سامانه دفاع ساحلی رباتیک یکی از جدیدترین پلت فرمهای رزمی بدون سرنشین در نیروهای مسلح آمریکاست که در آزمایش اخیر خود یک ناوچه را غرق کرد.
رباتهای نظامی و تسلیحات بدون سرنشین روز به روز نقش بیشتری در نیروی نظامی کشورهای پیشرو را از آن خود میکنند. این تجهیزات از انواع پهپادهای غول پیکر و کوچک گرفته تا خوردوها و زیردریایی بدون سرنشین را شامل شده و گاهی اوقات همچون سگهای رباتیک نگهبان نیروی هوایی آمریکا حتی به شکل حیوانات ساخته میشوند.
از محاسن این رباتها میتوان به این اشاره کرد که دیگر جان سربازان به خطر نخواهد افتاد و مسئولیت محول شده بدون هیچگونه کاستی و فارغ از محدودیتها و نیازهای جسمی انسانها با دقت ماشینی انجام میشود.
نیروهای مسلح آمریکا پیشروترین توسعه دهنده و سازنده و البته بزرگترین کاربر رباتهای نظامی در زمینهها گوناگون اعم از شناسایی و جاسوسی، دیدهبانی، هدفیابی، نگهبانی، جستجو و نجات و ماموریت رزمی است. یکی از جدیدترین تسلیحات رباتیکی که این کشور آزمایش کرده سامانه دفاع ساحلی رباتیک است که متعلق به سپاه تفنگداران دریایی آمریکا میباشد.
با کمرنگ شدن تهدید روسیه و ظهر ابرقدرت جدیدی در شرق که همان چین کمونیستی است، سپاه تفنگداران دریایی آمریکا که پیش قراول تهاجم نظامی این کشور به شمار میرود دست به تغییر استراتژیهای خود زد.
چین توان انجام عملیات نظامی در خارج از قلمرو خود را ندارد، در حالی که بر خلاف چین آمریکا به واسطه 11 ابر ناو هواپیمابر و استقرار شمار زیادی نیرو در کشورهای اطراف و جزیرههای نزدیک به چین، میتواند خارج از مرزهایش نیز درگیر شود.
آمریکا با هیچ یک از کشورهایی که با چین مرز خاکی دارند اتحادی نداشته و در صورت جنگ نمیتواند از راه خشکی به چین برسد. از طرف دیگر تمامی کشورهایی که با چین مرز آبی دارند از متحدان آمریکا هستند و از آنجا که آمریکا هواپیماهای خود را با ناو هواپیمابر و نیروی زمینی اعم از پیاده نظام، تانک، توپخانه و هر ادوات زمینی دیگر به همراه هلیکوپترهایش را با ناو تهاجمی دوزیست (ناو هلیکوپتربر) حمل میکند، بایستی از راه دریا به چین نزدیک و وارد خاک آن شود.
چین که به این موضوع واقف است نیروی دریایی خود را با سرعت چشمگیری گسترش میدهد و مشغول ساخت ناو هواپیمابر، چندین ناوشکن و… به صورت همزمان است تا ضمن حفظ قلمرو و دفاع از خود، بتواند مسیرهای آبی اطرافش (و در آینده آبهای فرا منطقهای) را کنترل کند.
پس در صورتی که جنگی صورت بگیر نیروی دریایی چین مشکل و حریف اصلی ارتش آمریکاست. تفنگداران دریایی نیز با توجه به این مسئله تغییراتی بنیادین در ساختار خود اعمال کردند که شامل حذف کلی تانکها از خدمت و جایگزینی آنها با تسلیحات سبکتر، دوربردتر و عموما ضد کشتی است.
سپاه تفنگداران دریایی آمریکا تمامی تانکهای M1 آبرامز خود را به نیروی زمینی ارتش این کشور واگذار کرد و خود به دنبال تسلیحات جدیدی رفت که مناسب درگیری اطراف چین باشد. یکی از تاکتیکهایی که این قوا برای رویارویی با چین در نظر دارد درگیری جزیره به جزیره است.
در اطراف چین جزایر طبیعی و البته مصنوعی زیادی وجود دارد که این کشور در آنها پایگاههای نظامی و فرودگاه احداث کرده است. تفنگداران در نظر دارند که هنگام جنگ این جزایر را یکی پس از دیگری فتح و تسلیحات ضد کشتی، پدافند هوایی و سپر موشکی خود را آنها مستقر کنند تا مانع از نزدیک شدن کشتیها و هواپیماهای چینی شده و در برابر موشکهایی که به سمتشان شلیک میشود از خود دفاع کنند.
یکی از این تسلیحات سبک سامانه دفاع ساحلی رباتیک موسوم به نمسیس – NMESIS است که شامل یک خودروی بدون سرنشین روگ فایرز – ROGUE Fires مسلح به موشکهای کروز ضدکشتی هوشمند NSM میباشد. این خودروی بدون سرنشین توسط کمپانی خودروساز نظامی آمریکایی اوشکوش بر اساس خودروی نظامی تاکتیکی و سبک JLTV ساخته و از راه دور کنترل میشود و شامل طیف گستردهای از سنسورها است.
عقب آن نیز یک پرتابگر قرار دارد که میتواند پذیرای موشکهای متنوعی باشد. نمونه دفاع ساحلی آن که نمسیس نام دارد همراهش دو موشک نسل پنجمی NSM را حمل و شلیک میکند که اصالت نروژی دارند و توسط کمپانی هوافضا و دفاعی کونزبرگ طراحی شدهاند. اما در آمریکا کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی ریتیان – Raytheon که بزرگترین سازنده موشک در دنیا به شمار میرود، با کونزبرگ نروژی وارد همکاری شد و آنها را برای نیروهای مسلح این کشور تولید میکند.
این موشک برای حمله به اهداف دریایی با اهمیت که به شدت از آنها محافظت میشود طراحی و تولید شده است، به همین دلیل پنهاکار و رادارگریز است. البته NSM علاوه بر کشتیها میتواند به عنوان یک موشک کروز علیه اهداف ثابت و متحرک در خشکی نیز به کار رود. سرجنگی چندمنظوره این موشک 125 کیلوگرم وزن داشته و از نوع به شدت انفجاری ترکشزا است و میتواند به سنگینترین شناورها نیز آسیبهای مهلک وارد و آنها را غرق کند. علیه اهداف در خشکی نیز به شدت کاربردی است.
این موشک پس از شلیک به کمک سیستم هدایت داخلی با کمک هدایت ماهوارهای به سوی هدف پیش میرود و در گام پایانی حمله نیز با استفاده سیستم تصویر ساز فروسرخ موجود در دماغهاش هدف را یافته و پس از آن که هوش مصنوعی موشک شکل هدف را با تصاویر موجود در حافظه خود مطابقت داد، روی آن قفل و به سمتش میرود. همچنین هنگامی که در نقش موشک کروز علیه اهداف مسقر در خشکی استفاده شود میتواند با تطبیق و تعقیب عوارض زمینی نیز مسیریابی کند.
این موشک هنگام پرواز در ارتفاع بسیار پایین در حدود حداکثر 5 متر بالای آب پرواز میکند که اصطلاحا به آن پرواز سینهمال گفته میشود. هدف از این کار بهره بردن از کروی بودن شکل کره زمین و پنهان شدن از رادار و آشکارسازهای فروسرخ دشمن است. بدین ترتیب موشک تا لحظات پایانی توسط کشتی قابل کشف نیست. NSM هنگام پرواز به ویژه در فاز پایانی حمله مانورهای غیر قابل پیشبینی نیز انجام میدهد تا در صورت کشف، رهگیری و هدف قرار دادن آن برای پدافند مشکل باشد.
موشک ضمن اینکه سطح مقطع راداری کمی دارد و رادارگریز است، از یک موتور توربوجت کوچک برای حرکت و تامین پیشران بهره میبرد که گرمای کمتری نسبت به موتور راکتی تولید کرده و دود خروجی از آن نیز بسیار کم است. بدین ترتیب دارای پنهانکاری گرمایی نیز میباشد. این موتور سرعت موشک را به شدت بالا برده اما همچنان کمتر از سرعت صوت نگه میدارد تا ضمن کم بودن حرارت خروجی، موشک بتواند در ارتفاع پایین پرواز کند.
برد این موشک 200 کیلومتر است که بسیار بالا و فراتر از برد سنسورها و رادارهایی است که تفنگداران با خود همراه دارند. اما به لطف نبرد شبکه محور تفنگداران میتوانند اهدافی که ورای برد رادار و سنسورهایشان قرار دارد را نیز با NSM شکار کنند. به این صورت که پس از کشف هدف توسط دیگر نیروهای خودی، موشک را به سمت ناحیهای که هدف در آن قرار دارد شلیک میکنند و موشک به کمک پهپادها، هواپیماها، هلیکوپترها و کشتیهای خودی به سوی هدف هدایت میشود.
همچنین میتوانند موشک را از یک جزیره که فتح نمودند شلیک و سربازان درگیر در یک جزیره دیگر هدف مورد نظر، مثلا یک سنگر را نشانه گذاری کنند تا موشک به آن برخورد کند. برد 200 کیلومتر به سامانه دفاع ساحلی رباتی نمسیس به تفنگداران این امکان را میدهد تا به صورت دور ایستا اهداف را نابود کنند. انتظار میرود این سامانه تا سال 2030 به طور کامل وارد خدمت شود.
همانطور که اشاره شد نمسیس بدون سرنشین و سبک است و میتوان آن را به صورت دریایی با هاورکرافت و هوابرد با هواپیما یا هلیکوپتر به جزیره منتقل کرد یا آن را بر فراز جزیره با چتر به پایین فرستاد. پس از رسیدن به زمین خودرو فعال شده و خود را در نقطهای نامعلوم پنهان میکند و آماده شلیک میماند. پس از شلیک نیز این خودرو به سرعت جابهجا شده تا امکان هدف قرار دادن آن وجود نداشته باشد. این خودروی 4 چرخ سرعت بالایی دارد و با چالاکی در مسیرهای غیر هموار حرکت میکند.
سامانه دفاع ساحلی رباتی نمسیس به تازگی توسط سپاه تفنگداران دریایی مورد آزمایش قرار گرفت و طی آن با شلیک هر دو موشک خود، یک ناوچه بازنشسته از کلاس اولیور هزارد پری را غرق کرد. این کشتی آخرین بازمانده از کلاس خود بود که در نهایت به اعماق آبها رفت تا محلی برای زندگی آبزیان باشد. ناگفته نماند سپاه تفنگداران دریایی مشغول آزمایش نمونه سرنشیندار سامانه دفاع ساحلی NSM نیز میباشد که 6 موشک همراه دارد.