گجت نیوز آخرین اخبار گجتی و فناوری های روز دنیا 
همزمان با پیشرفت علم، دانشمندان نیز در تلاش برای ارائه یافته های جدید هستند. در ادامه به جالب ترین اکتشافات علمی مارس 2022 می‌پردازیم
این روزها به لطف قوانین فیزیک می‌دانیم که کره زمین هر روز به حرکت خود به دور خورشید و چرخیدن به دور مرکز کهکشان ادامه می‌دهد. هرچند که انسانها از ابتدا از این موضوع آگاهی نداشتند و حتی می‌توان گفت که با در نظر گرفتن تاریخچه حیات انسان، به تازگی به آن دست یافته‌اند. این نقطه قوت علم است که می‌تواند با قدرت خود جهان پیرامون را روشن کرده و تغییر دهد.
در همین هنگام که اکثر ما به زندگی روزمره خود ادامه می‌دهیم، دانشمندان در تلاش برای برای پیشبرد علم و رسیدن به اکتشافات جدید هستند. به همین خاطر امکان پوشش دادن تمامی اختراعات، اکتشافات و پیشرفت‌های علمی انجام شده در حتی یک روز وجود ندارد. با وجود این، نمی‌توان به راحتی از کنار آنها گذشت. پس با گجت نیوز همراه باشید تا نگاهی به جذاب‌ترین دستاورهای علمی 2022 بیندازیم.
نگاهی به 12 مورد از جالب ترین اکتشافات علمی ماه مارس 2022
کاربرد متفاوت استون‌هنج
اولین مورد از جذاب ترین اکتشافات علمی ماه مارس به بخش باستان‌شناسی تعلق دارد. استون‌هنج برای چندین قرن سبب تعجب و سردرگمی افراد شده و تاکنون نیز توضیحات مختلفی برای نحوه و چرایی ساخت آن ارائه شده است. حالا گویا باستان‌شناسان به یک پاسخ نهایی برای آن رسیده‌اند.
پروفسور Timothy Darvill، باستان‌شناس دانشگاه Bournemouth بر این باور است که استون‌هنج به عنوان یک تقویم خورشیدی عمل می‌کرده و بخش‌هایی از این سازه به روزها یا هفته‌ها مربوط هستند. این تقویم باستانی نسبت به آنچه که امروز به عنوان تقویم می‌شناسیم، کمی متفاوت است.
هرکدام از سنگ‌ها نماینده یک روز در ماه هستند و به سه هفته ده روزه تقسیم شده‌اند. این ترکیب برای پیگیری هر روزه جواب میداد؛ اما آنها مجبور شدند تغییراتی در آن ایجاد کنند تا متناسب با حرکت خورشید باشد. در نتیجه یک ماه کوتاه پنج روزه به آن اضافه کردند و سنگ‌هایی را نیز برای ثبت یک روز اضافه در هر چهار سال (سال کبیسه) در نظر گرفتند.
بدین ترتیب اروپایی‌هایی که در دوره نوسنگی زندگی می‌کردند، به یک ساختار و منبع قابل اتکا برای اصلاح اشتباهات خود در محاسبه روزها در سال رسیده بودند.
پیدا شدن کشتی غرق شده Endurance پس از ۱۰۰ سال
دومین مورد از جالب ترین اکتشافات علمی مارس 2022 به یک کشتی قدیمی تعلق دارد. در سال ۱۹۱۵ کشتی Endurance در حال گذر از عرض قطب جنوب بود که در اعماق آب‌های دریای ودل غرق شد. خوشبختانه تمامی ۲۸ نفر حاضر در این کشتی نجات پیدا کردند. اگرچه مکان تقریبی غرق شدن کشتی مشخص بود، اما هیچ‌کس نتوانست برای 100 سال آن را پیدا کند.
پیدا کردن این کشتی به دلایل مختلف به یک چالش واقعی تبدیل شده بود. یکی از این دلایل وضعیت نامساعد آب‌های قطب جنوب بود. یخ بخش زیادی از سطح آب را پوشانده بود و به افراد اجازه نمی‌داد از روش‌های مرسوم برای کاوش استفاده کنند. به همین خاطر کاوشگران دست به دامان تکنولوژی شدند.
خدمه ماموریت نجات که Endurance22 نامیده شده بودند، با کشتی S.A. Agulhass II به مکانی که احتمال می‌دادند کشتی را در آنجا پیدا کنند، رفتند. سپس تعدادی ربات خودکار مخصوص زیر آب که Sabertooth نامیده می‌شدند را برای یافتن کشتی فرستادند. ربات‌ها با استفاده از اسکنر لیزری، سونار و دوربین به جستجو در کف اقیانوس پرداختند و هر آنچه در آنجا بود را ثبت کردند.
وقتی بقایای کشتی پیدا شد، ربات‌های Sabertooth از ابزار اسکن خود برای ساخت یک مدل سه بعدی از کشتی و اجزاء باقیمانده اطراف آن بهره گرفتند.
نزدیک شدن آرتمیس به پرتاب اولیه
ماموریت‌های آپولو برای اولین بار در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ میلادی انسان را به سطح ماه فرستادند و مهمترین دستاورد فضایی بشر تا آن زمان را رقم زدند. دسامبر 2022 (آذر و دی 1401) سالگرد ۵۰ سالگی آخرین باری خواهد بود که انسان روی ماه قدم نهاد و ناسا می‌خواهد بار دیگر به قمر زمین برگردد.
در ابتدا قرار بود ماموریت‌های آرتمیس تا سال 2024 بار دیگر رد پای انسان را روی ماه ثبت کنند؛ اما برنامه زمانی ناسا کمی به عقب افتاد. با وجود این، این برنامه رو به پیشرفت است و اولین ماموریت نیز به زودی انجام خواهد شد.
در آرتمیس 1 (یک ماموریت آزمایشی بدون سرنشین) قرارا است فضاپیمای Orion با کمک سامانه پرتاب فضایی جدید ناسا به دور خورشید بچرخد. این ماموریت در کل ۴ تا ۶ هفته به طول می‌انجامد و در نهایت با بازگشت به زمین خاتمه می‌یابد. هدف اصلی از این ماموریت تست سامانه پرتاب و فضاپیما و اطمینان حاصل کردن از ورود ایمن به زمین و فرود در دریا است. این پرتاب در اواسط ۲۰۲۲ انجام خواهد شد.
به همین منظور، ناسا چندی پیش یک تریلر یک دقیقه‌ای منتشر کرد که در آن قول میداد آرتمیس به زودی به سکوی پرتاب منتقل می‌شود. در ۱۷ مارس 2022 (۲۶ اسفند ماه ۱۴۰۰) ناسا به قول خود عمل کرد و سامانه پرتاب فضایی در حالی که روی Crawler-Transporter 2 قرار گرفته بود به آرامی (در حدود ۱ کیلومتر بر ساعت) به سمت محل پرتاب (Kennedy Space Center Launch Pad 39B) رفت.
پیدا شدن غبار الماس در سطح عطارد
برای چهارمین مورد از جالب ترین اکتشافات علمی مارس 2022 بار دیگر به فضا برمی‌گردیم. دانشمندان زمانی فکر می‌کردند که عطارد یک سیاره بسیار آشفته است. البته الان نیز ایده‌آل نیست و از تغییر دمای شدید در روز و شب رنج می‌برد و قطعا انسان تمایلی برای زندگی در آنجا ندارد؛ اما شاید بد نباشد برای جمع کردن گنج سری به آنجا بزنیم.
همانطور که Kevin Cannon در پنجاه و سومین کنفرانس علمی سیاره‌ها و ماه عنوان کرد، شبیه‌سازی‌های جدید انجام شده از سطح عطارد و تغییرات ناشی از برخوردهایی که در طول ۴ میلیارد سال گذشته داشته است، نشان می‌دهد که شاید سطح این سیاره با الماس‌های میکروسکوپی پوشیده شده باشد.
عطارد در اوایل شکل‌گیری با اقیانوسی از گذاره پوشیده شده بود. گرافیت درون گذاره‌ها شکل گرفت و در نهایت به سطح عطارد آمد تا پوسته‌ای شناور از گرافیت به ضخامت چند صد متر را شکل دهد. در چند میلیارد سال اول شکل‌گیری منظومه شمسی، عطارد هدف حمله سیارک‌های زیادی قرار گرفت که ممکن است هرکدام از آنها گرافیت را به الماس تبدیل کرده باشند.
برخلاف الماس‌هایی که در کره زمین به دیدن آنها عادت کرده‌ایم، الماس‌های عطارد بزرگ و شفاف نیستند، بلکه به صورت غبار در سطح این سیاره پراکنده شده‌اند. ماموریت‌های آتی به این سیاره می‌تواند اطلاعات بیشتری را درباره ترکیبات سطح آن در اختیار دانشمندان قرار دهند؛ اما اگر تخمین‌ها درست از آب در بیایند، عطارد تا ۱۶ برابر بیشتر از زمین در خود الماس احتکار کرده است.
شناسایی یک سیارک تنها دو ساعت پیش از برخورد به زمین
حالا که صحبت از سیارک‌ها شد، باید بگوییم که یکی از آنها در ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ با زمین برخورد کرد. خوشبختانه قطر این سیارک به ۲ متر می‌رسید که یعنی در حد و اندازه سیارکی که باعث نابودی دایناسورها شد یا آنها که در فیلم‌ها می‌بینید، نبود. سیارک 2020 EB5 در اتمسفر زمین و بالای ساحل گرینلد سوخت.
EB5 2020 از آن جهت در لیست جالب ترین اکتشافات علمی مارس 2022 جا گرفته است که پیش از آن دانشمندان تنها ۴ بار موفق به دیدن یک سیارک پیش از برخورد با زمین شده بودند.
البته تعداد زیادی از این اجرام در منظومه شمسی وجود دارند و به طور مرتب نیز از کنار زمین می‌گذرند؛ اما اندازه کوچک آنها باعث می‌شود که شناسایی آنها پیش از برخورد کار آسانی نباشد. از طرفی گستره بودن محدوده جستجو در تمامی جهات و کم‌نور بودن آنها (نور انعکاسی از خورشید)، مسئله را سخت‌تر نیز می‌کند.
در صورتی که اجرام آسمانی بزرگتری با زمین برخورد کنند، ممکن است حیات روی کره زمین از بین برود یا زندگی انسانها به شدت تهدید شود. به همین خاطر ناسا با جدیت هرچه تمام‌تر به رصد آنها می‌پردازد. مرکز مطالعات اجرام آسمانی نزدیک به زمین که در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا قرار دارد، وظیفه رصد آسمان‌ها و بررسی هرگونه تهدید احتمالی را بر عهده دارد. این مرکز پس از شناسایی اولیه 2020 EB5 توسط اخترشناسان رصدخانه Piszkéstető، به ردیابی آن پرداخت.
تشخیص سرطان با استفاده از کرم‌ها
تشخیص زودهنگام برخی بیماری‌ها نقش بسیار مهمی در درمان آنها دارد و مخصوصا اگر افراد مبتلا به سرطان در مراحل اولیه این بیماری شناسایی شوند، شانس بسیار بیشتری برای زنده ماندن دارند. به همین خاطر پزشکان و دانشمندان همیشه به دنبال روش‌های بهتری برای تشخیص سرطان هستند.
یکی از جالب ترین اکتشافات علمی مارس 2022 یک تکه پلاستیک است که درون آن کرم‌های nematode C. elegan قرار دارند. فناوری‌های مرتبط با علم پزشکی و مخصوصا در بخش آزمایش و درمان پیشرفت قابل توجهی را در چند دهه اخیر تجربه کرده‌اند؛ اما همانند بسیاری از موارد دیگر، طبیعت این کار را بهتر انجام می‌دهد.
کرم‌های Nematode موجودات نسبتا ساده‌ای هستند که برای انواع پژوهش‌ها استفاده می‌شوند. آنها از حس بویایی پیشرفته خود برای مکان‌یابی استفاده می‌کنند. ظاهرا این حس بویایی حتی می‌تواند متوجه برخی از انواع سرطان‌ها بشود. پژوهشگران موسسه National Research Foundation در کره جنوبی از این کرم‌ها برای شناسایی سلول‌های (کشت شده) سرطانی ریه استفاده کردند.
ابزار تشخیصی جدید آنها که «کرم روی تراشه» نامیده می‌شود از یک تکه مستطیلی ساخته شده از الاستومر به همراه محفظه‌ای در داخل آن تشکیل شده است. کرم‌ها در بخش وسط آن قرار می‌گیرند و می‌توانند به دو مسیر بروند. در انتهای یک مسیر سلول‌های سالم قرار دارند و در انتهای مسیر دیگر سلول‌های سرطانی دیده می‌شوند.
پژوهشگران متوجه شدند که کرم‌ها در ۷۰ درصد مواقع با موفقیت به سمت سلول‌های سرطانی رفتند. البته برای اینکه این روش در آينده بتواند به تشخیص سریع و مطمئن سرطان کمک کند، باید بیشتر تحت ارزیابی قرار گیرد.
رشد بی‌سابقه شناسایی سیارات فراخورشیدی
مدت زیادی نیست که اخترشناسان توانسته‌اند به جستجوی سیارات خارج از منظومه شمسی بپردازند. در واقع اولین سیاره فراخورشیدی در سال 1992 کشف شد. اگرچه این بخش هنوز نوپا است؛ اما توانسته به سرعت رشد کند. تلسکوپ‌هایی همچون هابل، TRAPPIST و اخیرا جیمز وب نیز به انسان اجازه داده‌اند مکان‌های دور دست را ببیند و حتی بیش از قبل در زمان به عقب برود.
با ابزارهای قدرتمند و روش‌های شناسایی بهتر، تعداد سیارات فراخورشیدی آنقدر افزایش یافته است که دیگر آنها را نه به صورت جداگانه، بلکه به صورت دسته‌ای ثبت می‌کنند. در ۱ فروردین ۱۴۰۱، ناسا اعلام کرد که موفق به کشف ۶۵ سیاره جدید شده است. البته این سیاره‌ها ابتدا باید به تایید چندین رصدخانه برسند تا دانشمندان مطمئن شوند اشتباه نکرده‌اند؛ اما اگر تایید شوند، تعداد کل سیارات فراخورشیدی کشف شده به بیش از ۵۰۰۰ سیاره می‌رسد.
بخش قابل توجهی از سیارات کشف شده به عنوان مشتری‌های داغ (غول‌های گازی که به دور ستاره خود می‌چرخند) شناخته می‌شوند. هرچند ممکن است این مسئله به خاطر تکنیک‌های مورد استفاده برای شناسایی سیاره‌های جدید باشد و لزوما مشتری‌های داغ رایج‌ترین نوع سیاره نباشند. البته در میان سیارات جدید، ابر زمین‌ها و مینی نپتون‌ها نیز دیده می‌شوند.
با سرعت کنونی، به زودی شاهد اعلام خبر کشف ۱۰ هزار سیاره فراخورشیدی خواهیم بود.
شناسایی امواج گرانشی با استفاده از ماه
برای اولین بار آلبرت اینشتین در تئوری نسبیت خود از امواج گرانشی صحبت کرد؛ اما تا سال ۲۰۱۵ کسی موفق به مشاهده آنها نشده بود. این امواج از رخدادهای عظیم کیهانی همچون ادغام دو سیاه‌چاله به وجود می‌آیند و ابزارهایی همچون رصدخانه موج گرانشی با تداخل سنج لیزری (لایگو) وظیفه شناسایی آنها را بر عهده دارند.
روش کار تداخل‌سنج‌ها به این صورت است که دو لیزر را به صورت عمود بر هم قرار می‌دهند و سپس الگوی تداخل امواج نور را ارزیابی می‌کنند. در حالت عادی الگو ثابت باقی می‌ماند؛ اما هرگونه تغییر فاصله بین دو نقطه تداخل‌سنج می‌تواند در الگوی امواج نوسان ایجاد کند. یکی از دلایلی که می‌تواند باعث تغییر فاصله شود، کشیدن یا خمیدگی فضا-زمان است.
در واقع اگر امواج گرانشی از دستگاه بگذرند، این اتفاق رخ می‌دهد. اگرچه ابزارهایی همچون لایگو بسیار پیشرفته هستند، اما همچنان محدودیت‌هایی دارند و اینجاست که ماه وارد داستان می‌شود. دانشمندان پیشنهاد کرده‌اند که با استفاه از آینه‌های جا مانده از فضانوردان آپولو روی ماه، سیستم زمین-ماه به یک تداخل‌سنج بزرگ تبدیل شود.
بدین ترتیب حتی کوچکترین تغییری در مدار ماه می‌تواند نشانگر امواج گرانشی کوچک بازمانده از آغاز هستی باشد.
صحبت کردن بیماران مبتلا به ASL
یکی از موارد بسیار مهمی که در لیست جالب ترین اکتشافات علمی مارس 2022 قرار گرفته است، امکان صحبت کردن افراد مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا همان ASL است. دانشمندان اخیرا توانستند با استفاده از یک رابط کاربری کامپیوتری به یک فرد مبتلا به ASL که توانایی کنترل تمامی عضلات خود را از دست داده بود، کمک کنند تا به صورت حداقلی با دیگران ارتباط برقرار کند.
دانشمندان و پژوهشگران سال‌هاست که روی ابزارهای مختلفی کار می‌کنند تا از باقیمانده توانایی ذهنی و فیزیکی بیمار برای برقراری ارتباط و بازگشت صدای از دست رفته استفاده کنند. استیون هاوکینگ، فیزیکدان مشهور نیز از این بیماری رنج می‌برد؛ اما وی توانایی حرکت دادن یکی از عضلات گونه خود را داشت و از همان نیز برای ساخت جملات و حتی نوشتن کتاب (به کمک یک کامپیوتر خاص) استفاده کرد.
هرچند که در بسیاری از بیماران مبتلا به ASL، هیچ عضله‌ای حرکت نمی‌کند و به همین خاطر دانشمندان باید به یک راه حل دیگر می‌رسیدند. بر اساس مقاله منتشر شده در مجله Nature Communications، تعدادی الکترود آرایه در مغز بیمار کار گذاشته شدند تا به کمک یک سیستم خاص، هرگونه فعالیت در اعصاب کناری شناسایی شوند.
در واقع مریض با فعال کردن اعصاب به کامپیوتر سیگنال میداد و با تلاش مکرر برای حرکت دادن چشم خود می‌توانست به سوالات پاسخ بله یا خیر دهد. همچنین با سختی زیاد امکان بیان جمله را نیز داشت. این پروسه خیلی کند بود و بیان هر حرف حدود ۱ دقیقه طول کشید؛ اما در نتیجه آن فرد توانست درخواست‌های ساده خود را مطرح و به خانواده‌اش ابزار علاقه کند.
هنوز راه زیادی باقی مانده تا این دستاورد علمی همه‌گیر شود؛ اما همینکه این افراد بتوانند یک بار دیگر به خانواده خود بگویند دوستشان دارند، بسیار ارزشمند است.
استفاده از فضولات مسافران مریخ به عنوان سوخت
فرستادن هر چیزی به فضا هم از نظر تکنولوژی چالش‌برانگیز است و هم بسیار هزینه‌بر خواهد بود. حتی با وجود پیشرفت‌هایی همچون سامانه‌های پرتاب با امکان استفاده مجدد، فرستادن هر کیلوگرم به خارج از زمین به هزاران دلار بودجه نیاز دارد. به همین خاطر دانشمندان آب زیادی با خود به ایستگاه فضایی بین‌المللی نمی‌برند.
در واقع ایستگاه فضایی طوری طراحی شده که تقریبا تمام آب درون خود را بازیابی کره، از فیلتر بگذراند و مجدد استفاده کند. آژانس‌های فضایی نیز از همین ذهنیت برای گام بعدی اکتشافات انسان در فضا استفاده می‌کنند. سفر به مریخ حدود ۲ سال طول خواهد کشید و هر کیلوگرم آب یا سوختی که از پیش با خود می‌برید، بلند شدن از زمین را سخت‌تر خواهد کرد.
به همین منظور آژانس فضایی اروپا اخیرا با یک شرکت فناوری محور به نام Tekniker همکاری کرده است تا یک رآکتور جدید را برای تبدیل فضولات فضانوردان به سوخت تولید کنند. این سیستم کربن دی اکسید را از اتمسفر مریخ گرفته و آن را با فاضلاب فضانوران ترکیب می‌کند تا متان و دیگر هیدروکربن‌ها تولید شوند.
البته این سیستم آب را هم تصفیه کرده و به فضانوران بر می‌گرداند؛ بنابراین آب کمتری به همراه مسافران مریخ فرستاده خواهد شد و از طرفی سوخت کمتری مورد نیاز است.
خطرات اسکرول بی‌پایان
برای بسیاری از ما پیش آمده است که وقتی زمان زیادی را در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنیم، شادی و احساس رضایتمان کاهش می‌یابد و حالا در یکی از جالب ترین اکتشافات علمی مارس 2022 این امر تصدیق شده است.
در مطالعه اخیر موسسه Oxford Internet، سلامت عاطفی ۸۰ هزار داوطلب زن و مرد در سنین مختلف بررسی شد تا تاثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی بر میزان شادی و رضایت آنها مشخص شود.
تعجب آور نیست که یافته‌ها نشان داد آنهایی که زمان بیشتری را در این شبکه‌ها اسکرول می‌کنند، احساس شادی کمتری دارند. طبق گزارش دانشگاه آکسفورد، این تاثیر در سنین مختلف متفاوت بود؛ اما تاثیر کلی آن کاملا واضح است. استفاده از شبکه‌های اجتماعی و مخصوصا حضور طولانی مدت در آنها، ارتباط مستقیم با پاسخ‌های عاطفی منفی دارد.
تاکنون مشخص نشده است که مکانیسم دقیق این واکنش عاطفی چیست. آیا مقایسه زندگی خود با زندگی دیگران سبب ایجاد این حس نارضایتی می‌شود و یا اسکرول بی‌پایان شبکه‌های اجتماعی باعث ایجاد حس بی‌قراری و ناراحتی می‌شود؟ هرچه که هست نتیجه یکسان است. اگر حس بدی داشتید، از شبکه اجتماعی خارج شوید و به کار دیگری مشغول شوید.
شکار یک ستاره بسیار قدیمی توسط تلسکوپ هابل
قدیمی‌ترین ستاره‌ای که تاکنون توسط تلسکوپ فضایی هابل رویت شده است، تقریبا ۴ میلیارد سال پس از پیدایش جهان در آسمان شب ظاهر شد. اما زمانی که فناوری فوق‌العاده هابل با کمک غیر منتظره یک خوشه کهکشانی بزرگ ترکیب شد، این رکورد شکست.
طبق گفته ناسا، هابل لنز خود را به سمت یک خوشه کهکشانی عظیم به نام WHL0137-08 نشانه گرفته بود؛ اما بیشتر از آنچه انتظار می‌رفت، به دست آورد. این خوشه بسیار بزرگ است و آنقدر جرم زیادی دارد که فضا و زمان را به دور خود خم می‌کند و باعث می‌شود نور به گونه‌ای خم شود که گویی از یک ذره‌بین عبور می‌کند.
اخترشناسان این پدیده را با نام همگرانی گرانشی می‌شناسند. در واقع همگرانی گرانشی، ستاره‌ای که از هر نظر در خارج از توان رصد تلسکوپ هابل قرار داشت را چند میلیارد سال نوری نزدیکتر جلوه داد.
اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، این ستاره که در میان اخترشناسان با لقب Earendel شناخته می‌شود، حرکت نکرده و حتی به احتمال زیاد مرده است. تنها می‌توان گفت که نور آن به سمت ما حرکت می‌کند و خوشبختانه از طریق یک تصادف کیهانی توانستیم نگاهی به آن داشته باشیم.
تلسکوپ فضایی جیمز وب که در روز کریسمس ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شد، به تازگی مراحل اولیه آماده‌سازی آینه‌ها و ابزارهای خود را با موفقیت به پایان رسانده است. این تلسکوپ می‌تواند بسیار بهتر از تلسکوپ هابل عمل کند و اگرچه در لیست جالب ترین اکتشافات علمی مارس 2022 نیست؛ اما قطعا در ماه‌های آینده خواهد بود.
