از دست رفتن اطلاعات اتفاقی تلخ است، اتفاقی که هر لحظه ممکن است برای ما رخ دهد. در این مقاله بهترین برنامه های بازگردانی اطلاعات را به شما معرفی میکنیم.
ممکن است با اشتباهی ساده یا خطای دیسک سخت، اطلاعات مهم شما از دست بروند و مشکلات جدی برای شما به وجود آورند. برنامه های بازگردانی اطلاعات میتوانند این مشکلات را برای شما حل کنند، بهترین این برنامه ها و نحوه استفاده از آنها را در ادامه کار با هم مرور میکنیم اما پیش از آن باید از پاک شدن اطلاعات مطمئن شویم!
آیا اطلاعات شما واقعا پاک شده است؟
این مرحله برای اکثر شما آشنا است و نیازی به تکرار ندارد اما لازم است جدی گرفته شود؛ قبل از شروع کار باید مطمئن شویم که فایلهای ما واقعا پاک شده است. اولین جایی که باید چک شود Recycle Bin ویندوز است. به صورت پیشفرض Recycle Bin آیکونی در دسکتاپ شما دارد که با دو بار کلیک کردن بر روی آن باز میشود. اگر در دسکتاپ خود Recycle Bin را پیدا نکردید به صورت زیر عمل کنید.
ابتدا کلیدهای Windows + R را بزنید، سپس در فیلد خالی Run عبارت explorer.exe shell:RecycleBinFolder را وارد کرده و کلید OK را بزنید. بعد از باز شدن Recycle Bin به دنبال اطلاعات خود در درون آن بگردید.
اگر اطلاعات خود را پیدا نکردید یک احتمال دیگر هم وجود دارد؛ اینکه اشتباها آنها را به فولدر دیگر move کرده باشید. برای پیدا کردن اطلاعات Move شده کلیدهای Windows + X را زده، File Explorer را انتخاب کنید. از آنجا که میخواهیم سیستم را بگردیم، از سمت چپ صفحه، در بخش Navigation گزینه This PC را انتخاب کنید، حالا از Search box برای پیدا کردن فایل های حذف شده خود استفاده کنید. اگر نام فایل های خود را به خاطر ندارید، از گزینههای Advanced Search tips برای پیدا کردن اطلاعات خود با مشخصات دیگری که از آنها در دست دارید استفاده نمایید.
اگر اطلاعات یافت نشد ،زمان آن رسیده که فرآیند بازگردانی اطلاعات را شروع کنیم. در ادامه متن، برنامه های مناسب و چگونگی استفاده از آنها را میشناسید.
شرایط استفاده از برنامه های بازگردانی اطلاعات
اگر اطلاعات شما حذف شده است ممکن است با برنامه های بازگردانی اطلاعات بتوانید آنها را برگردانید، اما بازگردانی اطلاعات امری قطعی نیست و یک احتمال است؛ احتمالی که به شرایط دیگر هم وابسته است: شرایطی مثل مقدار اطلاعات جایگزین شده با اطلاعات حذف شده در هارد، سلامت هارد و … .
اگر یک فایل را حذف کردهاید، سیستم عامل را از نو نصب کردهاید و یا درایو خود را فرمت کردهاید، امکان بازگردانی اطلاعات با برنامههای مناسب وجود دارد. همچنین در صورتی که درایو شما خطاهای سخت افزاری مثل خطای Master Boot Record نشان میدهد، یا اینکه با قطعی برق بخشی از اطلاعات از دست رفته است و یا از صفحه آبی مرگ رنج میبرید، باز هم برنامه های بازگردانی اطلاعات میتوانند مشکل شما را حل کنند.
با این همه در صورتی که درایو شما مشکل سخت افزاری دارد و از نظر مکانیکی درست کار نمیکند، هیچ نرم افزاری نمیتواند به شما کمک کند.
مشکلات مکانیکی درایو
اگر هارد شما آسیب سخت افزاری دیده است، نمیتوانید از برنامه های بازگردانی اطلاعات استفاده کنید؛ منظور همان آسیب های فیزیکی هست؛ آسیبهایی چون خیس شدن یا در معرض آتش قرار گرفتن درایو سخت.
آسیبهای فیزیکی هارد کمتر به چشم میآیند. هارد از قسمتهای متحرک تشکیل شده است؛ بخشهایی که در صورت ضربه یا حرکت ناگهانی به راحتی آسیب دیده و به سایر قسمت های هارد نیز آسیب میرسانند. برای مثال ممکن است هد درایو به دیسک سخت برخورد کرده و با یک خراش جزیی اطلاعات مهم شما از بین بروند.
علامت دیگری که حاکی از صدمه سخت افزاری به هارد شما است، شنیدن صدای تیک تیک پیوسته از درون آن است. صدایی که به تیک تیک مرگ معروف است و نشانه روزهای پایانی عمر هارد شما است.
اگر به صدمههای فیزیکی مشکوک هستید دیگر از هارد خود استفاده نکنید، در اینجا برنامه های بازگردانی اطلاعات هم دردی را دوا نمیکنند. بهترین کار در این موارد این است که هارد را به تعمیرکار مخصوص آن بسپارید تا با تکنیکهای مکانیکی و با دستگاههای مخصوص اطلاعات شما را بازگردانی کند.
فرآیند بازگردانی اطلاعات چگونه عمل میکند؟
حذف اطلاعات از Recycle Bin به طور همیشگی آنها را از بین نمیبرد. در واقع حتی با نصب مجدد ویندوز اطلاعات قبلی پاک نمیشوند. در واقع اطلاعات هیچ موقع حذف نمیشوند، بلکه آدرس جایگیری آنها در هارد حذف میشود. به این ترتیب اطلاعات نامرئی میمانند و بخشی از هارد را اشغال میکنند؛ بخشی که برای کپی کردن و جایگذاری اطلاعات جدید قابل استفاده است.
برنامه های بازگردانی اطلاعات هارد شما را میگردند، این بخشهای نامرئی را پیدا میکنند و اطلاعات شما را برمیگردانند؛ البته در صورتی که اطلاعات جدید جایگزین آنها نشده باشد.
با در نظر گرفتن تمام اینها در صورتی که اطلاعات خود را از دست دادهاید استفاده خود از درایو مربوطه را به حداقل برسانید؛ هر فعالیتی که در این درایو داشته باشید و هر اطلاعات جدیدی که در آن کپی کنید به جای اطلاعات حذف شده جایگذاری میشوند، به این صورت امکان بازگردانی اطلاعات کم میشود. یادتان باشد که یک گشت و گذار ساده در اینترنت هم اطلاعات کش و کوکی ذخیره میکند، مواردی که ممکن است به جای اطلاعات ارزشمند از دست رفته شما ذخیره شود و امکان بازیابی اطلاعات را از بین ببرد.
بهترین برنامه های بازگردانی اطلاعات
صدها برنامه بازگردانی اطلاعات وجود دارد، ممکن است بعضی از آنها برای استفاده شما بهتر باشند و اطلاعات بیشتری برگردانند. در اینجا سه برنامهای که از نظر ما عملکرد بهتری در بازگردانی اطلاعات داشتند معرفی میشود.
Recuva
یکی از نقاط قوت Recuva سادگی و سرعت بالای آن است. در آغاز برنامه یک Wizard برای شما باز میشود که فرمت و مکان فایل شما را میپرسد. به صورت پیشفرض Recuva یک جست و جوی سریع برای یافتن اطلاعات انجام میدهد، اما در صورت بیفایده بودن آن میتوانید جست و جوی پیشرفته نرمافزار را انتخاب کنید تا به این ترتیب اطلاعات بیشتری برای شما یافت شود.
در صورت امکان، Recuva فهرستی از فایل های حذف شده به شما نشان خواهد داد. در مواردی چون بازگردانی تصاویر میتوان بهترین نتیجه را از این نرم افزار گرفت، اما برای مثال در مورد فایل های PDF اینطور نیست. چراغهای سبز و قرمز که در کنار فایلها نشان داده میشوند میزان سلامت و برگشتپذیری اطلاعات را مشخص میکنند.
Recuva نسخهای portable هم دارد که میتواند از طریق یک USB کار کند؛ به این معنی که نیازی به نصب برنامه نیست، به خاطر آورید که تا بازگردانی اطلاعات باید استفاده از دیسک سخت را به حداقل رساند.
Disk Drill
این برنامه مدتها برای کاربران مک در دسترس بوده و به تازگی نسخه ویندوز آن هم عرضه شده است. در آغاز درایوی که میخواهید اطلاعات آن را برگردانید انتخاب کنید و اجازه دهید برنامه کار خود را انجام دهد، در حین فرآیند میتوانید فایلهای یافت شده را بررسی کنید. در صورتی هم که برای کارهای دیگر به سیستم خود نیاز دارید میتوانید به صورت موقت جست و جو را متوقف کنید.
نتایج اسکن را میتوانید بر اساس نام، نوع فایل، حجم، و سلامت دادهها محدود کنید. با اینکه جست و جوی درایو ممکن است به طول انجامد اما بازگردانی فایلهای مورد نظر به سرعت انجام میشود.
Disk Drill اطلاعات زیادی پیدا میکند، البته در نظر داشته باشید که تمامی فایلهای کشف شده برگشتپذیر نیستند. با این حال اطلاعاتی که فکر میکنید مدتهاست از دست دادهاید، با این برنامه پیدا شده و بازگردانی میشوند. Disk Drill هم مانند Recuva امکان جست و جوی پیشرفته و بازبینی فایلها را دارد.
PhotoRec
برخلاف Recuva و Disk Drill، این برنامه ظاهر جذابی ندارد و از طریق Command Line اداره میشود. با این حال استفاده از آن بسیار راحت بوده و در تمامی مراحل شما را راهنمایی میکند.
با اینکه ظاهر PhotoRec چنگی به دل نمیزند ولی تمامی انرژی برنامه بر روی بازگردانی اطلاعات گذاشته شده است و برخلاف نام آن که به تصاویر اشاره دارد بیش از 480 فرمت را پشتیبانی میکند و فقط به تصاویر محدود نشده است.
PhotoRec به شما اجازه بازبینی و انتخاب اطلاعات مورد نظرتان را نمیدهد، انتخابی هم در رابطه با نوع جست و جو برای شما در این برنامه وجود ندارد، اما مهم نیست. شما درایو مورد نظر را مشخص میکنید، محل قرار گرفتن اطلاعات بازگردانی شده را تعریف میکنید و منتظر میمانید.
بسته به میزان اطلاعات بازگردانی شده، این برنامه اطلاعات را برای شما پوشهبندی کرده و درون فولدرهای متعدد و شمارهبندی شده قرار میدهد. به محض شروع فرآیند اسکن، میتوانید فایلهای بازگردانی شده را بازبینی کنید.
اگر به دنبال برنامهای قدرتمند و ساده هستید PhotoRec بهترین گزینه برای شماست.
نکته مهم: تهیه پشتیبان از اطلاعات
امیدواریم یکی از برنامههای معرفی شده در این مقاله بتواند فایلهای شما را، حتی به صورت ناقص، بازگردانی کرده باشد. درگیری شما با فرآیند بازگردانی داده ها تنها و تنها یک دلیل دارد و آن هم نداشتن Back Up از اطلاعات بوده است؛ اگر هم داشتهاید، قطعا Back Up کاملی نبوده است. بکاپ گیری اقدامی است که باید به آن عادت کنیم، اقدامی که برای آن درون ویندوز هم ابزار مناسب قرار گرفته و راهی مناسب برای جلوگیری از دردسرهای احتمالی است.