در دنیای قرن بیست و یکی امروز و با وجود غولهای جستجویی چون گوگل، چیزی به نام “ندانستن” معنی ندارد. به قول معروف، از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در اینترنت پیدا می شود. در میان تمام سایت هایی که برای دادن اطلاعات به کمک شما می آیند، یک نام، همیشه پای ثابت صفحه ی اول گوگل است: ویکی پدیا! دایره المعارفی که انصافا به رشد و آگاهی بسیاری از ما کمک بسیاری کرده است. دیروز کاربران ویکی پدیا، 500 هزارتایی شدن مقالات ویکی پدیای فارسی را جشن گرفتند. برای آشنایی با این همراه دوست داشتنی، مثل همیشه، با من و گجت نیوز همراه باشید…
ویکی پدیا، بزرگترین دایره العمارفی است که در وب وجود دارد و احتمالا کمتر موضوعی وجود دارد که به یکی از زبان های دنیا، در مورد آن مدخلی در ویکی پدیا موجود نباشد. بنابراین بهتر دیدم، تعریف این دایره المعارف را هم از زبان خودش بشنوید:
ویکیپدیا، یک دانشنامهٔاینترنتی چندزبانه با محتویات آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالات آن را ویرایش کند. نام ویکیپدیا واژهای ترکیبی است که از واژههای ویکی (وبگاه مشارکتی) و انسیکلوپدیا (دانشنامه یا دائرهالمعارف) گرفته شده است. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. ویکیپدیای انگلیسی در تاریخ ۱۵ ژانویه۲۰۰۱ (۲۶ دی۱۳۷۹) به صورت مکملی برای دانشنامهٔ تخصصی نوپدیا نوشته شد. بنیانگذاران آن، «جیمی ولز» و «لری سنگر» هستند. هم اکنون بنیادغیرانتفاعیویکیمدیا پروژهٔ ویکیپدیا را پشتیبانی میکند.میزبانهای اینترنتی اصلی این وبگاهدر شهر تامپایفلوریدا هستند. همچنین میزبانهای اضافی دیگری هم در شهرهای آمستردام وسئول به این وبگاه یاری میرسانند. ویکیپدیا از پایان آوریل ۲۰۰۷ تاکنون، یکی از ۱۰ وبگاه برتر جهان از لحاظ شمار بازدیدکنندگان بوده است که بیش از نیمی از بازدیدها به ویکیپدیای انگلیسی مربوط میشود. در میان تمام زبانهای ویکیپدیا تا دسامبر ۲۰۱۵ (آذر ۱۳۹۴) بیش از ۱۴۱ میلیون صفحه وجود دارد که بیش از سی و هفت میلیون عدد از آنها مقاله است. تعداد کاربران ثبتنام شده حدود ۵۹ میلیون نفر است که از میان آنها، ۴٫۰۲۲ نفر مدیر هستند. ویکیپدیا دربرگیرندهٔ ۲۸۱ زبان با بیش از ۱۰ مقاله و در کل دارای ۲۹۱ گونهٔ زبان ملل دنیا است.
ویکی پدیای فارسی، یکی از فعال ترین زبان های ویکی پدیاست که به کمک فارسی زبانان زیادی، روز به روز در حال توسعه است. دیروز، یعنی در 6 مرداد 1395، تعدا مقالات ویکی پدیای فارسی از مرز 500 هزار گذشت. با این حساب، ویکی پدیای فارسی در مقام هجدهم در بین تمام زبان های ویکی پدیا قرار گرفت. بر اساس اعلام ویکی پدیای فارسی، با انتشار مقاله ی “راگبی لیگ با ویلچر” در روز چهارشنبه، ۶ مرداد ۱۳۹۵، ساعت ۲۲:۴۵ (به وقت ایران)، تعداد مقالات ویکی پدیای فارسی به رکورد 500 هزار رسید.
دنیایی را تصور کن که هر انسانی روی کرهٔ زمین به چکیدهای از همهٔ دانش بشری بهطور آزاد و رایگان دسترسی داشته باشد. این است هدف ما. — جیمی ویلز، بنیانگذار ویکیپدیا
هر چند این بار و به بهانه ی 500 هزارتایی شدن مقالات ویکی پدیای فارسی ، نام آن بیشتر به گوش می رسد، اما حدود یک ماه پیش و در جریان بازی های یورو 2016 هم نام ویکی پدیای فارسی، سروصدا به پا کرد: درست در شب بازی ایرلند شمالی-لهستان، با اعلام اشتباه نام معمار ورزشگاه بازی (که به قول عادل فردوسی پور ما رو چه به معمار ورزشگاه!)، همه از شدت تعجب شاخ درآوردند و پس از آن بود که سیل پیام های طنزآمیز برای تمسخر این اشتباه شروع شد! فردی برای شوخی یا هر دلیل ابلهانه ی دیگری، دست به ویرایش ویکی پدیا می زند. چنین حرکتی اگرچه حجم مزاح را برای عده ای بالا می برد، اما قطعا اعتبار ویکی پدیا را برای عده ی دیگری، پایین می آورد. ویکی پدیا، یک دانشنامه ی آزاد است که هر کسی می تواند در آن نویسندگی کند و به همین دلیل است که به این حد از رشد و گستردگی رسیده است و دقیقا باز هم به همین دلیل، اعتبار بسیار شکننده ای دارد. پس بهتر است یادبگیریم به جای سلب اعتبار، به رشد آن کمک کرده و با این کار، سهمی در آگاه تر کردن هم زبانانمان داشته باشیم. البته واضح است که افراد متخصص و زبده برای کارهای علمی خود به کتب و مقالات علمی معتبر و استنادی رجوع می کنند، اما با این حال نمی توان نقش پررنگ مهم ویکی پدیا را در فهم و آشنایی اولیه انکار کرد.
جشن 500 هزارتایی شدن مقالات ویکی پدیای فارسی
به مناسبت 500 هزارتایی شدن مقالات ویکی پدیای فارسی ، جمعه ی آینده، یعنی 15 مرداد، جشنی در تالار قلم سازمان اسناد و کتابخانهٔ ملی ایران در تهران برگزار خواهد شد. در این جشن، تعدادی از نویسندگان ارشد ویکی پدیای فارسی سخنرانی خواهند کرد. برای اطلاعات بیشتر در این مورد، صفحه ی جشن 500 هزارتایی شدن مقالات ویکی پدیای فارسی را مطالعه کنید.