یک ستارهشناس خلاق، اخیرا طرحی را معرفی کرده که اگر عملی شود، میتواند با کمک اتمسفر کره زمین، کل سیاره ما را به یک تلسکوپ فوق پیشرفته تبدیل کند!
در دنیای ستارهشناسی و نجوم، مجهولها و ناشناختههای بسیار زیادی وجود دارد که بشر هنوز نتوانسته اطلاعات دقیقی نسبت به آنها پیدا کند. اما یک موضوع از همان اولین روزهایی که بشر، نگاهی به آسمان انداخت، کاملا واضح بود؛ نیاز انسان به استفاده از تلسکوپ! وقتی بالاخره تلسکوپ ساخته شد هم باز یک موضوع بود که برای تمامی دانشمندان و منجمان، واضح و قابل لمس بود؛ نیاز به یک تلسکوپ بزرگتر و بهتر! بشر در تمامی این سالها، هرچه در توان داشته را برای خلق تلسکوپهای بهتر و قویتر بکار گرفته و توانسته تلسکوپهای پیشرفته بسیار زیادی هم خلق کند. اما چه میشود اگر بتوان یک تلسکوپ فوق پیشرفته ساخت؟ تلسکوپی که قویتر از هر تلسکوپ دیگری باشد و هزینه خیلی بالایی هم نداشته باشد؟ یک ستارهشناس، معتقد است که جواب این سوالها را پیدا کرده است؛ تبدیل کره زمین به تلسکوپ!
اما آیا واقعا میتوان از کره زمین، یا بهتر بگوییم، اتمسفر کره زمین به عنوان یک تلسکوپ استفاده کرد؟ از نظر تئوری امکانش هست! در ادامه میتوانید توضیحات خود شخص دیوید کیپینگ (David Kipping) که ارائهدهنده این طرح هم هست را نیز مطالعه بفرمایید. به این نکته هم توجه کنید که ما یکمقدار صحبتهای ایشون را سادهتر و قابل فهمتر کردهایم تا اگر هیچ اطلاعاتی در رابطه با فیزیک و نحوه حرکت نور ندارید هم تا حد قابل قبولی متوجه توضیحات آقای کیپینگ بشوید. اما ابتدا یکبار دیگر به تصویری که از این طرح پیشنهادی منتشر شده، نگاهی بیاندازید:
در تصویر بالا، نور از سمت یک ستاره (که در این مثال، سمت چپ کره زمین قرار دارد) به سمت کره زمین حرکت میکند. وقتی این نور به اتمسفر کره زمین برخورد میکند، به اصطلاح، خمیده و یا شکسته میشود. وقتی خمیدگی رخ میدهد، پرتوهای نور در سمت دیگر کره زمین و در ناحیهای از فضا، متمرکز میشوند. همانطور که در تصویر هم مشاهده میکنید، پرتوهای نور در سمت راست کره زمین، متمرکز شدهاند یا به تعبیری، دوباره بهم رسیدهاند. حالا اگر یک فضاپیمای مخصوص را در همان سمتی که پرتوها متمرکز شدهاند قرار دهیم، از نظر تئوری، یک تلسکوپ فوق پیشرفته یا تِراسکوپ (Terrascope، نامی که کیپینگ برای تلسکوپش درنظر گرفته) داریم. اما بسیار مهم است که فضاپیما را در نقطهای مناسب و ایدهآل،مثلا در فاصله یک و نیم میلیون کیلومتری از سطح زمین قرار دهیم. اگر این فضاپیما بتواند نور بیشتری نسبت به تلسکوپهای کنونی دریافت کند، آنگاه تراسکوپ ما بسیار قدرتمندتر از تلسکوپهای کنونی میشود؛ انقدر قدرتمند که حتی میتوانیم کوهها و ابرهای موجود در سیارههای خارج از منظومه شمسی خودمان را نیز با جزئیات، مشاهده کنیم.
اما این طرح تا همین لحظه، مخالفان و موافقانی هم داشته است. مخالفان این طرح، به چندین دلیل معتقدند که تِراسکوپ کیپینگ، نمیتواند موفق عمل کند. به عنوان مثال، یکی از اخترفیزیکدانان ناسا به نام اِسلاوا تِریشِف (Slava Turyshev) دو ایراد عمده از این طرح میگیرید. اول اینکه جدا کردن نوری که توسط اتمسفر، خمیده میشود با نور عادیای که از کره زمین ساطع میشود، بینهایت کار سختی است و ممکن است نور خمیده شده و نور عادی کره زمین باهم تداخل پیدا کنند. مشکل دوم هم این است که نور، با ارتفاعات مختلفی به اتمسفر زمین برخورد میکند و به همین دلیل، تصویر نهاییای که میتوان از تراسکوپ آقای کیپینگ مشاهده کرد، ممکن است بسیار تار و مات باشد.
اما دانشمندانی هم هستند که نگاه مثبتتری به این طرح پیشنهاد دارند. به عنوان مثال، یک استاد دانشگاه بنام مارتین اِلویس (Martin Elvis) نظر جالبی دارد:
واضح است که قبل از عملی کردن این طرح، لازم است کارهای بسیار زیادی انجام بپذیرد. اما حتی اگر این ایده هوشمندانه جواب ندهد، باز هم ایده بسیار عالیای است. چرا که باعث میشود دیگر ستارهشناسان هم از دید خطی و تکبعدیای که ممکن است داشته باشند فاصله بگیرند و از زاویههای متفاوتی به مقوله ساخت تلسکوپ فوق پیشرفته نگاه کنند.
اما نظر شما کاربران گجت نیوز در رابطه با این تلسکوپ فوق پیشرفته چیست؟ آیا ناسا، عملی کردن این طرح را جدی میگیرد یا ایده استفاده از کره زمین به عنوان یک تلسکوپ عظیم، در حد همان ایده باقی میماند؟