ناسا از موتور جدید و بدون صدای جت فراصوت ایکس 59 رونمایی کرد

موتور جدید جت فراصوت ایکس 59 (X-59 supersonic jet) توسط آژانس فضایی ناسا رونمایی شد. موتور جت جدید NASA فوق پیشرفته و بدون صدا است.

اخیرا آژانس فضایی ناسا از تازه‌ترین موتور جت فراصوت ایکس 59 پرده‌برداری کرد؛ با اینکه محصول مورد نظر برای سفرهای فضایی ساخته نشده، متخصصان اعلام کرده‌اند که ناسا می‌تواند به کمک آن رکوردهایی باورنکردنی از حرکت سریع‌تر از صوت را به جا بگذارد.

ایکس 59 با نام رسمی هواپیمای تکنولوژی مافوق صوت بدون صدا (X-59 Quiet Supersonic Technology) شناخته می‌شود و موتور تازه ساخته شده هم “F414-GE-100” نام دارد. گفته شده که این موتور می‌تواند 22 هزار پوند رانش را به وجود بیاورد و با وجود طراحی نشدن این محصول برای استفاده‌های فضایی، انتظار می‌رود که به زودی خبرهایی در مورد شکستن رکورد حرکت فراصوت به کمک این موتور را بشنویم.

موتور جدید جت فراصوت ایکس 59

ناسا پروژه ساخت این موتور جدید را به کمپانی جنرال الکتریک (General Electric) سفارش داده بود و در واقع دو محصول مجزا که یکی به عنوان موتور اصلی بوده و دیگری به عنوان پشتیبان ساخته شده، به آژانس فضایی آمریکا تحویل داده شده است. همان‌طور که در تصویر پایین می‌بینیم، محصول مورد نظر با طول 4 متر و قطر تقریبی 1 متر می‌تواند جت فراصوت ایکس 59 را به راحتی از سرعت صوت فراتر ببرد.

البته ناسا در ابتدا قصد نداشت تا هزینه‌ای برای ساخت یک موتور جدید صرف کند و هدف اصلی مدیران این آژانس استفاده از موتور قدیمی‌تر “GE F404” برای هواپیمای ایکس 59 بود. GE F404 تا به امروز برای به پرواز درآوردن جت تحقیقاتی F/A-18 ناسا به کار می‌رفته و این آژانس فضایی تعداد زیادی از این موتورها را در انبارهای خود دارد.

با این وجود، مشکل اصلی این بود که جت فراصوت ایکس 59 تنها برای جا دادن به یک GE F404 فضا دارد، اما موتور مورد نظر به اندازه کافی قوی نیست تا ایکس 59 را به سرعت دلخواه برساند. البته می‌توان دو عدد از این موتورها را برای چنین منظوری به کار برد، ولی ناسا تمایلی به جا دادن دو موتور در هواپیمای خود نداشته و به این ترتیب، موتور جدید و شگفت‌انگیز F414 با یک طراحی بیرونی کاملا تازه به وجود آمد.

شکستن دیوار صوتی بدون سر و صدا

متخصصان ناسا با دقت فراوان F414 را در انتهای جت ایکس 59 قرار خواهند داد و قبل از هر نوع آزمایشی باید کابل‌ها، سیم‌ها، لوله‌ها و تعداد بی‌شماری سنسور و وسیله ارتباطی دیگری که موتور را به هواپیما متصل می‌کنند، به خوبی در جای خود قرار بگیرند.

در صورت درست پیش رفتن مراحل اتصال، نوبت به آزمایش ایستایی موتور می‌رسد؛ در این آزمایش با محکم بسته شدن جت فراصوت ایکس 59 به مکانی ثابت، این موتور در حالت ایستایی روشن خواهد شد و عملکرد آن برای تامین رانش مورد نیاز بررسی می‌شود. در مراحل بعدی جت در آسمان به پرواز در خواهد آمد.

ریموند کستنر (Raymond Castner)، از مدیران ناسا و یکی از مسئولان پروژه ایکس 59 در این رابطه می‌گوید که هدف اصلی از ساخت F414 تنها رسیدن به سرعت بالا نبوده و بی‌صدا بودن این موتور هم اهمیت بسیار زیادی دارد. البته این دانشمند می‌گوید نه جت ایکس 59 و نه موتور ساخته شده توسط جنرال الکتریک نمونه‌هایی اولیه برای ساخت هواپیماهای فراصوت تجاری نیستند. کستنر با اعلام این موضوع هر امیدی برای رساندن موتورهای فراصوت به مراحل استفاده تجاری توسط ناسا را از بین برد.

کستنر می‌گوید که دلیل مهم به کار بردن این محصول آزمایش ایده ساخت موتورهای فراصوت بدون سر و صدا بوده و ناسا قصد دارد تا با آزمایش F414 امکان شکسته شدن دیوار صوتی بدون سر و صدای زیاد را نشان داده و واکنش عموم مردم را به این موضوع بسنجد.

هواپیماهای مسافربری فراصوت

تیم کستنر اعلام کرده‌ که داده‌های جمع‌آوری شده از آزمایش موتور بدون سر و صدای جت فراصوت ایکس 59 پس از انجام تمامی مراحل تایید عملکرد درست موتور، در اختیار مقامات دولتی و تصمیم گیرندگان بین‌المللی قرار خواهد گرفت. در آن زمان این مقامات می‌توانند در مورد ساخت هواپیماهای مافوق صوت تجاری تصمیم گیری کنند.

شاید تا به حال اسم هواپیماهای فراصوت معروف کنکورد (Concorde) به گوشتان خورده باشد؛ این جت‌های مسافربری توانایی شکستن دیوار صوتی و رسیدن به سرعتی دو برابر صوت را داشتند، اما در سال 2003 به دلیل هزینه‌های بالای استفاده و نگه‌داری از کنکورد، ساخت هواپیماهای مورد نظر متوقف شد.

به علاوه، با وجود سرعت باورنکردنی این محصولات، خلبان‌های کنکورد اجازه نداشتند تا روی خشکی به سرعت صوت برسند؛ در واقع سر و صدای شدید شکستن دیوار صوتی باعث چنین محدودیتی می‌شد و تنها بر فراز اقیانوس بود که خلبان‌ها می‌توانستند از حداکثر سرعت کنکورد بهره ببرند. به این ترتیب در سفرهایی مانند رفتن از ساحل شرقی به غربی یا بالعکس در آمریکا، سرعت کنکورد با هواپیماهای دیگر تفاوت چندانی نداشت.

با این تفاسیر وقتی صحبت از ساخت موتورهای مافوق صوت بی سر و صدا به میان می‌آید، مجددا به یاد ایده ساخت هواپیماهای تجاری با چنین موتورهایی می‌افتیم. صحبت‌های کستنر و همکارانش هم در رابطه با این ایده جالب‌توجه بوده است. در واقع محدودیت‌های مرتبط با شکستن دیوار صوتی تا به امروز باعث شده تا هزینه‌های ساخت هواپیماهای تجاری مورد نظر کمتر از سود قابل کسب از آن‌ها باشند.

بنابراین اگر ناسا بتواند با موتور جدید جت فراصوت ایکس 59 اثبات کند که شکستن دیوار صوتی بدون ایجاد سر و صدای مهیب هم قابل اجراست، این احتمال وجود دارد که در چند سال آینده، شاهد ساخت هواپیماهای تجاری فراصوت و افزایش چشمگیر سرعت سفرهای هوایی باشیم.