان این صنعت محسوب میشود.
البته از حق نگذریم که سوئد در زمینه فروش جنگ افزار به کشورهای خارجی قوانین بسیار سخت گیرانهای دارد که یکی از آنها عدم فروش جنگ افزار به کشورهای ناقض حقوق بشر است؛ از این رو بود که در سال 2015 قرارداد فروش جنگ افزار به عربستان سعودی را به صورت یک طرفه و به دلیل نقض حقوق بشر از سوی دولت سعودی لغو کرد.
خمپاره 120 میلیمتری ثور (Thor) جدیدترین دستاورد رونمایی شده از سوی شعبه سوئیسی ساب موسوم به ساب بوفورس دینامیکس سویتزرلند (SBDS) است که محصولی نوین و یکتاست! در ساخت این گلوله خمپاره از طراحی منحصر به فردی بهره گرفته شده و به منظور دستیابی به اثر مخرب مورد نظر روی اهداف گوناگون، ترکشهای آن دارای شکل، جنس و اندازههای گوناگونی هستند. بسته به هدفی که کاربر قصد درگیری با آن را دارد و همچنین فاصلهاش، میتواند ترکشهای گوناگون با مرگآوری و سرعت مناسب را انتخاب کند.
گلولههای خمپاره هوا انفجار عادی دارای یک فیوز مجاورتی هستند و پس از انفجار در ارتفاع کمی بالای زمین، ترکشهای خود را تقریبا به همه طرف پراکنده میکنند. در این حالت تقریبا نصف ترکشها به سمت بالا پرتاب شده و اثری روی هدف نخواهند داشت.
درحالی که ثور با الگوی ترکشپرانی منحصر به فرد خود، بیش از 2.5 برابر موثرتر از دیگر خمپارههای 120 میلیمتری است. ثور در گم پایانی پرواز به سمت هدف با زاویه بیشتری روی آن شیرجه زده و بیشتر ترکشهای خود را به سمت زمین پراکنده میکند و کمتر از 30 درصد از ترکشهای آن در جهتهای نامرتبط پخش میشوند. ناگفته نماند برد این خمپاره بیش از 8.5 کیلومتر است.
این خمپاره 120 میلیمتری به لطف اثربخشی و توان مرگآوری بالاتری که دارد جایگزین بسیار مناسبی برای آتش پشتیبانی سنگینتر همچون توپ 155 میلیمتری است. بدین ترتیب با استفاده از آتشی ضعیفتر نسبت به توپخانه، میتوان اهدافی که خمپارههای 120 میلیمتری دیگر توان نابودی آن را ندارند از صحنه بدر کند که در نتیجه سبب کاهش خسارت ناخواسته در مقایسه با استفاده از توپخانه میشود. این گلوله خمپاره علیه طیف گستردهای از تهدیدها، از اهداف نرم گرفته تا اهداف سخت، موثر است.
در این خمپاره همچون دیگر مهمات مدرن از مواد منفجره غیرحساس استفاده شده تا در صورت وارد شدن فشارهای خارجی همچون فشار فیزیکی، گلوله هنگام جابهجایی و به صورت کلی قبل از شلیک منفجر نشود و تهدیدی برای نیروهای خودی نداشته باشد. این خمپاره همچنین برای محافظت از نیروهای خودی حاضر در میدان نبرد و غیرنظامیان دارای منطقه کنترل شده امن است؛ به این معنی که گلوله هنگام انفجار اثر قابل پیشبینیتر و دقیقتری خواهد داشت. در واقع این خمپاره ترکشپرانی خود را در ناحیه محدودتری انجام میدهد.
گلوله خمپاره 120 میلیمتری ثور 15 کیلوگرم وزن دارد که 3.4 کیلوگرم آن را ماده انفجاری امن PBXN-110 تشکیل میدهد. همچنین میتوان یک کیلوگرم ماده انفجاری دیگر نیز به آن افزود که موجب افزایش توان انفجار میشود. بسته به هدف مورد نظر، این گلوله خمپاره میتواند تا حداکثر 4250 ترکش یا همین تعداد ساچمه فولادی حمل کند. درازای کلی این گلوله 77 سانتیمتر است و ساختار استوانهای وسط بدنه آن بر افزایش ضریب مرگآوری آن تاثیر مثبت دارد.
خمپاره 120 میلیمتری ثور با رویکردهای انعطافپذیر و ماژولاریته طراحی شده و تطبیقپذیری بالایی دارد. جایگاه داخلی گلوله که محل حمل ترکشهاست میتواند بسته به نیاز کاربر و نوع هدف دستخوش تغییر شود. یکی دیگر از ویژگیهای جالب ثور این است که میتوان مرکز ثقل آن را بسته به شرایط تغییر داد، با این حال مسیر پرواز و خصوصیات بالستیک گلوله همچنان ثابت و بهینه میماند. خمپاره 120 میلیمتری ثور در مقایسه با دیگر خمپارههای 120 میلیمتری هزینه نگهداری و پشتیبانی کمتری نیاز دارد که این ویژگی نیز یکی دیگر از مزایای آن است.