پاریکینسون یک بیماری پیش رونده است که دستگاه عصبی مرکزی بدن را درگیر خود میکند. اخیرا دانشمندان متوجه ارتباط بین دیدن مکرر کابوس و پارکینسون شدهاند.
بر اساس پژوهشی که اخیرا در میان مردان مسن صورت گرفته است، میتوان دیدن کابوس در سنین بالا را به عنوان نشانه اولیه ابتدا به پارکینسون در آينده در نظر گرفت. خوابهای آشفته (مخصوصا در مردان) همیشه به عنوان نشانهای از اختلالات عصبی به حساب میآمدند؛ اما این اولین بار است که یک پژوهش به بررسی اینگونه خوابها به عنوان نشانه یا نتیجه بیماری پارکینسون میپردازد.
بررسی ارتباط بین دیدن مکرر کابوس و مبتلا شدن به بیماری پارکینسون
پژوهشگران به مدت ۱۲ سال سلامتی ۳۸۱۸ مرد مسن با عملکرد مغزی عادی را زیر نظر گرفتند و در نهایت متوجه شدند آنهایی که مرتب کابوس میبینند تا دو برابر بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به پارکینسون قرار دارند. این بیماری برای اکثر افراد در همان ۵ سال اول پژوهش بروز کرد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که امکان تشخیص پارکینسون در مراحل اولیه با پرسیدن در مورد محتوای خواب افراد مسن وجود دارد.
در این مرحله میتوان با درمانهای مختلف مانع از بروز نشانههای فیزیکی این بیماری همچون لرزش، خشک شدن و کندی حرکت شد. اهمیت این پژوهش زمانی مشخص میشود که بدانید یکی از بزرگترین چالشهای بیماری پارکینسون تشخیص اولیه آن است. در واقع اکثر افراد زمانی متوجه ابتلا به این بیماری میشوند که بین ۶۰ تا ۸۰ درصد از نورونهای منتشر کننده دوپامین در بخشی از ساقه مغز را از دست دادهاند.
پیشتر نیز مطالعه دیگری توسط همین پژوهشگر منتشر شده بود که نشان میداد پارکینسون در بیمارانی که کابوس میبینند تا ۵ برابر بیشتر از سایر افراد رشد میکند. Abidemi Otaiku، عصبشناس دانشگاه بیرمنگام انگلستان در این رابطه گفت:
اگرچه تشخیص بیماری پارکینسون در مراحل اولیه بسیار مفید است؛ اما نشانههای خیلی کمی به این موضوع اشاره میکند و البته خیلی از آنها نیز یا به آزمایشات گرانقیمت بیمارستانی نیاز دارند یا همانند دیابت کلی هستند. درست است که هنوز نیاز به انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه حس میشود، اما دستاوردهای این پژوهش جدید نشان میدهند که اگر بدون هیچ دلیل خاصی در خوابهای فردی مسن تغییر ایجاد شد، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
پژوهشگران سالهاست که در حال بررسی ارتباط بین اختلال خواب و پارکینسون هستند. تقریبا یک چهارم افراد مبتلا به پارکینسون، از زمان تشخیص قطعی اعلام میکنند که به صورت مکرر کابوس میبینند و برخی حتی از ۱۰ سال پیش از تشخیص نیز از خوابهای آشفته رنج میبردهاند.
مطالعات پیشین نشان داده بودند که بیماران پارکینسونی تا ۴ برابر بیشتر از افراد عادی با کابوس های شبانه دست و پنجه نرم میکنند. همچنین این افراد بیشتر از سایرین در خطر اختلالات خواب REM قرار دارند. در این حالت دیدن رویا نمود فیزیکی پیدا میکند.
تاکنون مشخص نبود که آيا این نشانهها به سبب بیماری پارکینسون ایجاد میشوند و میتوان آنها را در زمره نشانههای مقدماتی این بیماری قرار داد که پیش از بروز نشانههای اصلی، ظاهر میشوند. خوشبختانه پژوهش جدید توانست با ارزیابی تعداد بالایی از مردان مسن در بیش از یک دهه، این مسئله را مشخص کند.
علاوه بر اینها، دانشمندان در چهار سال اولیه این پژوهش متوجه ارتباط بین دیدن مکرر خوابهای آشفته و افزایش ۶ برابری خطر مبتلا شدن به بیماریها عصبی شدند. البته پیش از انجام تحقیقات بیشتر و بررسی عملکرد مغز در هنگام خواب، خیلی سخت است بگوییم چه اتفاقی برای بیماران پارکینسون در سطح بیولوژیک رخ میدهد که باعث میشود به صورت مرتب کابوس ببینند.
همچنین مشخص شده است که مردان مبتلا به پارکینسون بیشتر از زنان از خوابهای آشفته رنج میبرند؛ اما دلیل آن مشخص نیست. یک توضیح احتمالی این است که شروع دیرهنگام کابوس ها میتواند نشانه اولیه زوال عصبی در برخی مردها باشد. زنان در مراحل اولیه زندگی خود بسیار بیشتر از مردان کابوس میبینند؛ اما ظاهرا مردان پس از ۶۵ سالگی از این نظر با زنان برابری میکنند.
شاید همزمان با افزایش سن، چیزی در کورتکس پیشانی که مسئول تنظیم احساسات در طول خواب است، تغییر میکند. پژوهشگران اکنون میخواهند با استفاده از نوار مغزی متوجه تغییر مورد نظر بشوند.
اگر یکی از مردان مسن اطراف شما اخیرا بدون هیچ دلیل خاصی به صورت مکرر کابوس میبیند، حتما احتمال ابتلا به پارکینسون را مد نظر قرار داده و با یک پزشک مشورت کنید.