با قوت گرفتن احیای برجام صحبتهایی در خصوص بازگشت رنو به ایران مطرح شده است. اما شرایط کنونی شرکت رنو این موضوع را منتفی میکند.
به دنبال آن که بحثهایی در پیرامون بازگشت دوباره کشورها به برجام مطرح شد، عدهای از کارشناسان و متخصصان صنعت خودرو احتمال دادند که شرکتهای خودروسازی خارجی که به علت تحریمها با ایران قطع همکاری کردند، مجددا به ایران بازخواهند گشت. میتوان گفت این احتمالا تا حدودی صحت دارد، چرا که شرکت رنو خواستار آن است که بعد از لغو تحریمها، همکاری خود را با شرکتهای ایرانی مجددا آغاز کند.
پژو یکی دیگر از خودروسازهای فرانسوی بود که تا پیش از تحریمها با شرکتهای ایرانی همکاری داشت؛ اما به دنبال ادغام شرکتهای کرایسلر، فیات، سیتروئن و پژو در قالب برند استلانتیس، نمیتوان احتمال زیادی برای بازگشت پژو به ایران متصور بود، اما ممکن است که رنو مجددا به کشور بازگردد.
احتمال بازگشت مجدد شرکتهای خارجی به ایران خیلی زیاد نیست، چراکه در طول سالهای گذشته شرکای خارجی مدام با طرفهای ایرانی شروع به همکاری کرده و پس از مدتی آن را برهم زدند. از طرفی دیگر صنعت خودرو کشور بعد از آغاز تحریمها نیز متحمل فشار حداکثری شد که علت وارد شدن این فشار به صنعت خودرو کشور تنها تحریم نبود، بلکه بدقولی شرکای خارجی نیز تأثیر زیادی بر این موضوع گذاشت. این در صورتی است که تعدادی از متخصصان صنعت خودرو معتقد هستند که شرکت رنو پس از لغو تحریمها به ایران باز خواهد گشت، چرا که آنها در طول سالهای گذشته در انتظار برداشته شدن تحریمها و بازگشت مجدد به ایران بودند.
شرکت رنو برای بار دوم در سال 1397 و به دنبال خروج آمریکا از برجام از ایران خارج شد و همکاری خود با شرکتهای ایرانی را نیمه کاره گذاشت. قطع همکاری رنو با ایران باعث شد که شرکت سایپا نتواند به تعهدات خود عمل کند و خودروهای ساندرو و ال 90 را به خریداران تحویل دهد و خودروهای دیگری را جایگزین آنها کرد. اما تندر 90 را تا آنجایی که توانش را داشت به خریداران تحویل داد.
قائم مقام شرکت سایپا نیز در تیرماه سال پیش ضمن ابراز ناراحتی از بدقولیهای شرکای خارجی عنوان کرد که علت اصلی این موضوع که سایپا نتوانست خودروهای فروخته شده را به خریداران تحویل دهد، قطع همکاری ناگهانی شرکای خارجی بود. این قطع همکاری باعث شد که 49 هزار تعهد شرکت سایپا نیمه کاره بماند و این شرکت سه خودروی دیگر را به جای آنها به خریداران تحویل دهد.
نهایتا و در آبان ماه سال 1399، سازمان محیط زیست پس از رایزنیهای فراوان موافقت کرد که تعدادی از محصولات شرکت رنو شمارهگذاری و ترخیص شود. شرط این توافق تبدیل اتومبیلهای مدل 99 به مدل 98 بود. پس از قطع همکاری پژو با طرف ایرانی نیز مجددا همین جریانها اتفاق افتاد و شرکت ایران خودرو را با مشکلاتی مواجه کرد.
شرایط بازگشت رنو و پژو به ایران
محمدرضا نجفیمنش، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و رئیس انجمن تخصصی صنایع همگن، نیرو محرکه و قطعهسازان طی مصاحبهای ضمن الزامی بودن خروج دولت از صنعت خودرو در ارتباط با احتمال بازگشت رنو به ایران اظهار کرد از آنجایی که شرکتهای رنو و پژو به ناچار و تحت فشار آمریکا از ایران خارج شدند، قسمتی از سرمایه خود را در ایران باقی گذاشتند. از همین رو بازگشت مجدد این شرکتها به کشور میتواند برای صنعت خودرو مفید باشد.
بازگشت مجدد شرکتهای رنو و پژو به کشور بدان معنا است که صنعت خودرو با شرکتهای رده سوم و چهارم دنیا همکاری خواهد کرد، زیرا هماکنون تعداد زیادی از شرکتهای خودروسازی در حال ادغام شدن با یکدیگر هستند. اگر در ایران نیز همانند کشورهای دیگر شرکتهای خودروسازی با یکدیگر ادغام شوند، اوضاع صنعت خودرو کشور بسیار بهتر خواهد شد. بنابراین باید همکاری شرکتهای خودروسازی با شرکای خارجی مجددا آغاز شود تا بدین وسیله دولت از صنعت خودرو به طور کامل حذف شود.
همکاری با شرکتهای خارجی باید حداکثری شود
محمدرضا معتمد، مدیرعامل اسبق ایکاپ عنوان کرد در زمانی که خودروسازی در بهترین حالت ممکن قرار داشت، قیمتها بیشتر میشد. دلیل این مسئله ظرفیتهای خالی بود که در این صنعت وجود داشت. به همین علت لازم است که در صورت همکاری مجدد با خارجیها، ظرفیتها مجددا مورد بررسی قرار بگیرند. خودرو یکی از اصلیترین وسایل برای زندگی است، از این رو باید از ظرفیتهای موجود در این صنعت به بهترین شکل استفاده کرد.
وی ادامه داد که در حال حاضر کشور در شرایط تحریم قرار دارد، به همین خاطر باید فرآیند جذب حداکثری شود. این در صورتی است که پتانسیل و حجم نیروی کار کشور قابل قبول بوده و تنها کاری که باید انجام شود استفاده از تمام توان است.
شرکتهای فرانسوی قابل اعتماد نیستند
سعید مدنی، مدیرعامل اسبق شرکت سایپا در خصوص بازگشت رنو به ایران عنوان کرد که نباید فضای رقابت از بین برود و روابط عادی شود، زیرا در این صورت مشکلات بیشتری برای صنعت خودرو پیش خواهد آمد. بنابراین لازم است که تجربیات به دست آمده از قبل مورد استفاده قرار گیرند. هماکنون باید با دقت بیشتری به قضایا نگاه کنیم، زیرا در شرایط تحریم تصمیمهایی گرفته میشود که پس از لغو تحریمها از خاطر میروند و بعد از سپری شدن چند مدت موفقیتهای به دست آمده نیز از خاطر میروند. به فرض مثال در شرایطی که فروش نفت به حداقل رسیده بود، تصمیمهایی در ارتباط با این موضوع در کشور اتخاذ شد که پس از متعادل شدن فروش نفت، این تصمیمها فراموش شدند.
وی افزود که همکاری با شرکت های فرانسوی به ما فهماند که فرانسویها اصلا قبل اعتماد نیستند و در انتقال تکنولوژی کم کاری میکنند. آنها فقط در شرایطی حاضر به همکاری میشوند که نفع ببرند و هر کجا که احساس کنند همکاری به سود آنها نیست آن را نیمه کاره رها میکنند. صنعت خودرو کشور باید تلاش کند که میزان تولید اتومبیل را به شدت افزایش دهد و پلتفرمهای داخلی را پیشرفتهتر کند. هماکنون صنعت خودرو کشور پتانسیل انجام این کار را دارد. در صورتی که 50 درصد از خودروها روی پلتفرم داخلی تولید شوند، مذاکرات به سود ما خواهد بود.
به اعتقاد مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا تنها راه توسعه و پیشرفت برقرار کردن ارتباط با کشورهای خارجی است، چرا که وارد رقابت نشدن با شرکتهای خودروسازی خارجی، حتی در صورت تولید باکیفیتترین خودرو نیز بیفایده خواهد بود. از همین رو باید با کشورهای خارجی ارتباط درست برقرار کنیم؛ اما نباید این ارتباط به گونهای باشد که شرکتهای خارجی اختیار تام داشته باشند.
تمام این مسائل در صورتی است که آمار فروش شرکت پارس خودرو در فروردین 1400 و نتایج به دست آمده از بررسی سایت کدال مشخص میسازد که پس از تحویل 326 دستگاه خودرو رنو در مهرماه سال پیش، تنها یک خودرو در فروردین امسال فروخته شده است.
این مسئله به ما نشان میدهد با توجه به این که تمام خودروهای رنو به خریداران تحویل داده شده است و دیگر هیچ محصولی از این شرکت در کارخانه باقی نمانده است، احتمال بازگشت رنو به ایران بسیار کم است. همچنین صحبتهای انجام شده با این شرکت مشخص میسازد که رنو دیگر هیچوقت به عنوان یک برند مستقل آغاز به کار نخواهد کرد. این اظهارات خبر از منتفی شدن تولید تندر 90 ایرانی میدهد که قرار بود از تیر ماه سال پیش به تولید برسد.