مورانا یک هویتزر خودکشش و الهه مرگ برای دشمنان است

صنایع نظامی جمهوری چک در نمایشگاه تسلیحاتی 2022 فرانسه از هویتزر خودکشش جدید مورانا (Morana) رونمایی کردند که در ادامه آن را معرفی می‌کنیم.

چک از جمله کشورهای سازنده هویتزرهای خودکشش است. این کشور در زمان جنگ سرد که بخشی از چکسلواکی بود، هویتزر خودکشش دانا با توپ 152 میلی‌متری را طراحی و تولید نمود. پس از فروپاشی شوروی و جدا شدن دو کشور چک و اسلواکی از یکدیگر، امتیاز دانا برای پراگ ماند و اسلواکی نیز بر اساس آن هویتزر خودکشش زوزانا را توسعه داد. در جریان جنگ اوکراین، چک هویتزرهای دانا را در اختیار کی‌یف گذاشت و اسلواکی نیز قصد ارسال زوزانا 2 را دارد.

حال در نمایشگاه دفاعی Eurosatory 2022 پاریس، کمپانی تسلیحاتی اکسکالیبور آرمی (Excalibur Army) از جمهوری چک یک هویتزر خودکشش جدید به نام مورانا را معرفی کرد که بر اساس دانا ساخته شده است. مورانا نام یک الهه باستانی در افسانه‌های مردمان قوم اسلاو پیش از مسیحی شدن آن‌ها است. در دین اسلاو مورنا خدای مرگ زمستانی و تولد دوباره طبیعت (در بهار) است. گذاشتن نام خدای مرگ بر این سلاح نیز اشاره به مرگ‌ و رستاخیز بعد از آتش آن دارد.

بر خلاف دانا (DANA) که هنگام جنگ سرد با استاندارد توپخانه‌ای شوروی و توپ 152 میلی‌متری ساخته شد، مورنا همچون زوزانا (Zuzana) بر اساس استاندارد ناتو طراحی و با توپ 155 میلی‌متری تولید گردید. این هویتزر جدید با استفاده از تجارب بدست آمده از دو هویتزر دانا و دانا M2 و فناوری ساخت هویتزر خودکشش 155 میلی‌متری دیتا (DITA) که سال 2021 به عنوان نمونه آزمایشی و اثبات‌گر فناوری توسط اکسکالیبور آرمی معرفی شد، طراحی و توسعه یافت.

روی برجک دو پنجره برای زمانی که خدمه داخل آن می‌روند وجود دارد

در دانا دو خدمه درون برجک قرار می‌گرفتند، در حالی که برجک مورانا بدون سرنشین است. همچنین برجک دانا وسط شاسی قرار داشت که در طرح جدید به انتها منتقل شده است. این برجک دارای مکانیزم هیدولیکی – الکتریکی است و تا 60 درجه به طرفین می‌چرخد. از بازه زاویه حرکتی توپ در راستای محور عمود اطلاعی در دست نیست، اما در دیتا که برجک بدون سرنشینش همچون مورنا 60 درجه به طرفی می‌چرخید، توپ بازه حرکتی منفی 3 تا مثبت 70 درجه داشت.

توپ مورانا L/52 با لوله‌ای به طول 8.06 متر و ساخت ZTS اسلواکی است. این توپ تمامی مهمات 155 میلی‌متری استاندارد ناتو را شلیک و برد آتش آن برای گلوله‌های عادی تا 30 و برای گلوله‌های دوربرد و همچنین هدایتی نظیر M982 اکسکالیبور که ناوبری ماهواره‌ای دارد، تا 41.5 کیلومتر می‌رسد. بارگذاری توپ پس از هر شلیک توسط گلوله گذار خودکار صورت می‌گیرد. این گلوله گذار 45 گلوله 155 میلی‌متری به همراه خرج پرتاب را درون خشاب خود آماده نگه می‌دارد.

توپ می‌تواند بلافاصله پس از استقرار طی یک دقیقه 6 گلوله شلیک کند. نرخ آتش پیوسته آن برای طولانی مدت نیز 5 گلوله در دقیقه است. کامپیوتر کنترل توپ بسیار پیشرفته است و پس از دریافت اطلاعات هدف از نیروهای خودی که به صورت بی‌سیم به آن مخابره می‌شود، خود به صورت کاملا خودکار با استفاده از سیستم هدایت داخلی و ماهواره‌ای GPS و همچنین اطلاعات بدست آمده از سنسورهای شرایط جوی، زاویه و جهت توپ را خودکار تنظیم و نشانه روی‌ می‌کند.

این فرایند بدون نیاز به دخالت انسان صورت گرفته و البته خدمه می‌توانند در تعامل با کامپیوتر به صورت نیمه خودکار و یا به صورت کاملا دستی نیز نشانه روی را انجام دهند. به منظور افزایش دقت،‌ کامپیوتر کنترل آتش از رادار دماغه که انتهای لوله قرار دارد نیز استفاده و سرعت دهانه گلوله را می‌سنجد تا زاویه و جهت شلیک را با بالاترین دقت ممکن بدست آورد. همه این اطلاعات به همراه اطلاعات وضعیت سامانه و سیستم تشخیص داخلی برای خدمه نمایش داده می‌شوند.

کامپیوتر کنترل آتش این سامانه همچنین دارای قابلیت چند شلیک با برخورد همزمان موسوم به MRSI است که با استفاده از آن می‌تواند به صورت کاملا خودکار تا 5 گلوله را به ترتیب در مسیرهای منحنی متفاوتی شلیک کند، طوری که همگی همزمان به یک هدف واحد برخورد نمایند. این سبک اجرای آتش برای مقابله با اهداف سخت،‌ نظیر سنگرهای مستحکم بتنی کاربرد دارد تا با حجم آتشی 5 برابر بیشتر از شلیک عادی، بتوان مقاومت آن را در هم شکسته و هدف را نابود کرد.

این سامانه می‌تواند در هر ساعت از روز و هر شرایط آب و هوایی به انجام ماموریت‌های متنوع شامل پشتیبانی آتش، سرکوب آتشبارهای توپخانه‌ای، راکتی و خمپاره‌ای دشمن یا همان آتش ضد آتشبار پرداخته و دیگر مراکز با اهمیت دشمن نظیر مراکز فرماندهی، ایستگاه‌های راداری، پدافندی، فرودگاه‌ها، بندرها، انبار تجهیزات و ذاغه‌های مهمات، محل تجمع نیروهای دشمن،‌ پادگان‌ها، پایگاه‌ها و هر هدف زمینی دیگر را زیر آتش بگیرد و حتی دفاع ساحلی نیز انجام دهد.

برجک تیربار

یک برجک کنترلی مسلح به تیربار سنگین 12.7 یا 14.5 میلی‌متری روی برجک اصلی قرار دارد که چرخش 360 درجه داشته و از درون کابین کنترل می‌شود. این برجک سایت اپتیکال/لیزری شامل دوربین تلویزیونی با بزرگنمایی و تصویرساز فروسرخ برای دید در شب و از بین مه، دود و غبار در کنار نشانه گذار و فاصله یاب لیزری دارد. این تیربار برای دفاع از خودرو و مقابله با پهپادها است. همچنین با استفاده سایت آن می‌توان با توپ تا برد 5 کیلومتر شلیک مستقیم انجام داد.

این برجک کوچک و متحرک هنگام نیاز از برجک اصلی بیرون می‌آید. کل مجموعه برجک اصلی مورانا را می‌توان روی هر خودروی کشنده چرخدار و شنی‌دار (زنجیری) دیگری که توان لازم را داشته باشد نصب کرد. این برجک دارای واحد هیدرولیکی و الکتریکی مستقل از خودروی کشنده است و برای تامین برق خود ژنراتور مجزا دارد. یک ژنراتور کمکی دیگر نیز پشت کابین قرار دارد تا هنگام خاموشی موتور، برق برجک و دیگر سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی را تامین نماید.

یکی از بازوهای پایدار کننده هیدرولیکی که جهت تثبیت خودرو روی زمین قرار می‌گیرد

مورنا طی 40 ثانیه از لحظه توقف آماده شلیک شده و پس از آن سریعا منطقه را ترک ‌می‌کند تا از آتش ضد آتشبار دشمن بگریزد. برای استقرار پیش از شلیک به منظور افزایش دقت 3 پایدار کننده هیدرولیکی که دو عدد در طرفین و یکی پشت برجک قرار دارد روی زمین قرار می‌گیرند تا موقعیت خودرو تثبیت شود. در این سامانه تمام امور، از استقرار، نشانه روی،‌ شلیک تا جمع شدن، تغییر موقعیت برجک و حرکت از داخل کابین صورت گرفته و نیازی به پیاده شدن خدمه نیست.

کابین خودرو 4 درب در طرفین و یکی روی سقف دارد و در برابر گلوله، ترکش، نارنجک، بمب کنار جاده‌ای (IED) و مین مقاوم است. همچنین دارای سیستم اعلام و خاموش کن خودکار آتش، تهویه مطبوع، تصفیه هوا و حفاظت NBC است تا خدمه در محیط‌های آلوده به مواد شیمیایی، بیولوژیکی، پرتوزا و رادیواکتیو نیز در امان بوده و از داخل کابین تحت فشار به انجام عملیات بپردازند. مورانا 3 خدمه شامل راننده، فرمانده و توپچی دارد؛ همراهی خدمه چهارم کمکی نیز ممکن است.

درب ورود به برجک در عقب آن قرار دارد

در صورتی که به هر دلیل سیستم الکتریکی از کار افتاده باشد و یا گلوله گذار خودکار دچار مشکل شود، دو نفر از خدمه می‌توانند از کابین خودرو پیاده و به داخل برجک رفته و عمل نشانه‌روی، شلیک و گلوله گذاری را به صورت دستی و بی‌نیاز از برق انجام دهند. بدین ترتیب حتی در شرایط اضطراری نیز خودرو توان رزمی خود را حفظ کرده و می‌تواند با اجرای آتش به صورت دستی، از نیروهای خودی پشتیبانی به عمل آورد. این قابلیت سبب افزایش انعطاف پذیری سامانه می‌شود.

خودروی کشنده مدل تاترا T815-7 فورس (Tatra 815-7 Force) با توان حرکت و چالاکی بالا است که توسط کمپانی خودروسازی تاترا واقع در جمهوری چک ساخته می‌شود. این خودروی 8 چرخ متحرک (8×8) با موتور 600 اسب بخاری و سیستم انتقال قدرت اتوماتیک تا 90 کیلومتر بر ساعت سرعت دارد. همچنین توان عبور از مسیرهای ناهموار و صعب العبور را داشته و با سیستم تنظیم خودکار فشار باد لاستیک، روی هر سطح و مسیری چابکی بالایش را حفظ می‌کند.

سامانه مورانا هم‌اکنون در حال گذراندن کار آزمایی و آزمایش‌های شلیک خود است

این خودرو دارای طول کلی 13.2 متر، پهنای کابین 3 متر و پهنای برجک 3.1 متر است. ارتفاع کلی آن هنگام حرکت، یعنی زمانی که توپ خوابیده و به سمت جلو قرار دارد نیز 3.55 متر است. وزن کلی سامانه با خدمه و ذخیره کامل سوخت و مهمات برابر با 32.5 تن است و برای انتقال هوایی به هواپیمای ترابری راهبردی نیاز دارد. سبک‌ترین هواگردی که می‌تواند 1 عراده مورانا با خود حمل کند، هواپیمای ترابری راهبردی A400M اطلس (Atlas) ساخت بخش دفاعی ایرباس است.

ناگفته نماند اکسکالیبور آرمی و تاترا بخشی از کمپانی خوشه‌ای «گروه چک اسلواک» (Czechoslovak Group اختصارا CSG) هستند. تقریبا تمام کمپانی‌های امنیتی، هوافضا و دفاعی واقع در چک و اسلواکی زیرمجموعه‌ای از این هولدینگ بزرگ‌اند. شعار آن‌ها حفظ سنت و ادامه راه قدیم یعنی زمانی که چک و اسلواکی یک کشور واحد بودند است. CSG در کنار بخش دفاعی و هوافضا، در حوزه غیرنظامی نظیر خودروسازی، راه آهن، پروژه‌های عمرانی، درمانی و… نیز فعالیت دارد.