طبق تحقیقات جدید، داشتن یک برنامه ثابت برای خوابیدن، میتواند تاثیرگذاری و فایده بیشتری نسبت به خوابیدن طولانی داشته باشد. اما خواب مفید چیست، چه مزایایی دارد و چند ساعت در روز باید بخوابیم؟
طبق گزارشهای منتشر شده، مدتها پیش تحقیقات نشان داده کسانی که در بازه زمانی 6 الی 8 ساعت بهطور منظم در روز میخوابند، عمری طولانی داشته و خطر ابتلا به یکسری از بیماریها در آنها کم میشود.
خواب مفید چند ساعت است؟
طبق تحقیقات انجام شده، داشتن یک برنامه ثابت برای خواب مفید، میتواند تاثیرگذاری و فایده بیشتری نسبت به خوابیدن طولانی داشته باشد. طبق مقالهای که ماه قبل در مجله sleep منتشر شده، با اینکه ساعتهای خوابیدن مهم است، ولی داشتن یک برنامه ثابت برای خواب، خطر مرگ زودرس را نزدیک به 20 درصد کم میکند.
افرادی که شغلشان همیشه در شیفت شب است، بهخاطر داشتن برنامهای برای خواب منظم در روز و شب، ریسک کمتری برای ابتلا به بیماری دارند. بعضی از افراد بهخاطر شغل، تحصیل و دیگر مشغلهها در طول هفته خواب کافی و مناسبی ندارند و بهترین زمان برای جبران این بیخوابی یا کمخوابی، آخر هفتهها یا تعطیلات است.
کریس وینز، پزشک متخصص مغز و اعصاب و متخصص خواب، در مصاحبهای گفته توصیه من این است که هر روز در ساعتی مشخص خوابیده و در ساعتی مشخص بیدار شوید. بهصورت کلی باید گفت که داشتن برنامه منظم برای خواب مفید، بسیار مهم است. بدن ما یک ویژگی بسیار خوب دارد که میتواند به اتفاقاتی که قرار است رخ دهند واکنش نشان دهد و حتی آنها را پیشبینی کند. گروه محققان در این پژوهش از کارمندانی استفاده کردند که شیفت چرخنده روز و شب و برنامه نامنظمی برای خواب دارند.
چطور بیدار میشویم؟
هورمون کورتیزول، هورمونی برای تنظیم استرس است و هورمون سروتونین، هورمونی برای شادی و بهبود خلق و خو است که خود بدن این هورمونها را در طول روز میسازد. در بدن افراد سالم، سطح هورمون کورتیزول در ساعت 8 صبح به بیشترین مقدار خود میرسد و با نور خورشید تحریک میشود که باعث بیداری ما از خواب شده و درست 5 ساعت قبل آن یعنی ساعت 3 بامداد، سطح این هورمون به پایینترین مقدار خود میرسد. همانطور که بالاتر گفته شد کارمندان شیفتی، ساعات خواب منظمی ندارند و روند ساخت هورمون منظمی هم نخواهند داشت. این افراد در خوابیدن، تمرکز و انرژی مشکل دارند و دچار خلق و خوی نوسانی هستند.
زمانی که شما در حال بیدار شدن هستید، چه بهواسطه آلارم و چه بهواسطه کورتیزول، غدد آدرنال مغز شروع به ساخت و تزریق آدرنالین میکند. بعد از ظهرها، سطح هورمون کورتیزول بدن، رفتهرفته کم میشود و متابولیسم کند شده و احساس خستگی میکنید. سپس سرتونین ترشح شده به ملاتونین تبدیل میشود و خوابآلوده میشوید. اگر شما دیر میخوابید، نباید برای جبران کردن بیخوابیتان، چرتهای طولانیمدت داشته باشید؛ چون باعث میشود وقتی در ساعت خواب هستید، خوابتان نبرد و سخت به خواب بروید.
کریس وینز گفت بهنظر من مردم برای اینکه بخواهند زمان بیدار شدنشان را تغییر دهند و نوع بیدار شدنشان را سخت کنند، ناراحت میشوند و نمیتوانند خوب بخوابند. چرت زدن در طول روز مشکلاتی که در خوابیدن دارید را بیشتر میکند و یک شب خوابیدن خوب را دورتر و سختتر و همیشگی میکند. طبق توصیه بنیاد خواب (sleep)، استراحت با خواندن کتاب، گوش دادن موزیک و حمام آب گرم در ساعات مشخص، به داشتن خواب خوب کمک میکند.