نگاهی به سیر پیشرفت خودروهای برقی؛ وقتی الکتریکی ها صنعت خودرو را قبضه می‌کنند

در این مطلب به سیر پیشرفت خودروهای برقی طی چند سال اخیر می‌پردازیم؛ اینکه چطور عرصه ماشین های الکتریکی از نیسان لیف به لوسید ایر رسیده است.

اگر دنبال‌کننده صنعت خودرو باشید، احتمالاً در پاسخ به این سوال که بزرگترین جریان کنونی به راه افتاده در این صنعت چیست بلافاصله به فکر روند الکتریکی‌سازی خودروها می‌افتید؛ خصوصاً وقتی تویوتا هم علی‌رغم پافشاری خود روی عدم حرکت عجولانه به سمت محصولات الکتریکی، اخیراً حتی لندکروزر برقی را به نمایش گذاشته است! هرچند خودروهای الکتریکی در شکل امروزی‌شان کماکان هنوز در مراحل اولیه توسعه خود به سر می‌برند، طی چند سال اخیر پیشرفتی چشمگیر را تجربه کرده‌اند. در ادامه نگاهی اجمالی به سیر پیشرفت این خودروها خواهیم داشت.

سیر پیشرفت خودروهای تمام برقی

شروع دوره خودروهای الکتریکی

برای اینکه به دیدی جامع از روند رشد و تحول خودروهای برقی دست پیدا کنیم، کافی است نگاهی به محصولات عرضه شده از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ داشته باشیم؛ تحولات صورت گرفته در همین بازه کوتاه ۴ ساله، خود گویای اوج‌گیری این خودروها هستند. در واقع، ماهیت ساخته‌های برقی کمپانی‌های بزرگ ظرف همین چند سال تفاوتی معنادار پیدا کرده است و فقط چند خودرو از نمونه‌های محدود عرضه شده در ۴ سال قبل توانسته‌اند کماکان به‌عنوان گزینه‌هایی پرتقاضا در بازار باقی بمانند.

پیش از این اما باید اشاره کرد که خودروهای الکتریکی از طرفی به‌خاطر اینکه صرفاً طی چند سال گذشته به سمت فراگیری حرکت کرده‌اند فناوری‌هایی نو بر شمرده می‌شوند. در همان حال، از آنجا که توسعه اولین خودروهای برقی به قرن ۱۹ بر می‌گردد، عملاً یکی از قدیمی‌ترین فناوری‌های وارد شده به صنعت خودرو هستند. صنعت خودرو هنگام ورود به قرن ۲۰ که دوره‌ای کلیدی برای آن بود، در انتخاب بین پیشرانه‌های درون‌سوز یا الکتریکی برای استفاده فراگیر بلاتکلیف مانده بود و نهایتاً درون‌سوزها به‌لطف ابداع استارتر الکتریکی توانستند دست بالاتر را از الکتریکی‌ها داشته باشند.

تا دهه ۲۰۰۰ میلادی عملاً اتومبیل‌های برقی نتوانستند آن‌طور که باید در بازار خودرو خودی نشان بدهند. حتی جنرال موتورز، خودروساز بزرگ آمریکایی با عرضه GM EV1 در اواسط دهه ۹۰ میلادی در این زمینه شانس خود را امتحان کرد، ولی نهایتاً راه به جایی نبرد. به‌طور دقیق‌تر، تا قبل از اینکه تسلا جرئت پیدا کند خودرویی مثل رودستر را در سال ۲۰۰۸ به بازار معرفی کند، هیچ خودرو الکتریکی که حداقل‌های کسب سهم از بازار را داشته باشد عرضه نشد. پیش‌قدمی تسلا باعث شد که خودروساز ژاپنی نیسان هم با معرفی هاچ بک لیف پا به این عرصه جدید بگذارد.

نسل اول؛ ورود هاچ بک‌های بی‌ادعا

نسل اول اتومبیل‌های الکتریکی را لیف، هاچ بک تمام الکتریکی نیسان شکل داد. البته شاید بپرسید نقش تسلا رودستر در این بین چه بود، اما حقیقت این است که تسلا رودستر علی‌رغم همه ویژگی‌های کلیدی خود، نتوانست مثل لیف روی محصولات بعد از خود تاثیر بگذارد. پس از عرضه لیف به بازار، خیلی از خودروسازان عملاً نسخه الکتریکی ارزان‌ترین محصولات خود را که اغلب هاچ بک‌های ساب کامپکت بودند روانه بازار کردند. حتی پلتفرم‌های بخش عمده آن‌ها از همان نمونه‌های درون‌سوز نشات گرفته بود؛ خود لیف هرچند ساخته‌ای پیشرو بود، بر پایه معماری هاچ بک نیسان کیوب ساخته شده بود.

فولکس واگن e-Golf، کیا سول الکتریکی و فورد فوکوس الکتریکی جزو همان نسل اول بودند و وجه مشترک همه این خودروها این بود که روی حمل و نقل کم‌هزینه تمرکز داشتند. این یعنی با هاچ بک‌هایی الکتریکی مواجه بودیم که با کمترین قیمت ممکن در آن زمان در اختیار متقاضیان قرار می‌گرفتند؛ به هر حال این تنها راهی بود که می‌توانست صاحبان خودروهای درون‌سوز را به سمت امتحان نمونه‌های تمام الکتریکیِ مبتنی بر باتری سوق بدهد.

البته اتومبیل‌های برقیِ آن زمان در مقایسه با بنزینی‌ها اصلاً ارزان به حساب نمی‌آمدند و با توجه به هزینه‌های اضافی مثل تولید باتری پک، قیمتشان ارزان‌تر از این نمی‌شد. به‌عنوان مثال، هاچ بک فولکس واگن e-Golf با قیمت پایه حدود ۳۳ هزار دلار عرضه شده بود که ۱۰ هزار دلار بیشتر از قیمت پایه گلف بنزین‌سوز در آن سال بود. حتی شعاع حرکتی خودروهای برقی هم در آن زمان تعریفی نداشت و خودروهای غیر تسلا به‌طور میانگین می‌توانستند با یک بار شارژ مسافت ۲۶۵ کیلومتر را طی کنند. حداکثر شعاع با هیوندای کونا الکتریکی به 415 کیلومتر می‌رسید، در حالی که ۱۳۵ کیلومترِ فیات 500e حداقل شعاع آن زمان بود.

بازار الکتریکی در همان دوره‌ای که با سال ۲۰۱۹ شناخته می‌شد در این نوع از محصولات خلاصه شده بود. با قضاوت بر اساس آمار و ارقام موجود، امروزه محصولاتی با ماهیتی کاملاً متفاوت جایشان را گرفته‌اند و فقط تعداد انگشت‌شماری از آن‌ها هنوز در بازار باقی مانده‌اند. آینده امثال لیف و جگوار I-Pace در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، در صورتی که هیوندای کونا و کیا نیرو الکتریکی وارد نسلی بهتر از قبل شده‌اند و سه خودرو تسلای موجود در سال ۲۰۱۹ (مدل ۳، مدل ایکس و مدل اس) هم کماکان پابرجا هستند.

نسل دوم؛ تحول‌آفرینی تسلا

در شرایطی که اولین ساخته‌های برقی خودروسازان بزرگ در آن دوره کم‌رنگ شده‌اند، خودروهای تسلا موفق شده‌اند همچنان جایگاه خود را حفظ کنند. این خودروساز آمریکایی با معرفی رودستر تحولی در صنعت خودرو به وجود آورد، ولی پس از آن با عرضه تسلا مدل S در سال ۲۰۱۲ توانست زمینه شکل‌گیری نسل جدید خودروهای الکتریکی را فراهم کند. در اینجا تسلا دقیقاً بر خلاف بقیه شرکت‌های مطرح خودروسازی که به توسعه محصولات الکتریکی روی آورده بودند، خودرویی تمام الکتریکی را با طراحی جذاب، سرعت فوق‌العاده بالا و سواری هیجان‌انگیز به بازار هدیه داد.

شاید برخی در آن سال فکر نمی‌کردند که یک خودرو الکتریکی گران‌قیمت با این رویکرد در طراحی و ساخت بتواند به موفقیت گسترده دست پیدا کند. با این حال، تسلا قاعده را تغییر داد و در نتیجه‌ی اقدام آن محصولاتی در همان مسیر وارد بازار شدند. فورد موستانگ Mach-E یکی از بهترین نمونه‌ها است که شاید پیش‌تر حتی کسی تصورش را نمی‌کرد؛ یک کراس اوور کامپکت برقی با شتاب فوق‌العاده، عملکرد سطح بالا و فناوری‌های پیشرفته فراوان که نام یکی از افسانه‌ای‌ترین خودروهای عضلانی را با خود به یدک می‌کشد!

البته ارائه محصول باکیفیت و متمایز از بقیه گزینه‌های بازار، تنها دلیل موفقیت تسلا نبود. تسلا به خوبی بر این موضوع واقف بود که این برای دستیابی به موفقیت کافی نیست و توسعه شبکه شارژ اختصاصی سوپرشارژر را برای محصولات خود کلید زد. شرکت پیشرو ایلان ماسک با ساخت این شبکه عظیم که سراسر آمریکا را در بر می‌گرفت، خیال مشتریان خود را از بابت یکی از بزرگ‌ترین نقاط ضعف خودروهای برقی راحت کرد. این درحالی بود که استفاده بقیه شرکت‌ها از سیستم‌های شخص ثالث برای ساخت شبکه شارژ خود، نتیجه مطلوبی برای اکثر مشتریان نداشت. ابتکار تسلا به قدری موفقیت‌آمیز که بود که تا به اینجا اکثر خودروسازان از برنامه خود برای بهره‌گیری از استاندارد شارژ تسلا یا به‌اختصار NACS خبر داده‌اند.

بازار خودروهای برقی در اوج تنوع

حالا دوره‌ای است که نسل جدید اتومبیل‌های الکتریکی، شکل گرفته با پیش‌قدمی تسلا مدل S روز به روز بیشتر گسترش پیدا می‌کند. تنوع خودروهای الکتریکی هم رفته‌رفته بیشتر از قبل می‌شود و در این بین، بخش اس یو وی‌های کامپکت بیشترین ورودی محصولات الکتریکی را به خود دیده است. از شاسی بلندهای الکتریکی سه ردیفه‌ ولوو EX90 و کیا EV9 تا پیکاپ‌های تمام الکتریکی فورد اف-150 لایتنینگ، هامر EV SUT و ریویان R1T همگی تنوع روزافزون این بازار را به نمایش می‌گذارند که تازه در اول مسیر خود قرار دارد.

ماشین‌های برقی نه‌تنها نسبت به چند سال قبل متنوع‌تر شده‌اند، بلکه از لحاظ کاربرد هم چند قدم جلوتر رفته‌اند که خریدشان را توجیه‌پذیرتر از هر زمان دیگری کرده است. در حالی که همین ۴ سال قبل شعاع حرکتی جزو معضلات این خودروها بود، حالا شعاع حرکتی میانگین خودروهای برقی غیر تسلا در ایالات متحده برابر با ۴۰۲ کیلومتر است. امثال مزدا MX-30 و مینی کوپر SE به ترتیب با رقم ۱۶۰ و ۱۸۳ کیلومتر حداقل شعاع حرکتی را دارند و لوسید ایر با شعاع حرکتی حدود ۷۰۰ کیلومتری در صدر جا می‌گیرد. خودروهای تسلا هم به‌صورت میانگین ۵۱۱ کیلومتر را با یک بار شارژ طی می‌کنند.

در همین چند سال انگشت‌شمار بازار خودرو از خودروهایی الکتریکی که به حداقل‌ها اکتفا می‌کردند به سمت محصولاتی بالارده­‌تر با تمرکز روی تکنولوژی و عملکرد رفته است. می‌توان انتظار داشت که در دوره بعدی عرصه خودروهای الکتریکی، ترکیبی از رویکرد نسل اول در زمینه قیمت و امکانات، سواری و عملکرد نسل دوم را مشاهده کنیم؛ اتفاقی که هرچه بیشتر به فراگیری این خودروها کمک می‌کند. نهایتاً شما کاربران گجت نیوز سیر پیشرفت خودروهای برقی طی چند سال آینده را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟