حباب‌ های فضایی؛ راه حل موثر بشر برای جلوگیری از تغییرات اقلیمی

دانشمندان به‌تازگی توانسته‌اند با ایده‌ای جدید، راهی برای جلوگیری از تغییرات اقلیمی زمین بیابند. ایده آن‌ها با ساخت و فرستادن حباب‌ های سیلیکونی در فضا به واقعیت خواهد پیوست.

تغییرات اقلیمی و آب و هوایی یک مشکل بسیار جدی است. خروجی‌های گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های انسان، مانند دی اکسید کربن و متان، عامل اصلی افزایش بی‌سابقه دمای متوسط ​​جهانی با سرعتی است که قبلاً در تاریخ زمین شناسی دیده نشده بود. مشکل به قدری جدی است که هرگونه تلاش برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ممکن است تاثیرگذاری بسیار کمی داشته باشد یا اینکه در دراز مدت به نتیجه برسد.

به هر گونه دگرگونی در آب و هوا که طولانی‌تر از رخدادهای منفرد آب و هوایی باقی بماند، تغییرات اقلیمی گفته می‌شود. این نوع از تغییر ممکن است برای دوره‌های زمانی طولانی‌تر، حتی چند دهه یا بیشتر باقی بماند. تغییر اقلیم می‌تواند شامل تغییرات غیرعادی بلند مدت و غیرقابل بازگشت در اقلیم درون جو زمین و پیامدهای ناشی از آن در قسمت‌های مختلف کره زمین می‌باشد.

تغییرات اقلیمی به عوامل مختلفی مانند نوسانات درونی زمین، فرایندهای طبیعی موجود در اطراف زمین و تأثیر فعالیت بشر بر سیاره ما بستگی دارد. در سال‌های اخیر، اقلیم به طرز فزاینده‌ای تحت تأثیر فعالیت‌های انسانی قرار گرفته که منجر به گرمایش جهانی و تغییر اقلیم شده است.

بنابراین، یک تیم مستقر در موسسه فناوری ماساچوست، راه حل جدید رادیکالی را برای حل این مشکل پیشنهاد کرد‌ه‌ است: استقرار حباب ها در فضا! شاید عجیب به نظر برسد ولی این ایده می‌تواند بسیار موثر باشد. این تفکر قرار است به‌عنوان یک جایگزین بر دو حوزه مورد توجه استفاده شود. یکی این است که تلاش کنیم تا انتشار گازهای گلخانه‌ای را در آینده کاهش دهیم یا حتی حذف کنیم.

آسیبی که بشر پس از انقلاب صنعتی و استفاده از ماشین آلات پیشرفته طی یک قرن اخیر به زمین وارد کرده است، سبب شده مسیر آب و هوای زمین در جهت نامناسبی قرار گیرد. شرایط اقلیمی ممکن است آنقدر بد باشد که حتی اگر همین الان به طور کامل همه انتشار گازهای گلخانه‌ای را متوقف کنیم، باز هم مجبور خواهیم بود با تأثیرات شدید تغییرات اقلیمی برای دهه‌ها و حتی قرن‌های آینده زندگی کنیم. این تغییرات اقلیمی می‌توانند سبب افزایش مداوم سطح آب دریاها، رویدادهای شدید آب و هوایی و اختلالات در مناطق تولید کننده مواد غذایی شوند.

راه دیگر برای مقابله با این مشکل، جداسازی یا حذف کربن است. به بیان دیگر، این روش به نوعی محدود کردن میزان نوری است که از خورشید به سطح زمین می‌رسد، به عنوان مثال این کار را با رها کردن ذرات معلق هوا در جو می‌توان انجام داد.

تیم MIT استدلال می‌کند که هر دوی این روش‌ها به طور کلی ایده‌های نامناسب و غیرمفیدی هستند؛ زیرا سیستم آب و هوای ما آنقدر پیچیده و پویا است که با وارد کردن عوامل مصنوعی جو را نمی‌توان معکوس کرد. بنابراین، آن‌ها ناچار شدند به روش دیگری فکر کنند. پس از مدتی، ایده حباب‌های فضایی به ذهن آن‌ها خطور کرد.

نحوه کارکرد حباب های فضایی

ایده ساخت این حباب‌ های فضایی اینگونه است که در ابتدا یک قایق از غشاهای نازک حباب مانند ایجاد کنیم. این غشاها می‌توانند مقداری از نور خورشید را که به زمین می‌رسد با مسدود کردن آن منعکس یا جذب کنند. این تیم گمان می‌کند که اگر مقدار نور خورشید که به زمین می‌رسد تنها 1.5 درصد کاهش یابد، ما می‌توانیم اثرات تمام خروجی گازهای گلخانه‌ای خود را به طور کامل از بین ببریم.

بسیاری از افراد هنوز در مورد کارایی این ایده مطمئن نیستند. تیم هنوز دقیقاً بیان نکرده است که این حباب‌ های فضایی از چه چیزی ساخته می‌شوند و چگونه به مکان مورد نظر فرستاده می‌شوند، اما طبق اطلاعات موجود، مکان احتمالی آن‌ها نزدیک اولین نقطه LaGrange منظومه زمین-خورشید خواهد بود. این نقطه جایی بین زمین و خورشید است که گرانش آن‌ها در آنجا خنثی می‌شود. بدین صورت حباب‌ های فضایی می‌توانند بدون اینکه به طرف خورشید یا زمین کشیده شوند، در فضا شناور بمانند.

بنابراین، آن‌ها باید با متعادل کردن نیروهای گرانشی زمین و خورشید، پایداری قایق حبابی را حفظ کنند. همچنین باید با فشار تشعشعی خورشید مقابله کنند. البته تمام این‌ کارها در صورتی امکان پذیر هستند که از باران ثابت باد خورشیدی و ریزشهاب‌سنگ‌ها صرف نظر کنیم.

برای مسدود کردن حتی یک درصد از نور خروجی خورشید، به یک قایق به عرض هزاران مایل نیاز داریم. این ابعاد قایق حبابی را به بزرگترین سازه ای تبدیل می‌کند که تا به حال در فضا قرار داده شده است. بنابراین، فقط کمی چالش مهندسی برای کارکرد این سازه وجود دارد. در حالی که محققان MIT ادعا می‌کنند که این رویکرد مبتنی بر فضا کاملاً برگشت پذیر است، هنوز اطلاعات دقیقی راجب این موضوع وجود ندارد. ولی اگر قابلیت برگشت پذیر بودن در حباب‌ های فضایی وجود داشته باشد، می‌توان هر وقت که تصمیم بر بی‌نتیجه بودن آن گرفته شد، آن را به زمین بازگرداند.

آب و هوای زمین یک سیستم مرکب با حلقه‌های بازخورد پیچیده‌ای است که ما به طور کامل نمی‌توانیم آن را درک کنیم. حال ممکن است چندین سوال پیش بیاید در مورد اینکه تاثیر کلی مسدود کردن نور خورشید به میزان یک و نیم درصد در طول سال‌ها، دهه‌ها و قرن‌ها چه خواهد بود؟ چه تأثیری بر زیست کره یا سطح پوشش ابر و تبخیر اقیانوس‌ها یا هزاران ملاحظات دیگر خواهد داشت؟ آیا ما واقعاً معتقدیم که ظرفیت فنی و فکری لازم برای انجام این کار را داریم؟ باید گفت هنوز پاسخ دقیقی برای این پرسش‌ها داده نشده است.

ذکر این نکته نیز قابل توجه است که ام آی تی (MIT) پروژه حباب‌های فضایی را به عنوان یک راه حل جایگزین به منظور انطباق و کاهش آسیب‌های فعلی در نظر نگرفته است، بلکه این پروژه درواقع یک راه حل پشتیبان برای زمانی خواهد بود که شرایط تغییرات اقلیمی غیرقابل کنترل شود.

در نهایت، توسعه راه حلی که میزان برخورد نور خورشید به زمین را کاهش می‌دهد، برای رفع مشکل اساسی یعنی آسیب جدی به آب و هوا و زیست کره‌ی زمین، کاری را از پیش نمی‌برد و نمی‌تواند آنچنان که باید موثر باشد. البته این نکته قابل توجه است که این پروژه هنوز در مرحله فرضیه قرار دارد. با این حال محققان امیدوارند با پشتیبانی و حمایت‌های لازم بتوانند شرایط را برای انجام آزمایش‌های اجرایی پروژه مهیا کنند.